Leende, Dorpstraat 50 - Petrus' Banden

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Petrus' Banden
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Heeze-Leende
Plaats:	Leende
Adres:	Dorpstraat 50
Postcode:	5595CH
Sonneveld-index:	07828
Jaar ingebruikname:	15e eeuw
Architect:	J.Th.J. Cuypers; Weber, K. (restauraties)
Huidige bestemming:	kerk met achter kerk kerkhof
Monument status:	Rijksmonument 23986

Geschiedenis

Buitengewoon belangrijke historische dorpskerk met prachtige 65 m hoge toren. Diverse verbouwingen en uitbreidingen.

De Sint Petrus' Bandenkerk is een laat-gotische kruisbasiliek met ingebouwde toren, die na de brand van 1699, ontstaan door blikseminslag, in 1714 weer opgebouwd is. De toren is bekroond met een blaasvormige bol die in de volksmond de 'Lindse Blaos' wordt genoemd. Dit karakteristieke beeld is al van verre zichtbaar. De toren werd hersteld in 1884, 1905 en 2001. Ze heeft vier klokken, die na de roof van de klokken door de bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog door nieuwe werden vervangen. De toren wordt gesteund door vier overhoekse steunberen, waarvan één de functie van traptoren heeft en wordt bekroond door een afzonderlijk spitsje. De toren is versierd door lisenen die de vlakken in spaarvelden verdelen, die afgesloten worden door natuurstenen driepasfriezen. De westingang is tijdens de restauratie van 1905 in neogotische trant vernieuwd.

Hoewel de kerk vermoedelijk gereed kwam in 1474, is het priesterkoor ouder. Dit dateert van omstreeks 1400. Het schip is een voorbeeld van Maasgotiek. Dit blijkt uit de zuilen met Maaskapitelen, wat plat tegen de schacht aangedrukte plompebladeren zijn, en uit de door kruinribben onderverdeelde kruisribgewelven. Maaskapitelen zijn zeldzaam in Noord-Brabant, doch komen in Limburg meer voor.

(Bron:Wikipedia)

Monumentomschrijving Rijksdienst

R.K. Kerk van St. Petrus' Banden. Gesticht voor 1285, in haar huidige vorm een laatgotische kruisbasiliek met ingebouwde toren en moderne aanbouw te weerszijden van het koor. Het koor, uit omstreeks 1400, omstreeks 1930 verhoogd. Het schip, met lager dwarspand, behoort tot de Maasgotiek, omstreeks 1450, met kruisribgewelven op zuilen met door plompebladeren versierde kapitelen. Prachtige toren, hersteld in 1884 en 1905 (Jos. Th. Cuypers), met ruime toepassing van natuursteen, overhoekse steunberen met spaarvelden, natuurstenen boogfriezen in de muurvlakken der geledingen van het torenmassief, uitgebouwde traptoren; hoge van vier- tot achtkant ingesnoerde spits, door een peer bekroond (na de brand van 1699 in 1714 gebouwd). Inventaris: hardstenen doopvont uit omstreeks 1500; eiken preekstoel, XVIIIe eeuw, met latere Evangelistenkoppen en een leuning uit omstreeks 1800; XVe eeuwse beelden van Catharina en Barbara; St. Annabeeld uit omstreeks 1750. Schilderij op paneel uit omstreeks 1700; wonderbare broodvermenigvuldiging. Orgel in neo-gotische kas, gebouwd door de mechelse orgelbouwer Loret in 1863. Gerestaureerd in 1889, 1907 en 1937. Houten oxaal in neogotische trant met borstwering, gesteund door korbelen, die rusten op gekoppelde natuurstenen zuiltjes. In een neogotische kas een orgel met Hoofdwerk en Onderpositief, in 1863 gebouwd door F.B. Loret. In 1889, 1907 en 1987 gerestaureerd.

Cultuur Historische Waardekaart

Bouwperiode: 15de eeuw
Architect: J.Th.J. Cuypers, Weber, K.
Bouwstijl: Gotiek
Gevels en Materialen: Baksteen, natuurstenen sierdelen.
Vensters en Deuren: Spitsboogramen met traceringen.
Dak en Bedekking: Zadel- en lessenaardaken met leien.
Bijgebouwen: Het kerkhof ten westen van de kerk. Hier een Calvariegroep uit ca. 1900 en enige neogotische en neoromaanse graven in hardsteen. Drie gietijzeren grafkruisen.
Interieur: Hardstenen doopvont uit omstreeks 1500; eiken preekstoel, 18e eeuw, met latere Evangelistenkoppen en een leuning uit omstreeks 1800; 15e eeuwse beelden van Catharina en Barbara; St. Annabeeld uit omstreeks 1750.
Bijzonderheden: Schilderij op paneel uit omstreeks 1700. Wonderbare broodvermenigvuldiging. Twee klokken, na de torenbrand van 1699 gegoten door Alexis Julien, de ene met een diameter van 110 cm. en een vers dat als aanhef heeft:"Den toorn stond in brand"...etc., de ander met een diameter van 100 cm. en een lang vers dat alsdus begint:"Druk en vreugd door luiden kan in beduiden"... etc.

De kerk in 1884 gerestaureerd door K. Weber. Later is het koor verhoogd door J. Cuypers. Uitbreiding koor 1939-41, C. Geenen. IJzeren sierhek met pijnappels en bladeren. Gesticht voor 1285, in haar huidige vorm een laatgotische kruisbasiliek met ingebouwde toren en moderne aanbouwen te weerszijden van het koor. Het koor, uit omstreeks 1400, omstreeks 1930 verhoogd. Het schip, met lager dwarspand, behoort tot de Maasgotiek, omstreeks 1450, met kruisribgewelven op zuilen met door plompebladeren versierde kapitelen. Prachtige toren, hersteld in 1884 en 1905 (Jos.Th. Cuypers), met ruime toepassing van natuursteen, overhoekse steunberen met spaarvelden, natuurstenen boogfriezen in de muurvlakken der geledingen van het torenmassief, uitgebouwde traptoren; hoge van vier- tot achtkant ingesnoerde spits, door een peer bekroond (na de brand van 1699 in 1714 gebouwd). Preekstoel verdwenen (?).