Brontekst bekijken van Malden, Kerkplein 4 - Antonius Abt

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:RK]]
[[Categorie:Malden]]
[[Categorie:Gemeente Heumen]]
[[Categorie:Provincie Gelderland]]


{{#display_map:51.78133,5.85122|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Antonius Abt
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Gelderland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Heumen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Malden
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Kerkplein 4
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 6581AC
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 11823
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1960
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Bijnen, J.W.C.J.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | geen
|}

==Geschiedenis==
Uitzonderlijk belangrijke moderne kerk. Eén van de mooiste wederopbouwkerken in Nederland. De huidige St. Antonius Abtkerk verving de van [[Malden, Rijksweg - Antonius Abt (1836 - 1960) |oorsprong middeleeuwse voorganger]], die in de naoorlogse jaren te klein was geworden. De kerk werd ingewijd in 1960 en werd ontworpen door J.W.C.J. Bijnen (1916-1993), onder invloed van de Bossche School van Dom H. van der Laan. Het is een grote, rechthoekige zaalkerk, opgetrokken in breuksteen en beton, die aan drie zijden door een glas-in-loodwand wordt afgesloten. Op de zuidoostelijke hoek bevindt zich een semi-vrijstaande doopkapel, bekroond door een kleine klokkentoren. Aan de voorzijde staat een portaal met drie toegangen. De grote glas-in-loodwand uit de bouwtijd van J. Martens bevat een deels figuratieve voorstelling van onder andere de Wonderbaarlijke Visvangst.
De kerk is een belangrijk werk uit het oeuvre van Bijnen, waarbij destijds werd gepoogd de traditionele (liturgische) richtlijnen in de R.K. kerkbouw aan te laten sluiten bij een authentieke moderne stijl, mede beïnvloed door Van der Laan en de Franse architect Le Corbusier.

* 2020 - De parochie St. Antonius Abt heeft een architect opdracht gegeven de kerk in drieën te knippen. Horeca, wonen en een multifunctioneel kerkgedeelte.
* 2022 -  Kerkgangers in Malden mogen binnenkort meepraten over hoe hun kerkgebouw er in de toekomst uit komt te zien. Volgende maand, of op zijn laatst in maart, wil de parochie Heilige Drie-eenheid twee plannen presenteren voor de herbestemming van de H. Antonius Abtkerk aan het Kerkplein.
* 2022 - De binnenkant van de kerk wordt nu in drieën geknipt: een deel blijft kerk, een deel wordt appartementengebouw met acht woningen, en het tussenstuk wordt omgetoverd tot gezamenlijke binnentuin. Tussen de huidige kerk en de bioscoop komt een gebouw van drie lagen staan met de overige appartementen. Het ligt wat verscholen en grenst ook aan een binnentuin. Achter het huidige glas in lood van de kerk komt een galerij die alle bouwdelen met elkaar verbindt.
* 05-10-2024 - De kerk is nog in haar geheel in gebruik.

==In de media==
* Uit '''De Erfgoedstem''' d.d. 3 september 2013
Erfgoedvereniging Bond Heemschut-Gelderland heeft de gemeente Heumen verzocht om de kerk van St. Antonius Abt met de aangrenzende pastorie te plaatsen op de gemeentelijke monumentenlijst van Heumen.
(Volledig bericht:[http://erfgoedstem.nl/2013/09/sint-antonius-abt-heumen-monumentwaardig])

* Uit '''Faillissementsregister''', d.d. 14 september 2015
In plaats van met ‘Beminde gelovigen’ sprak de pastoor van de Antonius Abtkerk in Malden zijn parochianen aan met ‘boeren’ en ‘domoren’. Deze oprispingen komen hem nu duur te staan. Zijn kerk is technisch failliet. Het broeit al een paar jaar in katholieke kringen van Malden, een ruwweg  tienduizend inwoners tellend, van origine agrarisch dorp onder de rook van Nijmegen. De gelovigen voelen zich niet meer thuis in hun eigen Antonius Abtkerk, een modernistisch gebouw dat de in 1960 gesloopte middeleeuwse kerk verving. Blikvanger van het godshuis, opgetrokken in de sobere stijl van de Bossche School, is de massieve gevel van glas in lood waarin kunstenaar Jan Martens heeft weergegeven hoe Jezus door vis en brood te vermenigvuldigen nieuwe gelovigen aan zich wist te binden. Het glas is echter een façade die de leegloop van de kerk verhult. 
René Aarden, pastoor van Grave, werd verzocht zijn werkterrein uit te breiden met de parochie van Malden. Na een inspectie van de boekhouding van de Antonius Abtkerk luidt deze pastoor nu de noodklok. Om de lopende uitgaven voor onderhoud en exploitatie te kunnen betalen is minimaal 500.000 euro nodig, zo verklaart hij vandaag in De Gelderlander. ‘Het water staat ons aan de lippen. Als we open willen blijven, moeten we echt een flinke slag maken.’ Als gevolg van de conflictueuze relatie tussen zijn voorganger en de kerkgangers, is een van de vaste inkomstenbronnen, het rondje met de collectezak, nagenoeg opgedroogd. De pastoor zet nu een inzamelingsactie op touw. Ook al zouden de Maldenaren zich straks opeens van hun royale kant laten zien, het blijft de vraag of hun kerk nog lang open kan blijven. Het bisdom heeft vergevorderde plannen om de ontkerkelijking in de regio te bestrijden door begin volgend jaar verschillende parochies samen te voegen.
* [http://www.faillissementsdossier.nl/nieuws/13419/kritische-pastoor-leidt-kerk-naar-faillissement.aspx Volledig verhaal]

Antonius Abtkerk in Malden: nu alleen kerk, straks ook wonen en heel veel groen

MALDEN - Twee jaar werkte de Horssense architect Otto van Dijk aan een plan voor de Maldense Antonius Abtkerk. Dat plan is nu klaar. Een plan,  dat het westelijke deel van het dorpscentrum een nieuw hart biedt.
Ronald Peters 02-11-19, 14:00

* De Gelderlander, 02-11-2019
Wie voor het eerst de Antonius Abtkerk binnenkomt kan niet anders dan even verbaasd blijven staan: de enorme kerkruimte is zo veel groter dan de buitenkant suggereert. Lange rijen banken, een enorm glas-in-loodraam. Architect Jos Bijnen leverde in 1960 een kerk op met een dak dat zonder een enkele kolom 28 meter overspant. ,,Voor die tijd een enorme prestatie”, zegt architect Otto van Dijk.
====Groei====
Het was een kerk met duizend zitplaatsen, gericht op de groei van Malden. Gebouwd op een boerenakker. Die akker heeft allang plaats gemaakt voor heel veel steen en ‘de groei’ is er duidelijk uit: wekelijks bezoeken nog zo'n honderdvijftig gelovigen de kerk. 
Leo Voskuilen, bestuurslid van de parochie Heilige Drie-eenheid waaronder de kerk sinds 2015 valt: ,,Er is sprake van achterstallig onderhoud, de oliestook moet vervangen. Dat loopt in de tonnen en dat kunnen wij echt niet meer opbrengen. Doe je niets, dan moet de kerk op termijn dicht.”
====Centrumvisie====
Het plan past naadloos in de richting die ook het Heumense gemeentebestuur met het centrum van Malden in wil slaan. Hoewel er nog geen definitief vastgestelde centrumvisie is, zijn de contouren er al wel: meer groen, meer wonen, minder kale stenen vlakte. Zeker op de plek waar nu de kerk staat.   Het wordt wat mij betreft een vorm van co-housing, zoals dat tegenwoordig heet, aldus Otto van Dijk, Architect  In zijn opzet laat architect Van Dijk de buitenkant goeddeels in tact. Maar achter de muren en het glas verandert er des te meer. Aan de kant van de Rijksweg wordt een deel van de kerkruimte afgescheiden.
,,Daar zou bijvoorbeeld een restaurant kunnen komen met een terras, maar een bibliotheek zou ook heel goed passen. De hoofdingang van de kerk blijft wat die is en daarachter blijft ook de kerkruimte met plaats voor 350 kerkgangers. Van Dijk: ,,Ik zie dat ook als een multifunctionele ruimte waar je meer mee kan doen. Je zou er ook concerten en lezingen kunnen geven.” Bijzonder is dat Van Dijk met veel glas aan de binnenzijde van de kerk, het karakter van die grote ruimte en de mooie lichtinval die daar bij hoort intact laat.
Aan de westzijde van de kerk en achter de pastorie is de grote tuin bestemd voor de bouw van 20 appartementen voor ouderen en starters. In de pastorie zelf komen vier appartementen. De woonruimtes liggen uiteindelijk rond een woonhof, met daarbij een aantal gemeenschappelijke ruimten zoals een huiskamer, een eetkeuken, een wasruimte, een logeerkamer, een biljartkamer, bedenk het maar. Het wordt wat mij betreft een vorm van co-housing, zoals dat tegenwoordig heet. Daar is veel belangstelling voor. De eerste enthousiastelingen hebben zich al gemeld.”

====Malderburch====
Otto van Dijk © DG
Aan de achterzijde grenst de kerk ook aan zorgcentrum Malderburch. Van Dijk: ,,Het zou mooi zijn als we de tuin van het zorgcentrum kunnen betrekken bij het groene park dat we rond de kerk zien. Vanaf de Rijksweg loopt dan langs de kerk op, min of meer door het hofje heen, een voetpad richting Malderburch. Zo ontstaat een groen, ingetogen gebied waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Waar je even gaat zitten. Een heel ander karakter dan de dynamiek van het winkelcentrum aan de overkant.”
Zowel parochiebestuur als bisdom is, aldus Leo Voskuilen, enthousiast over het ontwerp. ,,In eerste instantie waren wij wel bevreesd dat het karakter van de oorspronkelijke kerk verloren zou gaan. Maar dat blijft prachtig overeind.” 
‘Malden kan hier trots op zijn’
Het plan van architect Otto van Dijk voor de Maldense kerk heeft inmiddels instemming van onder meer de Nijmeegse architectuurhistoricus Michiel Kruidenier. Door toevoeging van een nieuw besloten woonhof met daaraan woningen en geen woningen in de kerk, krijgt het kerkcomplex, van Jos Bijnen een passend en logisch vervolg. Daarnaast zal door het Kerkplein te vergroenen het gebouw beter tot zijn recht komen. 
Socioloog Peter Camp, schrijver van het boek Wonen in de 21e eeuw, zegt erover: ‘Was dit tot voor kort een centrum van bezinning en rust, binnenkort is het een project waar meer generaties bij elkaar aan een besloten woonhof gaan wonen en de interactie zoeken met hun omgeving. Dit sublieme herbestemmingsontwerp draagt zo bij aan de Maldense gemeenschap. Malden kan er met recht trots op zijn.’<br />

== Externe links ==
* [http://www.kerkramentussenmaasenwaal.nl/kerken/malden-antonius-abtkerk De glas-in-loodramen in de Antonius Abtkerk te Malden]
* {{Wikimedia|Antonius_Abtkerk,_Malden}}

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<Gallery>
Bestand:MaldenAntAbtRK1.jpg | ansichtkaart
Afbeelding:Malden RK Anthonius Abt.jpg|kopie ansicht 1956
Afbeelding:Malden, St. Antonius Abt2.jpg| opname H.E. Wesselink 18-05-2008
Afbeelding:Malden, St. Antonius Abt.jpg| opname H.E. Wesselink 18-05-2008
Bestand:Malden 2015.jpeg|Foto:Bloemwekerom
</gallery>

====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:Malden H Antonius Abt Verschueren 1960.jpg|Verschueren orgel 1960 
Afbeelding:Malden H Antonius Abt Klop 1990.jpg|Klop orgel 1990
Bestand:MaldenAntAbtRK2.jpg | ansichtkaart
</Gallery>

* Op zoek naar afbeeldingen interieur.