Handelingen

Staphorst, Gemeenteweg 53 - Dorpskerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Hersteld Hervormde Kerk
Genootschap: Ned. Hervormde kerk
Provincie: Overijssel
Gemeente: Staphorst
Plaats: Staphorst
Adres: Gemeenteweg 53
Postcode: 7951CC
Sonneveld-index: 14341
Jaar ingebruikname: 1952
Architect:
Huidige bestemming: kerk
Monument status: Rijksmonument 34246 (Toren)

Geschiedenis

Gebouwd als Ned. Hervormde kerk. Kruiskerk, gebouwd in 1952-54 tegen de toren van de vorige kerk uit 1763. Later in etappes uitgebreid tot een zeer groot kerkgebouw met hogere toren.

De huidige kerk is gebouwd tussen 1952 en 1954, omdat de voorgaande te klein bleek voor de groeiende gemeente. De toren van de oude kerk uit 1763 is blijven staan. Deze kerktoren is een Rijksmonument. De toren is geen eigendom van de kerk, maar van de (burgerlijke) gemeente. Officieel hoort de toren dus ook niet bij de kerk. In 1991-92 is de kerk aanzienlijk vergroot, omdat het gebouw (1400 zitplaatsen) te klein was geworden. Voor deze verbouwing is een naastliggende boerderij gesloopt. Tegelijkertijd is de toren verhoogd van 20 naar 32 meter, omdat anders de verhouding tussen kerk en toren niet meer zou kloppen. (Bron:Wikipedia)

Gescheurde luidklok

De gescheurde luidklok die sinds 1960 in de tuin van de kerk stond wordt gerepareerd. Geert_van_Wou maakte deze klok in 1512 voor het vorige hervormde gebouw dat destijds buiten Staphorst stond. Daar hing de klok samen met een klok uit 1417 in een klokkenstoel. Na 1760 kwamen de klokken in de dorpskerk terecht. In 1943 werden ze geroofd door de Duitsers. Alleen de klok van Van Wou keerde terug.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Toren

Toren der Hervormde Kerk in 1763 opgetrokken, in 1908 herstelde bakstenen toren met stompe spits. Op het kerkhof nabij de toren een in 1525 gegoten klok. Toren der Hervormde Kerk. In 1763 in drie geledingen opgetrokken in 1908 herstelde eenvoudige bakstenen toren onder even ingesnoerd leiengedekt tentdak. Eenvoudige halfrond gesloten ingang; sluitsteen met opschrift; MAGDALENA MARIA VAN DAM HEEFT HIER DEN EERSTEN STEEN GELEGD 1763; galmgaten; staafankers. De klok van G. van Wou en J. Schonenborch, 1512, diam. 117 cm. staat in het plantsoen, naast de Hervormde Kerk, opgesteld. Het oude torenuurwerk is door de Gemeente Staphorst in bruikleen gegeven aan het Klokkengieterij Museum te Heiligerlee.

Pastorie

De PASTORIE bij de Hervormde kerk is gebouwd in 1909. Het pand ligt recht tegenover de kerk die van recente datum is. In hoofdlijnen vertoont het pand trekken van de statige "Um 1800" stijl, in detail zijn elementen gebruikt uit de Art Nouveau en de Chaletstijl. Een dergelijke combinatie van architectonische stijlen is zeldzaam in Salland. De pastorie wordt van de Gemeenteweg gescheiden door een tuin met beuken en gemetselde erfscheiding. Liggend in de dakschilden zijn recent enkele daklichten aangebracht. De bovenlichten van de begane grond hadden oorspronkelijk een roedenverdeling en/of glas-in-lood. Pastorie van twee bouwlagen opgetrokken in machinale baksteen vanaf vierkante grondslag onder afgeknot schilddak gedekt met Tuile du Nord pannen. Het pand staat op een uitgemetselde plint. Onder de goot op korbelen loopt een band van siermetselwerk met verblendsteen. Ter hoogte van de onderdorpel van de vensters op de verdieping loopt rondom een natuurstenen waterlijst. Raamdorpels, lateien en aanzetstenen zijn eveneens van natuursteen. De lateien, allen onder een strek, zijn voorzien van bloktanden.

De symmetrische voorgevel(Z) met vijf vensterassen heeft een middenrisaliet onder een steekkap met een vakwerk sierspant in chaletstijl en een makelaar. Op de begane grond van het risaliet bevindt zich de entree met stoep in een betegelde portiek met hoefijzerboog. De voordeur heeft deels glazen panelen en een bovenlicht. Voor het glas ijzeren roosters. De dorpel tussen deur en bovenlicht is gewelfd. Aan weerszijden van het risaliet twee schuifvensters. Op de verdieping in het risaliet een rechtgesloten T-venster met draairamen en roedenverdeling in het bovenlicht onder een rondboog. In de gepleisterde boogtrommel staat "anno 1909" onder twee palmtakken. Aan weerszijden twee dezelfde vensters, echter zonder boog en 1/5e smaller. In de geveltop onder het sierspant een hoefijzerboogvormig drielichts venster met uitzetraam. Aan weerszijden, in de dakschilden, een dakkapel met overhoekse spits met leien en bolbekroning.

De linker zijgevel met vier vensterassen (W) heeft een erkerachtige uitbouw met een balkon op de verdieping. De uitbouw van hout op een gemetselde plint heeft een driedeling met op de vensteras rechts van het midden een dubbele deur. In het bovenlicht een verticale roedenverdeling. Boven de vensters een houten daklijst op klossen. Het balkon heeft een houten balustrade. In de buitenste vensterassen een schuifvenster. Op de verdieping in iedere as een T-venster als in de voorgevel, in de as rechts van het midden een dubbele balkondeur. In het dakschild twee dakkapellen als in de voorgevel.

Aan de achtergevel een gemetselde keukenaanbouw met deur onder bovenlicht. Boven de houten daklijst op klossen een houten balustrade. Midden in de gevel een driedelige deur-, en vensterpartij met bovenlichten. Rechts hiervan een drielicht. Op de verdieping boven de deur een T-venster van genoemd type, links hiervan een balkondeur met bovenlicht. Ertussen een eenruits venster. In het dakschild een dakkapel onder steekkap met sierspant en makelaar. In de geveltop een dubbel draaivenster. In de rechter zijgevel op de verdieping een meerruits traplicht met glas-in-lood, die de waterlijst doorbreekt. Hieronder twee enkelruits vensters. Op de buitenste vensterassen op de begane grond een schuifvenster en op de verdieping een T-venster.

Orgel

Het orgel is gebouwd door Hardy & Son in 1891 voor de Trinity Baptist Church, Keighley Road, Colne, Lancashire in Engeland. In 1992 is het orgel in Staphorst geplaatst door B.A.G. Orgelmakers.

Klokkenstoel

Staphorst Nieuws.nl

Klokkenstoel Olde Kerkhofsweg nu officieel in gebruik

Door: Harm Brand Datum: 11 september 2021

Op zaterdagmiddag 11 september 2021 is de klokkenstoel bij de kerkheuvel aan de Olde Kerkhofsweg officieel in gebruik genomen door het luiden van beide klokken door de burgemeester en een ouderling. De stichting wil de klok vaker gaan luiden en is daarom nog op zoek naar vrijwillige klokkenluiders. Die kunnen zich melden bij bestuurslid de heer A. den Ouden.

Voorafgaand aan de ingebruikname hielden drie personen een toespraak; de nieuwe voorzitter van het bestuur van Stichting Historieherstel Staphorst 2017, de heer J. Talen, de edelachtbare heer burgemeester J. ten Kate als overheidspersoon, en (wegens verhindering van de predikant H.J. van Marle) de eerwaarde heer J. Talen, ouderling in de Dorpskerk van Staphorst. In bovenstaande video zijn fragmenten hiervan te horen.

Het is de bedoeling dat deze klokken van tijd tot tijd geluid worden, bijvoorbeeld op tweede feestdagen, Goede Vrijdag en op bid- en dankdagen, en misschien nog wel meer dagen en/of gelegenheden, maar nooit op zondag. Hiermee is het eerste onderdeel van de plannen van stichting de werkelijkheid geworden. De oude kerkheuvel is opgeknapt, het begin van een wandelpad/fietspad langs deze heuvel is gerealiseerd.

Stichting Historieherstel Staphorst 2017 heeft met het herstel van de kerkheuvel en de klokkenstoel een prachtige bijdrage geleverd aan het terugbrengen van een stukje religieus erfgoed in de gemeente Staphorst. Een fraaie klokkenstoel met een oorspronkelijke klok en een nieuw gegoten klok. De tekst op de klokken is vrijwel gelijk aan de oorspronkelijke tekst (het nieuwe gietjaar en de naam van de stichting staat er ook in vermeld).

Externe links

afbeeldingen

Exterieur

Interieur