Handelingen

Utrecht, Minrebroederstraat 21 - Sint Willibrordkerk

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Naam kerk: Sint Willibrordkerk
Genootschap: Rooms Katholiek
Provincie: Utrecht
Gemeente: Utrecht
Plaats: Utrecht
Adres: Minrebroederstraat 21
Postcode: 3512GG
Sonneveld-index: 00325
Jaar ingebruikname: 1877
Architect: Alfred Tepe (1840 - 1920)
Huidige bestemming: kerk
Monument status: Rijksmonument 36364

Geschiedenis

De R.K. Sint Willibrordkerk aan de Minrebroederstraat in Utrecht is ingezegend in 1877. Het gaat om een neogotische kerk met vieringtoren. Het exterieur is sober, maar het interieur is uitzonderlijk rijk gedetailleerd en één van de gaafste voorbeelden van de Utrechtse School binnen de neo-gotiek.

De kerk is één van de eerste en belangrijkste werken van architect W.V.A. Tepe (1840-1920). In 1967 aan de eredienst onttrokken. De kerk zou gesloopt worden. Maar dat gebeurde niet. De Sint Willibrordus Stichting kocht de kerk en Pater Kotte hield er kerkdiensten in de traditionele Latijnse liturgie. De kerk is met heel veel moeite gerestaureerd en op 10 november 2005 weer in gebruik genomen. Inmiddels zijn de banden tussen de Willibrordkerk en het Nederlands Aartsbisdom hersteld. Op 25 januari 2009 hield aartsbisschop W. J. Eijk een dienst om die nieuwe banden te onderstrepen.

Monumentomschrijving Rijksdienst

ST. WILLIBRORDUS, 1876-1877, A. Tepe. Neogotische kruisbasiliek van zeer rijzige opzet. Ronde pijlers, elk met vier kolonnetten, kruisribgewelven. Schoorbogen tegen het schip, tweebeukige biechtkapel aan de noordzijde, deel uitmakend van een pandhof. Interieur geheel in de stijl van het St. Bernulphusgilde, polychromie van Ch. Lindsen, glazen van H. Geuer, meubilair van F.W. en O. Mengelberg, smeedwerk van J.H. Brom, schilderingen van M. Schenk. De kerk is een der voornaamste specimina van de Utrechtse School in de neogotiek.

Orgel

Het orgel van de Sint Willibrordkerk is een Maarschalkerweerdorgel met Franse invloeden. Het is ontworpen en gebouwd door Michaël Maarschalkerweerd in de periode 1885-1890, waarna het werd uitgebreid in 1947 door Verschueren, en gerestaureerd door Elbertse Orgelmakers in 2005.

Kunstwerk Halo, 2009

De Halo is een permanente lichtcirkel, zwevend boven de top van de onderste kapel van de Sint-Willibrordkerk (1877). Hij maakt een verbinding tussen de kerk en haar omgeving. Met een stil gebaar haalt hij de kerk uit haar schaduw. Hij laat de menselijke perceptie door de tijd heen zien. De lichtcirkel - bestaande uit twee neon lijnen, een goudgeel binnenste cirkel en een zuiver wit buitenste cirkel - trekt je blik naar boven. Schoonheid van het licht in al zijn eenvoud, een moment wordt de stad persoonlijk intiem. Via het kunstwerk ontdek je het monument, een kerk een plek die verlichting brengt en stilte doet ervaren. Je bent op reis in de stad Utrecht.

In de media

  • Uit Reformatorisch Dagblad, 8 november 2005.

De restauratie van de Sint-Willibrordkerk in Utrecht is afgerond. Donderdag werd de afronding van het project, dat bijna vijftien jaar heeft geduurd, „op burgerlijke wijze” gevierd met alle instanties en personen die erbij betrokken zijn geweest. In totaal heeft de omvangrijke opknapbeurt van de kerk ongeveer 13 miljoen euro gekost. Zondag werd de afronding van de restauratie gevierd met een bijzondere kerkdienst.

De neogotische Sint-Willibrordkerk werd gebouwd in 1875-1877 naar een ontwerp van architect Alfred Tepe. In 1986 kocht de Sint-Willibrordstichting de kerk om het gebouw te restaureren voor de erediensten. Onder supervisie van deze stichting werd in 1991 begonnen met de restauratie met medewerking van de gemeente Utrecht, de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en de Europese commissie. Ook het kerkorgel is gerestaureerd.

  • Uit Reformatorisch Dagblad, 11 april 2007.

Het water staat de Willibrordstichting, beheerder van de Sint Willibrordkerk uit 1875 aan de Minrebroederstraat in Utrecht, aan de lippen. Dat meldde de Amersfoortse Courant vorige week. Doordat de verwarming in de kerk wegens geldgebrek niet gerepareerd kan worden, is het binnen niet warmer dan 12 graden. Het unieke, net gerestaureerde schilderwerk in de kerk gaat hierdoor stuk, vertelt interim-manager Jack Pheifer. Middelen om een lekkage van het dak te verhelpen, zijn er ook niet. Het regenwater loopt langs de muur naar beneden. Gevolg is dat het verse stucwerk afbladdert. Restauratie van het beroemde Maarschalkerweerdorgel kostte inmiddels reeds 500.000 euro.

Een tijdlang heeft een schuldeiser zelfs beslag op de kerk laten leggen, omdat hij zijn geld niet betaald kreeg. De stichting is ook niet in staat rente en aflossingen van haar leningen -jaarlijks 80.000 euro- te betalen. Die kredieten zijn ooit afgesloten om de restauratie van de kerk na jaren leegstand te kunnen betalen.

In 2005 werd met veel vertoon en een Latijnse hoogmis gevierd dat de kerkrestauratie was afgerond. „In feite was dat een schijnvertoning”, aldus Pheifer nu. „Er moest nog ontzettend veel gebeuren. Maar de burgemeester was al uitgenodigd voor de officiële heropening.”

  • Uit Reformatorisch Dagblad, 27 januari 2009.

Aartsbisschop Wim Eijk heeft zondag de Willibrorduskerk in Utrecht opnieuw ingewijd. Daarmee herstelde hij de situatie van voor 1967. De monumentale kerk vlak bij de Dom wordt een steunpunt voor de Latijnse mis. Elke dag zal een priester een eucharistieviering in die taal opdragen.

De geloofsgemeenschap rond de kerk verzoende zich in oktober met het aartsbisdom, dat de kerk in 1967 had gesloten. Een groep behoudende gelovigen, onder leiding van de in juni 2006 overleden pater Winand Kotte, negeerde dat besluit en hield er eigen diensten in het Latijn. De verzoening werd mogelijk, nadat Eijk de sluiting van de kerk ongedaan had gemaakt.

De kerk wordt onderdeel van de nieuwe Salvatorparochie in de binnenstad van Utrecht. Plebaan (pastoor) Norbert Schnell van de Catharinakathedraal wordt rector van de kerk. Hij krijgt assistentie van de uit Limburg afkomstige priester A. van Hout, die vicevoorzitter is van de Vereniging voor Latijnse Liturgie. Die vereniging zet zich in voor het behoud van de mis in het Latijn. Na het tweede Vaticaans concilie (1962-1965) zijn de meeste missen in de Nederlandse kerken in het Nederlands.

Vorig jaar dreigde de kerk alsnog te moeten sluiten. De Sint Willibrordus Stichting, die het gebouw beheerde, vroeg het faillissement aan nadat ze door tegenslagen bij de afronding van de restauratie van het orgel in ernstige geldproblemen was geraakt. De rechtbank in Utrecht vernietigde het faillissement echter en gaf de stichting opdracht samen met de gemeente en het Restauratiefonds de mogelijkheden van een rendabele exploitatie van de kerk te onderzoeken.

De Willibrorduskerk is na de Domkerk het meest bezochte gebouw tijdens de jaarlijkse openstelling van kerken in Utrecht. Ongeveer 70.000 mensen nemen er dan een kijkje.

  • Uit Reformatorisch Dagblad, 13 oktober 2009.

De rooms-katholieke Sint Willibrordkerk of Willibrorduskerk aan de Minrebroederstraat te Utrecht heeft begin oktober als eerste een lichtkunstwerk gekregen aan de buitenkant van het gebouw. De projectiekunst is van de hand van Aldo Hoeben. Het kunstwerk maakt deel uit van een speciale lichtroute die de gemeente ontwikkelt onder de naam Trajectum Lumen. Trajectum Lumen is een nachtelijke wandelroute langs uitgelichte locaties in de binnenstad van Utrecht.

  • Uit Reformatorisch Dagblad, 27 maart 2015

De Sint-Willibrorduskerk in Utrecht is door een aantal „kwetsende” theatervoorstellingen ontwijd en mag daarom niet langer voor de eredienst worden gebruikt. Dat schrijft kardinaal Eijk in een brief die onlangs is verstuurd naar diverse stichtingen die de kerk gebruiken.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur

Historische foto's

Voor restauratie

Tijdens restauratie

Na restauratie

Interieur 2019