Brontekst bekijken van Heumen, Dorpstraat 19 - Oude of Sint Joriskerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKN]]
[[Categorie:Heumen]]
[[Categorie:Gemeente Heumen]]
[[Categorie:Provincie Gelderland]]


{{#display_map:51.7640206598708, 5.843495469588505|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | St. Joriskerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN  Ned. Hervormd
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Gelderland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Heumen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Heumen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Dorpstraat 19
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 6592AL
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 11680
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 15e
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|22003}}
|}

== Geschiedenis ==

Historische dorpskerk met toren.

Rond 1200 wordt voor het eerst melding gemaakt van een kapel in Heumen. De moederkerk staat in Overasselt, waar de monniken van de abdij van St. Valerie-sur-Somme bezittingen hebben (St. Walrick). De Heer van het kasteel van Heumen is hun zetbaas. Daarom is de kapel naast het kasteel gewijd aan de ridderheilige Joris. In de veertiende eeuw verlengt en verhoogt men het schip. Uit die tijd stamt ook de onderbouw van de toren. In 1445 wordt de kapel een zelfstandige parochiekerk. De Heren van Heumen krijgen het patronaatsrecht, d.w.z. zij mogen de pastoor benoemen. Het romaanse koor word omstreeks 1500 vervangen door een, hoger, gotisch koor. De kerk wordt in 1615 protestant. In 1818 verkleint men de kerk door binnenin een muur te metselen. De ingang van de kerk komt aan de zuidkant. Het deel grenzend aan de toren wordt gebruikt door de burgerlijke overheid, die nog steeds eigenaar is van de toren. In dat stuk worden o.a. twee gevangeniscellen gemaakt. De laatste restauratie vindt plaats in 1976-1977. Hierbij wordt de tussenmuur verwijderd en de ingang weer naar de toren verplaatst.

[[Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (7).JPG|thumb|left|200px|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.]]
[[Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (9).JPG|thumb|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.]]
[[Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (10).JPG|thumb|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.]]

====Monumenten==== 

In de kerk staat het monument ter nagedachtenis aan Lodewijk en Hendrik van Nassau, in 1574 gesneuveld in de slag op Mookerhei. Dit monument uit 1891, gemaakt door F.L.Stracké, werd geplaatst in de "meest naburige, trouw bezochte protestantse kerk". Ook aan de buitenkant bevindt zich een herinnering aan de twee graven van Nassau: in1939 werd een plaquette aangeboden door het 1ste bataljon van het 26ste regiment infanterie der grenstroepen als herinnering aan het feit dat het bij de Heumense sluis gelegerd was. De maker was de Heumense kunstenaar Jac. Maris.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Hervormde kerk. Laatgotische dorpskerk, bestaande uit een gepleisterd, eenbeukig schip, een iets hoger, 5/8 gesloten koor met kleine zijkapellen. In deze kerk een monument ter gedachtenis aan het sneuvelen van graaf Lodewijk en graaf Hendrik van Nassau, in de slag op de Mokerheide.

====Toren==== 
Slank torentje met hoge naaldspits. Gerestaureerd. Klokkenstoel met gelui van twee klokken, waarvan een van F. Hemony, 1662, diam. 70,5 cm. en een van J. Franssen, 1702, diam. 39 cm.

==Orgel== 

Het orgel is in 1977 gebouwd door de firma L. Verschueren (Heythuysen). Adviseur is de organist van de kerk, Derk P. Jansen.

Dispositie:

* Manuaal 1: Roerfluit 8' - Prestant 4' - Octaaf 2' - Mixtuur 1' 3 sterk - Kromhoorn 8'.
* Manuaal 2: Holpijp 8' - Gedekte fluit 4' - Nasard 3', vanaf c - Fluit 2' - Terts 1 3/5', vanaf c.
* Pedaal: Subbas 16' (spreekt permanent).
* Koppelingen: manuaal 1 aan pedaal - manuaal 2 aan pedaal - manuaal 2 aan manuaal 1.

Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-f1.


== Afbeeldingen ==
====Exterieur====

<gallery>
Kerkheumen6743.jpg | Ansichtkaart - WG
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Hervormd 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 1974 foto. André van Dijk Veenendaal (2).jpg|opname 1974  © AvD.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Hervormd 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 1974 foto. André van Dijk Veenendaal (1).jpg|opname 1974  © AvD.
Bestand:1-Heumen NH kerk.jpg|ansichtkaart
afbeelding: Kerk_zuid.JPG
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (7).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (15).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (6).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar.JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (3).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (5).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (11).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (17).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (19).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (21).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (18).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (16).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (15).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (14).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (13).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. Ned. Hervormd. Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. opname 10-11-2009 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (12).JPG|opname 10-11-2009  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
</gallery>

====Interieur====
<gallery>
Kerkheumen664.jpg | Ansichtkaart - WG
Afbeelding:Heumen Herv Kerk ca 1975.jpg | Interieur vóór 1977
Bestand:HeumenJoriskerkNH1.jpg | Ansichtkaart
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (17).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (16).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (11).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar.jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (12).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (2).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (3).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:11680 Heumen PKN. vm.NH.Gregorius 16e Dorpstraat 19 Gld. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (4).jpg|foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
</gallery>