Brontekst bekijken van Hoeven, Sint Janstraat 40 - Jan de Doper

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Herbestemd]]
[[Categorie:Hoeven]]
[[Categorie:Gemeente Halderberge]]
[[Categorie:Provincie Noord-Brabant]]
[[Categorie:Bisdom Breda]]


{{#display_map:51.58199,4.58562|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jan de Doper 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Brabant
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Halderberge
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Hoeven
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sint Janstraat 40
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 4741AR
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 07762
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1929
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Berben, J.H.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Dorpshuis
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|521566}}
|}

== Geschiedenis ==
Architectonisch uiterst interessant kerkgebouw met toren op de kruising en een kleine klokkentoren links van de voorgevel. 
Verving een te klein geworden en in verval geraakte oorspronkelijk middeleeuwse kerk. Rechts naast, en in verbinding met, deze kerk een naoorlogse pastorie. Achter kerk en pastorie een groot kerkhof.

* De enige andere nog bestaande kerk van architect Berben is de [[Rucphen, Raadhuisstraat 3 - Martinus|St. Martinuskerk in Rucphen.]]
* 2020 - Door de ondertekening van een intentieovereenkomst tussen de gemeente Halderberge en de parochie Bernardus van Clairvaux, is de transformatie van de Sint Jan de Doperkerk tot dorpshuis feitelijk in werking gezet. De kerkdiensten gaan daarna gehouden worden in de [[Hoeven, Hofstraat 8 - Kapel Seminarie Bovendonk|kapel van Bovendonk]].
* 2021 - De Sint Jan de Doperkerk in Hoeven wordt eind november 2021 aan de eredienst onttrokken en verbouwd tot Dorpshuis. Na de sluiting van de kerk kunnen de Hoevenaren nog wel ter kerke in hun dorp. De kerkelijke taken worden overgenomen door de [[Hoeven, Hofstraat 8 - Kapel Seminarie Bovendonk|Kapel van Bovendonk]]. Behalve de zondagsdiensten zullen ook huwelijken en uitvaarten in de kapel van het congrescentrum worden ondergebracht. Religieuze elementen uit de kerk zullen zoveel mogelijk worden overgebracht.
* 2021 - De laatste viering in de kerk zal zijn op zondag 21 november 2021, de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Er wordt niet alleen een jaar afgesloten, maar ook de vele jaren waarin mensen hun geloof, hun lief en leed in de kerk met elkaar hebben gedeeld.
== Monumentomschrijving Rijksdienst ==
[[Afbeelding:Hoeven Sint Jan de Doper- Kerken in het Bisdom Breda-Ton van Nijnatten Buijten en Schipperheijn B.V., Drukkerij.jpg|250px|thumb|Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.]]
==== Inleiding ====
De KERK van de H. Joannes de Doper is in 1928-1929 gebouwd naar ontwerp van de Bredase architect J.H. Berben en vervangt de elders gesitueerde en later gesloopte laatgotische dorpskerk. Het gebouw vertoont een mengeling van Traditionalistische en Expressionistische vormen met gotiserende motieven. Het ontwerp is tijdens de uitvoering door de fa. C. Buckens te Standdaarbuiten en de NV. Albouw te Breda vereenvoudigd. De vieringtoren is daarbij in omvang gereduceerd. De pastorie van 1928 is in 1944 verwoest en in 1951 vervangen door een nieuwbouw van architect Hurks. Deze pastorie valt buiten de bescherming. 
==== Omschrijving ====
Driebeukige kruiskerk, opgetrokken uit machinale baksteen met rijke bakstenen siermotieven. Zadeldaken met leien en ruberoidleien gedekt, op de viering een rijzige achthoekige toren. Brede houten lijstgoten. De kerk bestaat uit een kort schip van 2 gewelfvakken, voorafgegaan door een orgelgalerij met flankerend klokkentorentje en een driedelig voorportaal. Het transept telt een travee, aan de koorzijde een koortravee van een vak en een lager koor met vijfzijdige sluiting. Schip, transept en koortravee zijn omgeven door een plat afgedekte omgang met zijkapellen. Tegen de omgang links en rechts van de entree zijkapellen onder schilddaken, tegen de transeptomgang uitgebouwde biechtstoelen onder lessenaardak. Het koor heeft een lage krans van zijkapellen met tweezijdige sluitingen. Links en rechts van dit koor sacristieën en nevenruimten onder schilddaken.  Het muurwerk van omgang, zijkapellen en nevenruimten heeft hooggeplaatste in  baksteen uitgevoerde spleetvensters met getrapte keperbogen en soms spitsbogen. De ramen zijn gevuld met glas-in-lood en plaatselijk in groepen van drie gekoppeld. Het entreeportaal heeft laag aanzettende spitsbogen en een drietal met smeedwerk versierde deuren onder spitsbogen. Het portaal is ruim opgezet vanwege de autozegeningen in relatie tot de in de kerk levende Christoffeldevotie. Rechts van de ingang een in travertin en brons uitgevoerde gedenkplaat voor de in 1944 omgekomen kapelaan A. Verhagen.  De topgevel van de orgeltravee heeft klimmende nissen met glas-in-loodlichten. Op de hoek van deze travee en de topgevel van het schip een vierkante klokentoren met tentdak en wijzerplaten in gekleurde tegels. De topgevels van schip, transepten en koor hebben met klimmende nissen een rijzig karakter en worden bekroond met forse in baksteen uitgevoerde kruisen. Ze worden gesteund door haakse luchtbogen. De transeptgevels hebben boven de omgang forse spitsboogramen met vorktraceringen met zes bakstenen ruitvormige vullingen met glas-in-lood van L. Asperslagh. De vieringtoren heeft galmplanken en een hoge spits met bol, kruis en haan.  Inwendig is de kerk geheel uitgevoerd in schoon metselwerk in gele baksteen, met versieringen in mozaïek en terracotta. Door de laag aanzettende spitsbogen en de grote breedte van de ruimte ontstaat een centraliserend effect. De betonnen spitstongewelven van schip, transept en viering zijn afgewerkt met bimsmortel. Ook de kapspanten zijn in beton gegoten. De processie-omgang heeft houten balkenplafonds. De kapellen en de kooromgang hebben graatgewelven van baksteen. Overal treffen we in de aanzetten van de bogen en gewelven siermetselwerk aan. De vieringkolommen bestaan uit groen gegelazuurd terracotta dat evenals de wijwaterbakken geleverd is door de Fa. Van der Lint uit Delft. Op de triomfboog de tekst 'Looft den heer alle volken/Looft hem alle geslachten'. In de kerk ouder meubilair, waaronder een doopvont uit de 19de eeuw, beelden van de H. Familie, Johannes de Doper, de H.H. Harten van Jezus en Maria, Anna, Jozef, Gerardus, Apollonia, Antonius, Theresia en ex-voto's van de H. Bernardusdevotie. Verder een beeld van de H. Bernardus en een beeld van de H. Christoffel (L.J. Thissen 1930). De communiebank in gepolijst zwart marmer en het hoogaltaar in marmer en bronswerk zijn getekend door de architect. De kruiswegstaties en muurschilderingen zijn van Joannes Collette. In de vakken boven de scheibogen mozaïeken van de apostelen en kerkvaders.
=== Waardering ===
De kerk is van algemeen belang. Het gebouw heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de ontwikkeling van het katholicisme in het zuiden en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van de centraliserende volkskerk. Het is een zeldzaam voorbeeld van de aanpassing van de religie aan eigentijdse ontwikkelingen, in het bijzonder het fenomeen van de auto-zegening. Het is tevens van belang als voorbeeld van de technische ontwikkeling van de betonconstructies in het Interbellum. Het gebouw heeft architectuurhistorisch belang door de bijzondere stijl en detaillering en is van belang als voorbeeld van het werk van de architect Berben. Het heeft ensemblewaarden vanwege de situering in de kom van Hoeven en de markante silhouetwerking. Het is gaaf bewaard gebleven.

==Orgels==
====Hoofdorgel====
Het hoofdorgel is gebouwd door gebr. Vermeulen in 1932.
====Koororgel====
Het koororgel is gebouwd door Morgan & Smith uit Brighton. Bouwjaar is niet bekend.

== MIP omschrijving (MIP nummer:  ZB055-000952) ==
 
* Naam monument: St. Jan de Doper
* Bouwperiode: 1928 tot: 1929
* Gevels en materialen: Bakstenen gevels. Hanekamstrekken. Rijke baksteendecoratie met getrapte friezen, kruisvormige gevelbekroningen.
* Vensters en deuren: Lancetten, spitsboogvensters en ruitvormige transeptvensters met bakstenen stijlen en vorken.
* Dak en bedekking: Zadeldaken, lei in maasdekking. Flankerende klokketoren onder vierkante stompe spits, lei in maasdekking.
* Constructie: Graatgewelven in portaal.
* Bijgebouwen: Aangebouwde sacristie onder tentdaken. Tegen straatgevel memorieplaat Kapelaan A.F.J. Verhagen, ca. 1950.
* Interieur: Muurschilderingen en mozaieken van Joan Collette.
* Groen: Aan de noordelijke zijde een kerkhof met buxushagen en kunststenen kruisbeeld, ca. 1930. Rozestruiken, beuk en valse acacia's.
* Bijzonderheden: De niet-georiënteerde kerk heeft de plattegrond van een Grieks kruis, aan de zuidelijk zijde verlengd met nasthex en ingangsportaal en aan de noordelijke zijde met een ondiep vijfzijdig gesloten koor met kleine driehoekige koorkapellen. De centrale ruimte is hoger opgetrokken dan de overige en wordt bekroond door een vieringstoren.
==Externe links==
* {{Wikipedia2|Sint-Jan_de_Doperkerk_(Hoeven)}}
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Sint-Jan_de_Doperkerk_(Hoeven) Meer afbeeldingen op Wikimedia]
* {{Wikidata|Q17598297}}
== Afbeeldingen ==
====Exterieur====
<gallery>
Afbeelding:Hoeven.St.Jan de Doper.jpg|kopie ansichtkaart
Afbeelding:Hoeven St Janstraat 40 foto 1.JPG
Afbeelding:Hoeven St Jansstraat 40 foto 2.jpg
Afbeelding:07762 Hoeven RK. St. Jan de Doper 1929 St. Janstraat 40 NB. opname 12-09-2009 foto. Herman Wesselink Amsterdam (1).jpg|opname 12-09-2009  © HW.
Afbeelding:07762 Hoeven RK. St. Jan de Doper 1929 St. Janstraat 40 NB. opname 12-09-2009 foto. Herman Wesselink Amsterdam (3).jpg|opname 12-09-2009  © HW.
Afbeelding:07762 Hoeven RK. St. Jan de Doper 1929 St. Janstraat 40 NB. opname 12-09-2009 foto. Herman Wesselink Amsterdam (5).jpg|opname 12-09-2009  © HW.
Afbeelding:07762 Hoeven RK. St. Jan de Doper 1929 St. Janstraat 40 NB. opname 12-09-2009 foto. Herman Wesselink Amsterdam (6).jpg|opname 12-09-2009  © HW.
</gallery>
====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:07762 Hoeven RK. St. Jan de Doper 1929 St. Janstraat 40 NB. opname 12-09-2009 foto. Herman Wesselink Amsterdam (7).jpg|opname 12-09-2009  © HW.
Afbeelding:07762 Hoeven RK. St. Jan de Doper 1929 St. Janstraat 40 NB. opname 12-09-2009 foto. Herman Wesselink Amsterdam (8).jpg|opname 12-09-2009  © HW.
Afbeelding:07762 Hoeven RK. St. Jan de Doper 1929 St. Janstraat 40 NB. opname 12-09-2009 foto. Herman Wesselink Amsterdam (9).jpg|opname 12-09-2009  © HW.
Bestand:Hoeven Joh de Doper Hfd 001.jpg
Bestand:Hoeven Joh de Doper Hfd 002.jpg
Bestand:Hoeven Joh de Doper Hfd 004.jpg
Bestand:Hoeven Joh de Doper Hfd 005.jpg
Bestand:Hoeven Joh de Doper Kr 002.jpg
Bestand:Hoeven Joh de Doper Kr 003.jpg
Bestand:Hoeven Joh de Doper Kr 005.jpg 
Bestand:Hoeven Joh de Doper Kr 006.jpg
Bestand:Hoeven Joh de Doper Kr 007.jpg
Hoeven RK St Jan de Doper (1).JPG
Hoeven RK St Jan de Doper (2).JPG
Hoeven RK St Jan de Doper (3).JPG
Hoeven RK St Jan de Doper (4).JPG
Hoeven RK St Jan de Doper (9).JPG
Hoeven RK St Jan de Doper.JPG
</gallery>