Hoorn, Ramen 4 - Evangelisch-Lutherse Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Evangelisch-Lutherse Kerk
Genootschap:	Evangelisch Lutherse kerk
Provincie:	Noord-Holland
Gemeente:	Hoorn
Plaats:	Hoorn
Adres:	Ramen 4
Postcode:	1621EL
Inventarisatienummer:	05742
Jaar ingebruikname:	1769
Architect:	Hart, Jacob
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 22548

Geschiedenis

Lutherse Kerk. Statige, monumentale kerk zonder toren. Rechthoekig gebouw met rococo ingezwenkte voorgevel uit 1768. In 1922 ingekort aan de achterzijde. Inwendig galerijen langs de lange zijden. Preekstoel met betimmering, klankbord, doophek met twee koperen doopbogen, orgelwand met galerij 1773, twee koperen lezenaars, opzetstuk op herenbank. Orgel met Hoofdwerk en Bovenwerk, in 1773 gemaakt door Pieter Müller.

In deze kerk, die wordt beheerd door een stichting, vindt op de meeste zondagen onder auspiciën van die stichting een kerkdienst plaats.

Orgel

Op 19 december 1773 wijdde dominee Scholten het orgel in de Lutherse Kerk in. De kerk was echter al op 2 juli 1769 in gebruik genomen. Het geld voor het orgel was geschonken door Hendrik Taddel, wijnkoper in Amsterdam. Het is gebouwd door Pieter Müller, zoon van Christian Müller. Over de naam van de bouwer bestaat veel verwarring, doordat het instrument niet is gesigneerd en er in de geschiedenis verschillende namen aan zijn verbonden, waaronder Christian Müller en Johannes Paradijs. Onderzoek heeft echter aangetoond dat de lezing dat Pieter Müller het orgel heeft gebouwd de enige juiste moet zijn. Er is nooit iets aan het instrument gewijzigd. Wel werd het in 1852 door Knipscheer en in 1956 door Flentrop gerestaureerd. In 2000 startte een nieuwe restauratie door Flentrop onder advies van Jan Jongepier. Op 15 december 2002 is het orgel weer in gebruik genomen. In de middag werd een concert gegeven door Rieuwert Blok, organist van de kerk, samen met Maarten en Laura Veeze (viool) en Arno van der Vuurst (cello), gevolgd door een orgelconcert door Mark Heerink.

(Bron:Orgeldatabase)

Gebouwomschrijving SKKN

De lutherse gemeente in Hoorn dateert in feite van 1628. Johannes Vyand(t), een gevluchte Duitse predikant, hield op 1 oktober van dat jaar voor de lutherse inwoners van de stad de eerste bijeenkomst in de bakkerij van ene Gerbrand aan de Hanekamsteeg. Een aantal malen daarna werd ook een ruimte in de Munt hiervoor gehuurd. Op 15 oktober van hetzelfde jaar werd de gemeente officieel gesticht. Vanaf die tijd huurde men een pand, genaamd 'De Roosenobel', in de buurt van de Noorderkerk. Al spoedig rezen er problemen tussen de predikant en de ouderlingen wat leidde tot ontslag. Vyand(t) echter bleef op eigen initiatief preken en dit ontaardde in een scheuring binnen de jonge gemeente. De nieuw aangestelde predikant kwam spoedig eveneens in conflict met de kerkenraad. In 1632 werd een stuk grond aan de Tempelsteeg gekocht voor fl. 1700,- en begon men met de bouw van een eigen kerk. Toen het aantal leden toenam breidde men in 1645 deze kerkruimte uit met galerijen. Halverwege de volgende eeuw ontstond er een dringende behoefte aan een nieuw kerkgebouw aangezien de oude kerk zeer bouwvallig was geworden en het aantal gemeenteleden steeds groter werd. Onoplosbare conflicten tussen de toenmalige predikant en een aantal kerkenraadsleden en het niet rondkrijgen van de financiën vertraagden jarenlang de bouw van de nieuwe kerk. Tijdens de ambtsperiode van Isaac Scholten ) 1766-1778) werden de plannen voor de nieuwbouw echter weer opgevat. Omtrent de architectuur waren diverse plannen ingebracht. Uiteindelijk is gekozen voor het uit 1761 daterende ontwerp van Jacob Hart. Het werk werd op 1 april 1768 aangenomen voor fl. 20.300,-. De oude kerk werd gesloopt. Op 2 juli 1769 kon de nieuwe kerk aan de Ramen worden ingewijd. De driebeukige zaalkerk met galerijen boven de zijbeuken is opgetrokken uit baksteen terwijl zandsteen werd gebruikt voor de ingangspartij en de omlijsting van het middenraam boven de ingang. Aan beide zijden van de gevel zijn gemetselde bloklisenen aangebracht. Vanaf deze punten springen de muren op concave wijze terug, terwijl de middenpartij naar voren steekt. In deze middenrisaliet bevindt zich de natuurstenen ingang met rococobekroning waarin het opschrift: "hoe lieflijk / zijn / Uwe Wooningen, HEERE Zebaoth! Psalm 84:2". Inwendig is het houten tongewelf gedecoreerd met gesneden rocailles in twee kleuren blauw waarbinnen rozetten. Restauraties van de kerk vonden achtereenvolgens plaats in 1825, in 1850, in de jaren 1922-1923, 1962-1964 en tenslotte in de periode 1994-1995. Bij die van 1922-1923 werd vanwege de teruggang van het aantal gemeenteleden de kerkruimte aan de oostzijde ingekort en de vrijgekomen ruimte gebruikt voor een nieuwe consistoriekamer en vergaderzaal. De uit 1773 daterende pastorie werd toen ook verkocht evenals de kosterswoning met zwaan in het bovenlicht van de voordeur, die tegelijk met de kerk werd gebouwd.