Brontekst bekijken van Voorburg, Herenstraat 77 - Oude Kerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKN]]
[[Categorie:Voorburg]]
[[Categorie:Gemeente Leidschendam-Voorburg]]
[[Categorie:Provincie Zuid-Holland]]


{{#display_map:52.06794,4.36415|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Oude Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Protestantse gemeente Rijswijk (Zh)
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Zuid-Holland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Leidschendam-Voorburg
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Voorburg
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Herenstraat 77
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 2271CA
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 03603
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 14e eeuw
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|37944}}
|}


==Geschiedenis==
Historische dorpskerk met toren. Oorspronkelijk gewijd aan St. Martinus. Gebouwd ca 1350. In 1539 werd de kerk uitgebreid en werden de zijkapellen verhoogd, zodat het gebouw een hallenkerk werd. Sinds 1575 Hervormde Kerk. Interieur gewijzigd in 1625. Uit dat jaar dateren de kansel, de koperen kronen en de dooptuin. Nu kerk van de Protestantse Gemeente Voorburg. Van 2004 tot ongeveer 2008 vonden hier ook diensten van de Hersteld Hervormde Gemeente plaats.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Ned. Herv. Kerk. Laatgotische bakstenen kruiskerk. Oudste deel is de toren, 14e eeuw. Bakstenen spits, top ontbreekt, aan de buitenzijde met leien bekleed. Koor 15e eeuw, schip en dwarsschip herbouwd 1511. Bij die gelegenheid het schip aan weerszijden van kapellen voorzien met topgevels en dwars tongewelven die het tongewelf naar de middenbreuk kruisen in overeenstemming met het schip der Jacobskerk in Den Haag. Orgel met Hoofdwerk en Nevenwerk, in 1878 gemaakt door J.F.Witte. In 1975/76 uitgebreid en voorzien van een vrij Pedaal dat buiten de bescherming valt. Klokkenstoel met klok van J. Maritz, 1781, diam. 73,2 cm. Mechanisch Frans torenuurwerk, 1882. Kabinetorgel uit begin 19e eeuw van onbekende maker.
==Orgels==
====Het hoofdorgel ====
Op 8 maart 1877 ontving het bestuur van de Nederlands Hervormde Gemeente te Voorburg een brief, waarin stond dat prinses Marianne een nieuw orgel voor de Oude Kerk had besteld bij de Fa. Bätz & Co. Het oude orgel in de kerk, gebouwd door Lambertus van Dam in 1806, verkeerde (voornamelijk door slecht onderhoud) in een niet al te beste staat. Het nieuwe instrument werd dan ook in dank aanvaard. Op 25 juli 1878 werd de oude orgel uit de kerk verwijderd, met uitzondering van de beelden. Op 14 april 1879 werd het nieuwe Witte-orgel in gebruik genomen. In 1895 werd het orgel door Witte schoongemaakt.
Zowel in 1954 als in 1959 waren er plannen om het orgel te verkopen en te vervangen door een nieuw eigentijds instrument. Die plannen werden vanwege de hoge kosten niet uitgevoerd. Daarom heeft de firma Flentrop op advies van dhr. A. van Beek in 1968. Bij deze gelegenheid installeerden ze een nieuwe Woudfluit 2' bij het tweede manuaal.
In 1975/1976 werd een grote restauratie uitgevoerd door Hendriksen en Reitsma op advies van de organist van de kerk, Wim van der Panne. Het orgel is op 14 februari 1976 weer in gebruik genomen. Bij deze restauratie is een nieuwe koppeling tussen het tweede manuaal en het pedaal aangebracht. Verder is er een tremulant toegevoegd en zijn enkele wijzigingen aangebracht in de specificatie. De Violon 8' werd vervangen door een Quintadena, de Mixtuur werd geheel vernieuwd, en met behulp van pijpen uit deze Mixtuur konden een Terts en een Quint 1 1/2' (voor manuaal II) gemaakt worden. Het tweede manuaal werd vergroot met een nieuwe Nasard, en het pedaal met een Schalmey 4'.
Enkele modificaties zijn in 2000 gewijzigd: De Terts is in 2000 vervangen door een Cornet III sterk, de Quinte 1 1/3' is verplaatst naar een nieuwe Terts en de Mixtuur en Octaaf 2' zijn aangepast.
Het orgel is in 2020-2021 opnieuw gerestaureerd door Martin Butter en Sander Booij, onder leiding van Dirk Bakker. Naast de complete technische renovatie zijn de Mixtuur en Altviool opnieuw opgebouwd. Er is een nieuwe Cornet V sterk geplaatst, gebouwd volgens de Witte Cornet van de Lutherse Kerk in Utrecht. Op 24 januari 2021 is het orgel weer in gebruik genomen.
* (Bron:[http://www.orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=1002380&LGE=EN&LIJST=lang Orgeldatabase])

==== Kabinetorgel ====
Het kabinetorgel is waarschijnlijk rond 1800 gebouwd. Het orgel is afkomstig uit een boerderij te Lopikerkapel en staat in het koorgedeelte van de kerk.

== In de media ==
* Persbericht PKN, 26 maart 2010
Alle leden van de voormalige buitengewone wijkgemeente in Voorburg zijn overgegaan naar de hersteld hervormde gemeente. Er is geen beschikking over precieze cijfers van het aantal leden, omdat deze niet afzonderlijk geregistreerd stonden in de landelijke of plaatselijke ledenadministratie. Geschat wordt dat het gaat om ongeveer 45 tot hooguit 70 leden. De voorziening houdt in dat het bescheiden aanwezige kerkrentmeesterlijk vermogen van de voormalige buitengewone wijkgemeente wordt overgedragen aan de hersteld hervormden. De overige vermogensbestanddelen waren in een stichting ondergebracht. Er wordt geen diaconaal vermogen overgedragen.
* Uit '''Reformatorisch Dagblad, 27 mei 2013

De klokken in de toren van de Oude Kerk in Voorburg kunnen bespeeld blijven worden. De Frans Mortelmans Stichting heeft 10.000 euro gegeven om een nieuwe speelcomputer aan te schaffen. Inwoners van Voorburg die betrokken zijn bij de vereniging Vrienden van het Carillon zullen de computer gaan beheren.

== Externe link ==
* [http://www.oudekerkvoorburg.nl Website kerkelijke gemeente]

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<gallery>
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Herv. Kerk Oude Kerk 14e Herenstraat 92 ZH. copy. ansichtkaart (1).JPG
Afbeelding:Voorburg Oude Kerk.jpg
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Herv. Kerk Oude Kerk 14e Herenstraat 92 ZH. copy. ansichtkaart (3).jpg

Bestand:1-Voorburg nh kerk 2.jpg|ansichtkaart
Bestand:2-Voorburg nh kerk 2-001.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:Voorburg N.H.Oude-of Martinikerk (1).jpg
Bestand:3-Voorburg nh kerk 2-002.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Herv. Kerk Oude Kerk 14e Herenstraat 92 ZH opname 1986 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (1).JPG|opname 1986  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Herv. Kerk Oude Kerk 14e Herenstraat 92 ZH opname 1986 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (2).JPG|opname 1986  foto. André van Dijk. Veenendaal.  Kerkenverzamelaar.
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Herv. Kerk Oude Kerk 14e Herenstraat 92 ZH opname 1986 foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar (3).JPG|opname 1986  foto: André van Dijk, Veenendaal, kerkenverzamelaar
Afbeelding:Voorburg grafkapel Coymans.JPG
Afbeelding:Voorburg, Oude Kerk2.JPG| opname 13-11-2005  foto. H.E. Wesselink
</gallery>

====Interieur====

<gallery>
Bestand:03603 Voorburg Ned. Hervormde Kerk 14e Herenstraat 92 ZH..jpg
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Hervormde Kerk 14e Herenstraat 92 ZH. foto. André van Dijk. Veenendaal. Kerkenverzamelaar..JPG|foto: André van Dijk, Veenendaal, kerkenverzamelaar
Afbeelding:Voorburg, Oude Kerk3.JPG|opname 13-11-2005 foto: H.E. Wesselink
Afbeelding:Voorburg Oude Kerk Van Dam 1806.jpg
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Herv. Kerk Oude Kerk 14e Herenstraat 92 ZH. copy. ansichtkaart (2).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Herv. Kerk Oude Kerk 14e Herenstraat 92 ZH (1).jpg
Afbeelding:03603 Voorburg Ned. Herv. Kerk Oude Kerk 14e Herenstraat 92 ZH (2).jpg

</Gallery>
De volgende foto's zijn alle op 18 juli 2009 gemaakt door Edward Ippel, Hoorn.
<Gallery>
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. NMed. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (1).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (21).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (10).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (6).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (9).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. NMed. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (2).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. NMed. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (3).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (4).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (5).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (7).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (8).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (11).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (12).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (13).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (14).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (15).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (16).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (17).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (18).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (19).JPG
Afbeelding:03603 Voorburg PKN. Ned. Hervormd oude kerk 14e Herenstraat 92 ZH. opname 18-07-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn (20).JPG
Afbeelding:Voorburg kerk 1.JPG
Afbeelding:Voorburg kerk.JPG
Afbeelding:Voorburg grafkelder Coymans.JPG
Afbeelding:Voorburg grafsteen Coymans.JPG
</gallery>

====Het hoofdorgel====
<gallery>
Afbeelding:Voorburg Oude kerk 001.jpg
Afbeelding:Voorburg Oude kerk 003.jpg‎
Afbeelding:Voorburg Oude kerk 005.jpg‎ 
Afbeelding:Voorburg Oude kerk 006.jpg‎
Afbeelding:Voorburg Oude kerk 008.jpg‎
Afbeelding:Voorburg Oude kerk 014.jpg‎
Afbeelding:Voorburg Oude kerk 016.jpg‎
Bestand:Voorburg Oude kerk 017.jpg
</gallery>

====Kabinetorgel====
<gallery>
Afbeelding:Voorburg Oude kerk kr 001.jpg‎
Afbeelding:Voorburg Oude kerk kr 003.jpg‎ 
Afbeelding:Voorburg Oude kerk kr 004.jpg‎
Afbeelding:Voorburg Oude kerk kr 005.jpg‎
Afbeelding:Voorburg Oude kerk kr 006.jpg‎
</gallery>