Brontekst bekijken van Nijkerkerveen, Nieuwe Kerkstraat 75 - Grote Kerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Gemeentelijk monument]]
[[Categorie:PKNH]]
[[Categorie:Nijkerkerveen]]
[[Categorie:Gemeente Nijkerk]]
[[Categorie:Provincie Gelderland]]


{{#display_map:52.19456,5.46548}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Grote Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Hervormde gemeente Nijkerkerveen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Gelderland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Nijkerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Nijkerkerveen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Nieuwe Kerkstraat 75
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 3864EA
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 11908
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1908
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Pothoven, J.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | hervormde kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeentelijk monument
|}

==Geschiedenis==
Belangrijke neokerk met toren.
[[Afbeelding:11908 Nijkerkervbeen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. kopie ansichtkaart.jpg|thumb|200px|kopie ansichtkaart]]
[[Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd geref. bond 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 1961 foto. André van Dijk Veenendaal..jpg|thumb|200px|opname 1961  © AvD.]]
[[Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld kopie ansichtkaart.jpg|thumb|200px|kopie ansichtkaart]]
[[Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld.jpg|thumb|200px|]]
Een ernstige ziekte en zijn overlijden maakten hem de uitvoering van deze plannen onmogelijk, maar zijn kinderen, zoon Aart van Dijkhuizen en dochter Wilhelmina van Dijkhuizen hebben op voortreffelijke wijze de plannen van hun vader verwezenlijkt, door een stijlvolle kerk te laten bouwen, die op 9 december 1908 in gebruik werd genomen, waarbij de familie Van Dijkhuizen zelf ook aanwezig was. De architect van de kerk was de heer Pothoven uit Amersfoort en het bedrijf dat de bouw van de kerk heeft gerealiseerd was de firma Blanken, eveneens uit Amersfoort.  Tevens werd er een luidklok in de toren opgehangen. De reeds genoemde familie Van Dijkhuizen liet in het jaar 1911 ook een fraaie pastorie bouwen tegenover de kerk. Op 2 oktober 1911 werd de Hervormde Gemeente Nijkerkerveen tot een zelfstandige gemeente verklaard door de provinciale kerkvergadering van Gelderland. De naam van de familie van Dijkhuizen leeft voort in de van Dijkhuizenstraat in Nijkerkerveen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd de uit 1908 daterende luidklok n.a.v. de Duitse metaalverordeningen weggehaald. In 1947 kwam hiervoor een nieuwe luidklok in de plaats.

De kerk werd op het einde van de jaren zestig uitgebreid door de scheidingsmuur tussen de kerkruimte en de achterliggende consistorie-kamer te verwijderen, en de preekstoel tegen de achtermuur te plaatsen. Zodoende kon het aantal zitplaatsen worden uitgebreid tot het huidige aantal van ± 450. In het jaar 1989 werden nieuwe glas-in-lood ramen aangebracht en in 1991 werd de nieuwe verlichting rondom de kerk gerealiseerd. In april 1992 werd het oude mechanische uurwerk van de toren vervangen door een elektrische en tevens computergestuurd uurwerk, waardoor de nieuwe wijzerplaten altijd de juist tijd aangeven. Tevens werd er toen een nieuwe, tweede luidklok bij de oude, uit 1947 stammende luidklok gehangen. Sindsdien beschikt de toren  over een zogenaamd tweegelui. De klok uit 1947 raakte echter gescheurd en werd in 2008 door een nieuwe klok vervangen. Het tweegelui wordt nu gevormd door de klok uit 1992, toonhoogte B1, en de klok uit 2008, toonhoogte dis2.


Op luidklokken staat meestal een tekst.
Op de luidklok uit 1992 werd het o.a. de volgende tekst aangebracht (een oud-Nederlands rijm uit het jaar 1666): ZO MENIGMAEL GY HOORT DEEZ’ HELDREN KLOCKESLAGH GEDENCKT AANDACHTIGLYK AAN UWEN JONGSTEN DACH. En: SOLI DEO GLORIA.
Op de luidklok uit 2008 staat o.a. te lezen: S HEEREN STEM ROEPT U TOT HEM   1908-2008 .
Op deze wijze wordt elke zondag opgeroepen om op te gaan naar Gods huis. Zie wij staan gereed, om naar Gods Huis te gaan; kom, ga met ons en doe als wij! (Psalm 122:1).

In het jaar 1921 heeft de familie Van Dijkhuizen de kerkvoogdij een orgel, wat nu het rugwerk is, geschonken. Dit orgel was afkomstig uit de Gereformeerde Kerk te Ermelo en is gebouwd rond jaar 1800. Men vermoedt, dat het vroeger een balustrade-orgel is geweest. In 1930 is dit orgel gerestaureerd door de fa. Koch te Apeldoorn. In 1953 is het orgel wederom door genoemde firma gerestaureerd en tevens uitgebreid met een nieuw bovenwerk, wat nu het hoofdwerk is. Op 3 maart 1954 is toen het gerestaureerde en vernieuwde orgel in gebruik genomen. Daar de toestand van het orgel meer en meer verslechterde en het orgel op een minder adequate wijze werd onderhouden, werd het noodzakelijk geacht zowel het orgel als het kastwerk te restaureren en deels te vernieuwen. Deze restauratie is uitgevoerd door de fa. E. Leeflang BV te Apeldoorn. Het resultaat hiervan kunt u iedere kerkdienst beluisteren en zien. Op 6 februari 1982 is het gerestaureerde orgel in gebruik genomen. Het orgel telt zeven stemmen op het hoofdwerk, zes stemmen op het rugwerk en één op het pedaal. Het orgel wordt vakkundig en met regelmaat onderhouden door fa. Reil te Heerden.
* (Bron: hervormdnijkerkerveen.nl)

== Orgel ==
De firma Koch bouwde in 1954 een nieuw orgel voor de Hervormde Kerk te Nijkerkerveen. Voor het Rugpositief maakte men echter gebruik van een oud vier-voets orgel dat afkomstig was uit Ermelo. Dit dateerde van rond 1800. In 1921 verhuisde het naar Nijkerkerveen, waar het door de familie Van Dijkhuizen aan de kerk was geschonken. Koch maakte een nieuwe hoofdwerkkas in bijpassende stijl. De mechaniek, het pijpwerk en de speeltafel werden betrokken van de firma Laukhuff. Op de windlade van het rugwerk bleven twee discant-plaatsen onbezet. Men nam het orgel in gebruik op 3 maart 1954. Het historische materiaal in het rugwerk klonk niet goed samen met het nieuwe materiaal in het hoofdwerk.
De firma Leeflang kreeg in 1977 de opdracht het gehele instrument opnieuw te intoneren. Verder was een restauratie nodig van de orgelkas en de speeltafel. Er werd uiteindelijk een nieuwe hoofdwerkkas gemaakt, en ook een nieuwe speeltafel. De mechanieken werden vernieuwd en er kwamen nieuwe balgen en een nieuwe ventilator. De dispositie is niet gewijzigd. Plannen om een Sesquialter en een Cimbel op de lege slepen van het rugwerk te plaatsen zijn niet doorgegaan. Op 6 februari 1982 is het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door dhr. J. van Rootselaar uit Nijkerk, tevens adviseur bij de restauratie. In het najaar van 2006 heeft de firma Reil het orgel schoongemaakt en opnieuw geïntoneerd. Ook is de Trompet vervangen door een ander exemplaar, afkomstig uit een orgel van een kerk in Zutphen.
* (Bron:[http://orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=1004031&LGE=EN&LIJST=lang Orgeldatabase])

==In de media==

* Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 9 december 2008.

De hervormde gemeente te Nijkerkerveen herdenkt dinsdag dat ze honderd jaar geleden werd geïnstitueerd. Tijdens de speciale jubileumbijeenkomst vanavond worden in de kerk een predikantenbord en twee nieuwe tekstborden onthuld. De oorspronkelijke borden met de teksten: „Maranatha Jezus komt” en „Vrees niet geloof alleenlijk” gingen in 1969 bij een verbouwing van de kerk verloren. Ook wordt er dinsdagavond een nieuwe luidklok in gebruik genomen en zal het jubileumboek ”100 jaar Hervormd in ’t Veen” worden gepresenteerd.

In oktober 1894 stuurden 34 arme veenbewoners de kerkenraad van Nijkerk een smeekbrief waarin zij vroegen om godsdienstoefeningen en catechisaties in hun school. Pas in 1906 kwam er zicht op een eigen kerkgebouw. In dat jaar was er een legaat voor de kerkenraad van Willem Blokhuis ten behoeve van de bouw van een kerk in „het Nijkerker veen.” Blokhuis’ zwager Aalbert van Dijkhuizen (een meester-timmerman) kwam in dit jaar te overlijden, maar had dezelfde wens geuit. Zijn kinderen Aart en Wilhelmina van Dijkhuizen hebben in 1908 een kerk laten bouwen, en in 1911 een bijbehorende pastorie.

==Externe links==
* {{Wikipedia2|Hervormde_Kerk_Nijkerkerveen}}
* {{Wikimedia|Nederlandse_Hervormde_Kerk_(Nijkerkerveen)}}

==Afbeeldingen==
===Exterieur===

<gallery>
Bestand:1-Nijkerkerveen nh kerk.jpg|ansichtkaart
Kerknijkerkerveen8287.jpg | Ansichtkaart - WG
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (16).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (1).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (3).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (4).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (5).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (8).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (6).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (7).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (11).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (12).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (13).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (14).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (15).JPG|opname 06-04-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal 
</gallery>

===Interieur===

<Gallery>
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 01-09-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (1).JPG|opname 01-09-2010   © AvD.
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 01-09-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (3).JPG|opname 01-09-2010   © AvD.
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 01-09-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (11).JPG|opname 01-09-2010   © AvD.
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 01-09-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (7).JPG|opname 01-09-2010   © AvD.
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 01-09-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (10).JPG|opname 01-09-2010   © AvD.
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 01-09-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (12).JPG|opname 01-09-2010   © AvD.
Afbeelding:11908 Nijkerkerveen PKN. Hervormd GB. 1911 Nieuwe Kerkstraat 75 Gld. opname 01-09-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (5).JPG|opname 01-09-2010   © AvD.
Afbeelding:Nijkerkerveen Herv Kerk Koch 1954.jpg
</Gallery>