Nederweert, Kerkstraat 58 - Lambertus

Bezig met het laden van de kaart...

{"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"70%","height":"450px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"copycoords":false,"static":false,"zoom":false,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"image layers":[],"overlays":[],"resizable":false,"fullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"cluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","clicktarget":"","imageLayers":[],"locations":[{"text":"","title":"","link":"","lat":51.28607,"lon":5.74841,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Algemene gegevens
Naam kerk:	Heilige Lambertus
Genootschap:	(RKK) Rooms-Katholieke Kerk in Nederland
Provincie:	Limburg
Gemeente:	Nederweert
Plaats:	Nederweert
Adres:	Kerkstraat 58
Postcode:	6031CJ
Jaar ingebruikname:	1843
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Sonneveld-index:	13267
Monument status:	Rijksmonument 30315 (Kerk) 526498 (Kapel)
Bouwjaar:	1467
Type:	Kerk
Functie:	Religieus

Geschiedenis

Historische kerk met hoge toren (76 m). Verving oudere kerk. De toren dateert volgens een gedenksteen uit 1467. Door oorlogshandelingen is in 1944 de kerk beschadigd. Hersteld.

Orgel

In 1843 werd de middeleeuwse kerk van Nederweert vervangen door de huidige, met behoud van de oude toren. In 1851 werd voor deze kerk een nieuw orgel gebouwd door Arnold Clerinx. Het had 26 registers op twee manualen en pedaal. P.J. Vermeulen vernieuwde in 1914 het blazerssysteem en verving de Cornet 3 rangen (discant) van het Rugpositief door een Voix Céleste 8' (discant). Tot 1944 is het orgel bovendien ongewijzigd bewaard gebleven. In dat jaar werd de kerk zwaar beschadigd door granaatvuur. Het Rugpositief in de galerij werd bijna volledig vernield en het pijpwerk van het pedaal ging verloren. Een groot deel van het leidingwerk van het Hoofdwerk werd ook beschadigd. Het instrument is in de jaren 1955-1956 gerestaureerd door Vermeulen uit Weert. Een groot deel van het leidingwerk is nieuw vervaardigd (15 van de 26 stops). inclusief het riet van het Hoofdwerk, evenals de toets- en stopactie en windvoorziening. Adviseurs tijdens de werkzaamheden waren dr. P.J. de Bruyn en Hub. Houët. Op 1 april 1956 werd het orgel opnieuw ingewijd. Het werd gespeeld door Harrie Caris en Hub. Houét. De firma Vermeulen heeft in 1985 het Hoofdwerk gereviseerd. In 1998 is door Flentrop Orgelbouw onderhoud gepleegd aan het Rugwerk en Pedaal. Op 6 mei 2019 is het orgel gedemonteerd en overgebracht naar de werkplaats van de firma Van Rossum voor een algehele restauratie. De restauratie werd voltooid op 31 juli 2020. De hoofdkast is teruggebracht naar zijn oorspronkelijke positie. Het orgel kreeg een nieuwe windvoorziening (vier wigbalgen), een nieuw klavier en een nieuwe toetsaanslag. De originele stoplijst is hersteld met behulp van Clerinx leidingwerk van elders. De tongen van de Rugpositief en het pedaal zijn nieuw, evenals de Violoncelle 8'. De Clairon uit 1956 werd behouden in een gewijzigde vorm.

* (Bron:Orgeldatabase)

Oorlogsschade

Twee maanden lang, van 23 september 1944 tot 23 november 1944, lag de kerk tussen de frontlinies en werd van twee kanten beschoten. De romp en de spits telden na afloop ruim 2000 treffers. De doopkapel aan de noordwestkant werd volledig vernield. Vier noordwestelijke gewelven stortten in, een hoektorentje viel van de grote toren af. Het oude orgel was door granaatscherven, vocht en vallend puin ernstig beschadigd.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

LAMBERTUSKERK. Toren in de rijke Kempische trant, begonnen 1467. Schip en koor 1840. Barok hoogaltaar van omstreeks 1840.Twee koorbanken, XVI-XVII.Hardstenen doopvont, 1698, met koperen deksel. Kerkbanken. 1754. Op het kerkhof stenen grafkruisen van 1692 en 1785. Orgel gemaakt door A. Clerinx in 1849. Uit 1776 daterende beeldengroep, voorstellende de gekruisigde Christus, bestaande uit een corpus dat met een ijzeren oog aan het kruis is bevestigd; het kruis bestaat uit drie delen, de vertikale balk is gedeeld en wordt doorsneden door de horizontale balk; op de sokkel van het kruis de woorden Crucifixum Laetus Adora; daarin opgenomen het chronogram 1776; voorts een Maria-figuur en Johannes-figuur, beiden op een sokkel met cartouche, waarop de letters G.P.N. en de namen Maria en Johannes; de achterzijden van de Maria en Johannes beelden zijn afgeplat. De uit 1776 daterende beeldengroep van de gekruisigde Christus, Maria en Johannes, is van groot kunsthistorisch belang vanwege de voor Nederland relatieve zeldzaamheid van een dergelijk ensemble aan de buitenzijde van een gebouw. Om de beeldengroep tegen weersinvloeden te beschermen is echter recent gekozen voor een opstelling achter in het kerkgebouw. Eikenhouten klokkenstoel, circa 1500, met vier moderne klokken.

Kapel

Kleine KAPEL in neo-gotische stijl op het kerkhof ten oosten van de St. Lambertuskerk in de kern van Nederweert. De kapel is vrij gesitueerd tussen de graven aan één van de oost-west lopende verbindingspaden, met de voorgevel naar het koor van de kerk gericht. De kapel is gebouwd onder het pastoorschap van pastoor Kerbosch in 1901 en valt op door het rijke materiaalgebruik met onder meer glazuursteen en hardsteen en door de fraaie uitmonstering van het interieur. Het kerkhof komt verder, behoudens twee reeds van rijkswege beschermde 16e en 17e-eeuwse grafkruizen, niet voor bescherming in aanmerking.

Omschrijving kapel

Kleine vrijstaande KAPEL op rechthoekige plattegrond onder zadeldak verzonken tussen twee puntgevels. De kapel bestaat uit een aan de voorzijde geopende bidruimte en een achter de altaarwand verborgen bergruimte. De dakschilden zijn belegd met leien met afgeknipte hoeken in Maasdekking, de afwatering vindt plaats via bakgoten met geornamenteerde gootbeugels. De gevels zijn opgetrokken in bruinrode baksteen gemetseld in kruisverband, met toepassing van groen geglazuurde profielsteen rond gevelopeningen. Natuursteen is gebruikt voor afdekkingen, onderdorpels en ornamenten. De gevels hebben een uitspringende, gekorniste plint afgesloten met groen geglazuurde profielsteen. Onder de goot van beide zijgevels loopt een deels in profielsteen uitgevoerde tandlijst.

In de VOORGEVEL een spitsboogvormige entree afgezet met groen geglazuurde profielsteen. Aan de binnenzijde van de spitsboog een natuurstenen driepasboog met gestileerde bloemmotieven in de snijpunten. De boog rust aan weerszijden op zuiltjes die uitgevoerd zijn in imitatie-marmer en voorzien van basementen die rusten op de plint en van gepolychromeerde florale kapitelen. De afsluitende puntgevel wordt geflankeerd door natuurstenen pinakels. Centraal in de puntgevel een cirkelvormig kasement gevuld met een natuurstenen vierpasmotief. De schuine gevelzijden zijn afgedekt met natuursteen en evenals de pinakels bezet met hogels. In de top een kruisbloem. De RECHTER ZIJGEVEL telt evenals de LINKER ZIJGEVEL twee door steunberen gescheiden traveeën. De westelijke traveeën zijn voorzien van twee blinde spitsboognissen. De oostelijke travee van de rechter zijgevel heeft een brede segmentboogvormig afgesloten blindnis, in de linker zijgevel bevindt zich hier een luik dat toegang verschaft tot de bergruimte achter de altaarwand. Dit rondboogvormig afgesloten, donkerrood geschilderde opgeklampte houten luik heeft siergehengen. De ACHTERGEVEL heeft de vorm van een tuitgevel met schouderstukken en wordt geflankeerd door steunberen. Het gevelvlak wordt geleed door drie klimmende lancetbogen met in de top van de middelste boog een kruisvormige ventilatieopening. Het rijk uitgevoerde INTERIEUR van de kapel heeft geprofileerde hoeklisenen met kapitelen voorzien van gepolychromeerde bloemornamenten, die een kruisribgewelf dragen met een natuurstenen sluitsteen in de top. De lisenen, ribben en muraalbogen zijn in roodbruine steen uitgevoerd, terwijl de gewelfvlakken zijn opgevuld in gele steen. De wanden hebben een lage spatrand waarboven een betegelde lambrisering. Hierin zijn in rechthoekige velden de familienamen van schenkers van gelden voor de bouw van de kapel verwerkt. Elk veld bestaat uit twee vierkante patroontegeltjes. De namen zijn aangebracht in een door de Neo-Gotiek geïnspireerd lettertype met een gele florale omkadering op een groene achtergrond. Tegen de achterwand bevindt zich tussen twee volledig florale tegeltableaus een teksttableau met opschrift "Rust zacht, dooden, dierb're vrinden/In de schaduw van het kruis/Eens zullen wij u wedervinden/In ons aller vaderhuis". Hierboven een altaarplank op een fries versierd met rozetten. Op de plank twee gipsen Heiligenbeelden.

Waardering kapel

De KAPEL op het kerkhof van de St. Lambertuskerk bezit algemeen belang, heeft cultuurhistorische en typologische waarde als bijzondere uitdrukking van een culturele en geestelijke ontwikkeling, als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een rouwkapel op een kerkhof. In tekstableaus wordt verwezen naar de funeraire bestemming van de kapel. De kapel heeft architectuurhistorische en kunsthistorische waarde vanwege het rijke materiaalgebruik, de fraaie neo-gotische ornamentiek en in het bijzonder vanwege de patroontegels in het interieur die van belang zijn als goede voorbeelden van kunstnijverheid uit het einde van de negentiende eeuw. De kapel bezit ensemblewaarden als functioneel onderdeel van het kerkhof waar het object vanwege grootte en verschijningsvorm een beeldbepalende rol speelt.

Externe link

• De kerk op Wikipedia
• De Kerk op Kerkgebouwen-in-Limburg (Kerk)
• De Kerk op Kerkgebouwen-in-Limburg (Kapel)
• Meer afbeeldingen op WikiMedia
• Wikidata Q17437028

Afbeeldingen

Exterieur

• 

  ansichtkaart 1981

• 

  Bron:Wikimedia/RCE (2001)

• 

  Bron:Wikimedia/RCE (2001)

Interieur

• 

Kapel

• 

  A. Aansems (2012)

• 

  Wikimedia/A..Ansems (2012)