Handelingen

Schiedam, Dam 28 - Johannes de Doper

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Johannes de Doper
Genootschap: Oud Katholieke Kerk
Provincie: Zuid-Holland
Gemeente: Schiedam
Plaats: Schiedam
Adres: Dam 28
Postcode: 3111BD
Inventarisatienummer: 03402
Jaar ingebruikname: 1862
Architect: Erkel, M. van, Vormer, J.
Huidige bestemming: kerk
Monument status: Rijksmonument 525382

Geschiedenis

Prachtige neokerk zonder toren.

De Oud-Katholieke kerk en pastorie op de Dam 28 en 30 vormen samen ’t Huis te Poort. Het huidige complex werd in 1862 op de plek van een ouder kerkgebouw gerealiseerd. De naam verwijst naar het in de zeventiende eeuw gestichte huis dat in 1725 aan de Oud-Katholieke parochie was geschonken. Dit was een schuilkerk, waarvan de functie vanaf de straat niet was af te lezen. Met de nieuwbouw in 1862 kwam een herkenbaar kerkgebouw tot stand. Het ontwerp was van de Schiedamse architecten M. van Erkel en J. Vormer. De bijzondere rondboogomlijsting van de tuitgevel en de venstertracering zijn ontleend aan de Tudorgotiek. Deze bouwstijl raakte in zwang in Nederland door bouwprojecten van koning Willem II, die in Oxford had gestudeerd. In 2006 zijn, onder begeleiding van Stadsherstel Schiedam restauratiewerkzaamheden begonnen die in 2009 zijn voltooid. De Oud-Katholieke Kerk draagt nog steeds de mis op in het gebouw, maar er vinden ook culturele evenementen plaats.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Zaalkerk met driezijdige apsis en zadeldak, opgetrokken in grauw metselwerk in staand verband.

De voorgevel is een tuitgevel met gepleisterde en met rondbogen geprofileerde hoeklisenen. De symmetrische gevel bevat in het midden de licht terugspringende entree- en vensterpartij, in een hoog opgaande geprofileerde rondboog omlijsting. De entree bestaat uit een dubbele houten paneeldeur met dubbele vierkante en rondbooglijsten, en een gietijzeren rondboogsnijraam met bloemvormige tracering. De entree wordt gescheiden van de vensterpartij door een fries met in gotische belettering 'Oud katholieke kerk'. Het hoge gietijzeren venster met zesvlaks roedenverdeling wordt bekroond door een snijraam conform eerder beschreven. De hoeklisenen zijn voorzien van cordonlijsten en daarboven en daaronder voorzien van rondboog spaarvelden. De hoeklisenen worden afgesloten door sterk uitkragende, geprofileerde houten kroonlijsten. De tuit is voorzien van een omlopend band in pleisterwerk en wordt bekroond door een gietijzeren kruis.

De zijgevels zijn voorzien van drie gietijzeren rondboogvensters, voorzien van tracering in de kop, gedragen door zuiltjes. De zijgevels zijn beeindigd met een bakgoot.

Aan de achtergevel bevindt zich de driezijdige apsis met zinken dakbedekking. Boven dit dak bevindt zich een houten rondboogdeur die toegang geeft tot de zolder boven de kerkzaal.

Het interieur is gedeeltelijk in oorspronkelijke staat teruggebracht en wordt gekenmerkt door room-, roze- en grijsblauwkleurige pleistering van de wanden. De wanden zijn verticaal geleed door middel van roze gepleisterde bundelpijlers met kapitelen boven een grijze gepleisterde plint. Aan de bovenzijde zijn de pijlers verbonden door een rondboogfries, dat tevens fungeert als kooflijst van het gewelf. De gewelfvlakken zijn grijsblauw geschilderd, de ribben roze. Een viertal rozetten versiert de middelste gewelfvlakken. De kerk telt vijf traveeën met in de zijgevel alternerend vensters en nissen in pleisterwerk met dezelfde indeling.

Aan de koorzijde bevindt zich de driezijdige apsis met draaitabernakel. Aan weerszijden van de apsis zijn beelden aangebracht in twee ondiepe rondboognissen, links H. Johannes de Doper (1380) en rechts H. Liduïna (ca. 1880), beschermheilige van Schiedam. Voor het koor de communiebank. Aan de voorzijde bevindt zich achter de entree op een galerij het tweeklaviers mechanisch orgel met vrij pedaal en 13 registers, gemaakt in 1866 door C.G.F. Witte (fa. J. Bätz & Co.) uit Utrecht, gerestaureerd in 1984 door de firma Verschueren uit Heythuysen.

Waardering

Katholieke zaalkerk, deel uitmakend van het kerkelijk complex van de Oud-Katholieke gemeente 't Huis te Poort', gebouwd in 1862 in Waterstaatsstijl, van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, architectuurhistorische, beeldbepalende en ensemblewaarde. Tevens van belang binnen het oeuvre van de Schiedamse architecten M. van Erkel en J. Vormer.


Externe links

Afbeeldingen