Brontekst bekijken van Scherpenzeel, Molenweg 1 - De Achthoek

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:PKNGK]]
[[Categorie:Scherpenzeel]]
[[Categorie:Gemeente Scherpenzeel]]
[[Categorie:Provincie Gelderland]]

{{#display_map:52.07859,5.48329}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | De Achthoek
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Gereformeerde Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Gelderland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Scherpenzeel
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Scherpenzeel
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Molenweg 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 3925CJ
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 12181
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1959
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Eldering, H.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | geen
|}


==Geschiedenis==
Gebouwd als Gereformeerde Kerk, op de plaats van de oude molen. Interessante wederopbouwkerk in achthoekige vorm. Uitbreiding in 1989. In 1991 gefedereerd, en in 2007 gefuseerd met Hervormde gemeente "De Hoeksteen" tot Protestantse Gemeente.

==Historie==
De Protestantse Gemeente ‘De Achthoek’ is 1 april 2007 ontstaan door een fusie van de Gereformeerde Kerk te Scherpenzeel en de Hervormde Gemeente ‘de Hoeksteen’. De Gereformeerde Kerk in Scherpenzeel kent haar oorsprong in 1877. Op 7 januari van dat jaar verklaart de Synodale Commissie der Christelijke Gereformeerde Kerk in Nederland dat te Scherpenzeel een Christelijke Gereformeerde Gemeente wordt erkend op basis van een wet uit 1853, een wet ‘tot regeling van het toezicht op de onderscheidene kerkgenootschappen’. Deze wet is in 1988 ingetrokken. Na de doleantie in 1886 werd de officiële naam Gereformeerde Kerk te Scherpenzeel. Op 1 augustus 1888 wordt het eerste kerkgebouw aan de Holevoet officieel ingewijd. Hier werd gekerkt tot maart 1959, toen het huidige kerkgebouw aan de Molenweg in gebruik werd genomen.

De Hervormde Gemeente ‘De Hoeksteen’ dateert uit 1974 en is ontstaan naast de Hervormde Gemeente Scherpenzeel, die een Gereformeerde Bondssignatuur heeft. Een deel van de kerkleden voelde zich daar niet meer thuis en heeft in 1971 de ‘Hervormde Vereniging voor Evangelisatie’ opgericht. Hieruit is op 10 oktober 1974 ‘De Hoeksteen’ voortgevloeid, toen nog Hervormde Buitengewone Wijkgemeente i.w. De diensten werden gehouden in het kerkgebouw van de Gereformeerde Kerk te Scherpenzeel en al van meet af aan wordt er op verschillende terreinen samengewerkt. In het kader van Samen op Weg is de samenwerking steeds hechter geworden en dit leidde op 1 april 1991 tot de federatie van beide kerken en zestien jaar daarna, op 1 april 2007, tot de fusie.
* (Bron: de8hoek.nl)
[[Afbeelding:12181 Scherpenzeel plan nieuwe kerk 1958 Gld..jpg|thumb|oorspronkelijk bouwplan Gereformeerde kerk in 1958]]
Op de plek van de Gereformeerde kerk was eerst een ander bouwplan gemaakt (zie tekening) maar op die plek stond een oude molen, en op die fundering is de kerk toen gebouwd, vandaar de achtkantige kerk en uiteraard de naam ,, de Achtkant,,

== Orgel ==
In 1981/1982 bouwden Hendriksen & Reitsma voor de Gereformeerde Kerk 'De Achthoek' te Scherpenzeel een nieuw orgel in achttiende-eeuwse stijl. Tijdens de bouw zijn drie registers uit 1842 gehaald uit het oude instrument van de kerk, gemaakt door Ypma & Co. en gebruikt door H.W. Flentrop tijdens de bouw van een orgel in 1929. De orgelkast dateert uit 1959 en is ontworpen door Hindrik Eldering voor de overdracht van het Flentrop-orgel naar De Achthoek. Het nieuwe orgel werd gebouwd in opdracht van Johan van Dommele en J.D. Flanders Oldenzeel in opdracht van de Gereformeerde Organisten Vereniging. Het orgel had elf stemmen, waarvan één op het pedaal. Het pedaal zit vast aan het manuaal vast, zonder aparte pedaalkoppeling. Het orgel werd op 25 september 1982 ingehuldigd. Tijdens een feestelijke avond werd het bespeeld door Max Kamperman, Joop van der Kemp en Martin de Jong.
Het gebouw 'De Achthoek' is sinds 1 april 2007 in gebruik door de Protestantse Gemeente PKN Scherpenzeel. Vanaf 2005 is er bezuinigd op een ombouw en uitbreiding van het orgel. In 2019 is een tweedehands speeltafel aangeschaft, afkomstig van het Walcker-orgel in de Heilig-Kreuzkirche in Loffenau, waar het in 1966 is geplaatst en heeft gediend tot 2004. Via de heer Verkerk uit Woudenberg zijn vier registers aangekocht, namelijk Roerfluit 8 ', Nasard 3', Gemshoorn 2' en Terts 1 3/5'.
In 2020 kreeg de firma Hendriksen & Reitsma de opdracht om het orgel te renoveren en uit te breiden. De intonatie van Cornet en Trompet werd herzien. Het orgel werd uitgebreid met een nieuw Dwarswerk met zes stemmen. De Fluit 4' van het bestaande werk werd naar dit nieuwe werk verplaatst en vervangen door een nieuwe Spitsfluit 4'. Ook zijn er drie registers uit 2019 en de Walcker console gebruikt. Nieuw vervaardigd waren de Spitsfluit 4', Nasard 3' en Dulciaan 8'. Begin 2021 werd een uitbreiding van het pedaal met enkele digitale stemmen opgedragen aan de firma Noorlander uit Barneveld.
Het orgel werd op 7 juli 2021 in gebruik genomen. Bij deze gelegenheid werd het bespeeld door Martin de Jong, Ytsen Wielstra en Piet de Vries.
* (Bron:[http://www.orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=1004954&LGE=EN&LIJST=lang Orgeldatabase])

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<gallery>
Afbeelding:Scherpenzeel PKN. vm.GK. de Achthoek foto kerkenverzamelaar.JPG|© AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek 1959 Molenstraat 2 Gld. opname 03-06-2010 foto. andré van Dijk Veenendaal (3).JPG|met uitbreiding.  opname 03-06-2010  © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek 1959 Molenstraat 2 Gld. opname 03-06-2010 foto. andré van Dijk Veenendaal (1).JPG|met uitbreiding.  opname 03-06-2010  © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek 1959 Molenstraat 2 Gld. opname 03-06-2010 foto. andré van Dijk Veenendaal (4).JPG|met uitbreiding.  opname 03-06-2010  © AvD.
</gallery>
====Interieur====

<gallery>  
Afbeelding:Scherpenzeel PKN. vm.GK. de Achthoek foto kerkenverzamelaar (5).JPG|© AvD.
Afbeelding:Scherpenzeel PKN. vm.GK. de Achthoek foto kerkenverzamelaar (6).JPG|© AvD. 
Afbeelding:Scherpenzeel PKN. vm.GK. de Achthoek foto kerkenverzamelaar (7).JPG|© AvD.   
Afbeelding:Scherpenzeel PKN. vm.GK. de Achthoek foto kerkenverzamelaar (8).JPG|© AvD.  
Afbeelding:Scherpenzeel PKN. vm.GK. de Achthoek foto kerkenverzamelaar (2).JPG|© AvD.   
Afbeelding:Scherpenzeel Geref Kerk 1960.jpg
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (18).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (17).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (19).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (2).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (4).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (5).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (6).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (7).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (10).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (11).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (12).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (13).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (3).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (16).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
Afbeelding:12181 Scherpenzeel PKN. Gereformeerd de Achthoek Molenweg 2 Gld opname 25-08-2010 foto. André van Dijk Veenendaal (1).JPG|opname 25-08-2010   © AvD.
</gallery>