Brontekst bekijken van Workum, It Noard - Evangelisch Lutherse Kerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Gesloopt]]
[[Categorie:Workum]]
[[Categorie:Gemeente Súdwest Fryslân]]
[[Categorie:Provincie Friesland]]

{{#display_map: 52.98209,5.44667}}
{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Evangelisch Lutherse Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Evangelisch Lutherse Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Friesland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Súdwest Fryslân
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Workum
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | na te gaan
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 1841
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | gesloopt
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | geen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 09764
|-valign="top"
|}

== Geschiedenis ==
Het eerste bewijs, dat er Lutheranen in Workum wonen, is uit het jaar 1718. De Harlinger predikant van de Lutherse Kerk, Johannes Brechlauw afkomstig uit Oost-Friesland, komt in januari 1718 op tragische wijze om het leven. Hij is op de schaats, terugkomend van Workum waar hij enkele Lutheranen bezocht heeft, in het donker in een wak gereden en verdronken.	
Uit de doopboeken en de boeken bijgehouden door de vroedvrouwen en vroedmeesters wordt soms de gezindte van de ouders genoemd. Vaak betreft dit dan een gemengd huwelijk van een Lutheraan met een Doopsgezinde of een Gereformeerde (= Hervormde). Tussen 1784 en 1799 worden een aantal Workumer Lutheranen genoemd. Het blijkt daaruit dat de Lutheranen niet alleen uit Duitsland komen. Zo komt  de schipper Marten Bornholm uit Denemarken van het eiland Bornholm. Pieter Manes Ekengreen komt waarschijnlijk uit Zweden, waar de Workumer houthandelaren veel eikenhout vandaan halen. "Ekengreen" betekent dan ook "eikenloof".	
Op 11 maart 1841 wordt door Z.M. Koning Willem II toegestaan dat de Evangelisch-Luthersen voortaan een geregelde filiaal gemeente van de Evangelisch-Lutherse gemeente te Harlingen mogen vormen. Tevens geeft de koning toestemming, dat een woning wordt aangekocht om tot kerkgebouw te dienen.	
De Workumer schoolmeester Bruno Lieuwes van Albada schrijft hierover:	
"Er kwam eene Filiaal-gemeente” tot stand, waarbij de naastbij gelegene Luth. predikanten, meestal die van Harlingen, Leeuwarden en uit N.-Holland predikten. Een paar jaren later hield deze beurtprediking op en werd door bemiddeling en subsidie van de Luth. societeit te Amsterdam een vaste leeraar beroepen.	
De voormalige vergaderplaats van het Nut van 't Algemeen wordt gekocht door de Evangelisch Lutherse Synodale Commissie. Dankzij ruime geldelijke bijdragen van het Hoofdbestuur en onderscheidene gemeenten van de Evangelisch Luthersen worden de Workumer Lutheranen in staat gesteld het locaal zodanig in te richten, dat "op een waardige wijze  openlijke godsvereering" kan worden uitgeoefend.
Na de sluiting van de Lutherse kerk lijkt het er op dat in Workum nooit meer iets aan Maarten Luther zal herinneren. Toch duikt hij na een eeuw weer op in de stad. En wel op een heel onverwachte plek.	

Een vriend van de Workumer pastoor  Johannes Hendrikus Janning (1915-1980) scharrelt in de jaren '60/'70 in Amsterdam twee glas-in-loodramen op. De pastoor plaatst ze in zijn Werenfridus Kerk, die hij stukje bij beetje restaureert.	
Voor een Rooms-Katholieke kerk zijn de ramen heel bijzonder. Op de ramen staan namelijk twee personen afgebeeld, namelijk de componist Johannes Brahms (1833-1897) en de reformator Maarten Luther (1483-1546).	
Volgens de Leeuwarder Courant van 21 april 1971 heeft pastoor Janning geen moeite met Maarten Luther. Hij zou hem best heilig willen verklaren. De paus is daar waarschijnlijk nog niet aan toe, maar pastoor Janning heeft alvast een beeltenis van Luther in zijn kerk laten aanbrengen. In een van de twee rozetten boven een fraai gebrandschilderd raam is de kop van Luther te zien, met in het andere rozet die van Brahms.	
Pastoor Janning: "Kijk, Maarten Luther is altijd katholiek gebleven. Hij is ook altijd de mis blijven opdragen en ik kan het niet hebben, dat hij tot de reformatoren wordt gerekend. De paus uit Luthers tijd heeft het natuurlijk helemaal verkeerd gedaan. Dat is echt geen punt meer. In deze tijd zou Luther niet in de ban zijn gedaan."	
Hij gunt de reformatie Maarten Luther ook wel, maar de katholieken hebben eveneens recht op hem: "Laten we hem dus maar samen nemen."	

* (bron:[http://www.warkumserfskip.nl/id412.htm Warkum erfskip])	


Gesloopt.
==Afbeeldingen==
<gallery>
Lutherse kerk Workum.jpg|rechts de voormalige Evang/Luth kerk
</gallery>