Brontekst bekijken van Woudrichem, Kerkstraat 35 - Martinus

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:PKNH]]
[[Categorie:Woudrichem]]
[[Categorie:Gemeente Altena]]
[[Categorie:Provincie Noord-Brabant]]

{{#display_map: 51°48.990' N, 05°00.206' E|type=hybrid}}

{{infobox kerk 
| naam_kerk          = Martinus
| genootschap        =
| provincie                  = Noord-Brabant
| gemeente                   = Altena
| plaats                     = Woudrichem
| adres                      = Kerkstraat 35 
| bouwjaar                   = 15e eeuw
| oorspronkelijke_bestemming = rooms-katholieke kerk<br>Nederlandse hervormde kerk
| huidige_bestemming         = protestantse kerk (Hervormde Gemeente)
| architect                  = 
| monumentstatus             = rijksmonument {{rijksmonument|39576}}
| idnr                       = 08616
}}

==Geschiedenis==
[[Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - bh(ps)15112011jk.jpg|thumb|right|250px|Woudrichem, Martinuskerk; jk 15-11-2011]]
Door de verlening van stadsrechten in 1356 en het verplaatsen van de riviertol naar de stad komt Woudrichem tot bloei. In die tijd moet ook de Martinuskerk gebouwd zijn. Al in de 7e eeuw zou op de plaats van het huidige koor een kapel hebben gestaan. De kerkruimte zou pas in de 15e eeuw aan deze kapel gebouw zijn. 

Toen in 1573 de inwoners de stad in brand staken, omdat deze aan de Spanjaarden moest worden prijsgegeven, bleef  ook van de kerk alleen de muren overeind staan. Pas in 1621 was de kerk weer herbouwd. Deze Rooms Katholiek kerk gaat tijdens de reformatie over in Nederduits Gereformeerde handen, later de Nederlandse Hervormde Kerk. 
Tijdens een storm in 1717 is de spits, die de toren sierde, verloren gegaan waarna er nooit meer een is herbouwd.
In 1841 is de kerk gemoderniseerd en verbouwd. De laatste restauratie vond in 1979 plaats.

Van het interieur zijn de volgende onderdelen bezienswaardig:
*De grafsteen van Aernt van Eck, burgemeester van Woudrichem en zijn vrouw Cornelia van Sevender anno 1613.
*De imposante herenbank.
*Het doopvont waarvan de voet in 1979 is opgegraven als een overblijfsel uit de katholiek tijd.
*De orgelkas uit 1680. 

De kerkelijke gemeente heeft zich in 2004 aangesloten bij de landelijk gefuseerde Protestantse Kerk in Nederland met behoud van de eigen modaliteit van Hervormde Gemeente.

* 2016 De 34 meter hoge toren van de Sint-Martinuskerk in Woudrichem ondergaat een ingrijpende opknapbeurt. Tijdens het groot onderhoud wordt met name het voegwerk aangepakt.

==Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed==
Hervormde KERK. 15de-eeuwse, laatgotische kruiskerk, na branden en herstellingen in de 16de eeuw bestaande uit een pseudobasilicaal schip, waarvan de zijbeuken later langs de toren zijn voortgezet, een wat ouder vijfzijdig gesloten koor en lagere dwarsarmen; houten tongewelven, op een trekbalk het jaartal 1621. Toren uit het eind van de 15de en het begin van de 16de eeuw, met natuurstenen beeldhouwwerk, waaronder ruitvormige en ronde medaillons met koppen in de spaarnissen en een afsluitend fries met schelpmotieven, in vroege renaissance stijl uit omstreeks 1530. De toren in 1933 en onlangs gerestaureerd. In de kerk vroeg 19de-eeuwse kansel en orgelkas uit 1680, afkomstig uit de Kloosterkerk te 's-Gravenhage en in 1865 naar Woudrichem overgebracht (het instrument zelf in 1907 door A. Standaart geheel vernieuwd).

==CultuurHistorische Waardekaart==
* Bouwperiode: 1300-1400
* Bouwstijl: Gotiek
* Gevels en Materialen: Baksteen, vierkante toren. Drie geledingen. Pseudobasilicaal schip, vijfzijdig gesloten koor. Toren met boogfriezen, lisenen. Dekoraties in natuursteen. (Ruit- en rondvormige medaillons).
* Vensters en Deuren: Spitsboogvensters met maaswerk.
* Dak en Bedekking: Toren met plat dak. Kerk met zadeldak, om koor lopend. Leien.
* Bijgebouwen: Grafplaats aan achterzijde kerk. Gietijzeren hek.
* Interieur: Houten tongewelven.

== Orgels ==
[[Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam.jpg|thumb|200px|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.]]
====Hoofdorgel====
Het hoofdorgel is in 1980 gebouwd door de firma K.B. Blank & Zoon (Herwijnen) in de orgelkas uit 1680. De Vox humana is een oud, van elders afkomstig register, mogelijk vervaardigd door J.H.H. Bätz.

; Dispositie
* Hoofdwerk (manuaal 1): Prestant 8' - Holfluit 8' - Octaaf 4' - Quintfluit 3' - Superoctaaf 2' - Sifflet 1' - Sexquialter 1⅓' 2 sterk - Mixtuur 1⅓' 4-5 sterk - Cornet 8' 5 sterk discant - Trompet 8'.
* Bovenwerk (manuaal 2): Holpijp 8' - Quintadena 8' - Octaaf 4' - Gemshoorn 4' - Superoctaaf 2' - Quintfluit 1½' - Vox humana 8' - Tremulant.
* Pedaal: Bourdon 16' - Octaaf 8' - Bazuin 16'.
* Koppelingen: Hoofdwerk aan Pedaal - Bovenwerk aan Pedaal - Bovenwerk aan Hoofdwerk.

Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-d3. Pedaalomvang: C-c1. Temperatuur: Werckmeister III. Twee spaanbalgen. Winddruk: 72 mm. WK.

====Koororgel====
In het koorgedeelte van de kerk bevindt zich een Heyligers orgel (elektronisch).

== Externe link ==
* [http://www.kerkwoudrichem.nl Website Kerkelijke Gemeente]
* [http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Martinuskerk_(Woudrichem) De kerk op Wikipedia]
* [http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Martinuskerk_(Woudrichem) Nog meer afbeeldingen op Wikimedia]

== Afbeeldingen ==
====Exterieur====
<Gallery>
Bestand:Kerkwoud4381.jpg | Tijdschriftprent 1936  - WG
Bestand:Kerkwoud4382.jpg | Ansichtkaart 1938 - WG
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - OA-03.jpg|kopie ansichtkaart
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - OA-01.jpg|kopie ansichtkaart
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - OA-02kopie bewerkt-1.jpg|kopie ansichtkaart
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - OA-04.jpg|kopie ansichtkaart
Bestand:Kerkwoud6854.jpg | Ansichtkaart - WG
Afbeelding:Woudrichem Herv Kerk.jpg
Bestand:Kerkwoud7601.jpg | foto 1986 - WG
Bestand:Kerkwoud7599.jpg | foto 1999- WG
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn.JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (3).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (2).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (13).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (14).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum (9).jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum.jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (22).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (8).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (12).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (24).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (18).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (10).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (20).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - aa(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ac(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ad(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ae(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ag(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - aj(ps)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - an(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ao(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ap(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ar(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - as(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - at(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - au(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - av(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - aw(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ax(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ay(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - az(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
Afbeelding:Woudrichem, Kerkstraat 35 - ba(s)15112011jk.jpg|jk 15-11-2011
  
</Gallery>

====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:Woudrichem Herv Kerk 1680.jpg | 1938 (gordijnen)
Afbeelding:Woudrichem Herv Kerk 1986.jpg
Bestand:Kerkwoud7603.jpg | Ansichtkaart 1986 - WG
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (5).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (6).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (7).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (9).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (10).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (11).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (12).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum (2).jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum (3).jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum (6).jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum (7).jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum (8).jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (17).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (6).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (19).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (9).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (25).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (23).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (2).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (16).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (11).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (14).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Bestand:Woudrichem Herv 020.jpg 
Bestand:Woudrichem HV Koor 006.jpg 
</gallery>

====Orgels====
<gallery>
Bestand:Woudrichem, Kerkstraat 35 - OA-05.jpg | 1938 (gordijnen)
Bestand:Kerkwoud4383.jpg | Ansichtkaart 1938 - WG (gordijnen)
Afbeelding:Woudrichem Herv Kerk orgel.jpg | 1938 (gordijnen)
Afbeelding:Woudrichem Herv Kerk 1680 Blank 1980.jpg | 1980
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (4).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 10-05-2008 foto. Edward Ippel. Hoorn (8).JPG|opname 10-05-2008  foto. Edward Ippel. Hoorn.  
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum (4).jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. Ned. Hervormd. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname Mei 2009 foto. Jelle Visser. Dokkum (5).jpg|opname Mei 2009  foto. Jelle Visser. Dokkum.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (3).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Afbeelding:08616 Woudrichem PKN. vm. NH. Martinus 15e Kerkstraat 35 NB. opname 06-06-2009 foto. Job van Nes. Zaandam (7).jpg|opname 06-06-2009  foto. Job van Nes. Zaandam.
Bestand:Woudrichem Herv 001.jpg
Bestand:Woudrichem Herv 003.jpg
Bestand:Woudrichem Grote kerk 004.jpg
Bestand:Woudrichem Herv 005.jpg
Bestand:Woudrichem Herv 010.jpg
Bestand:Woudrichem Herv 012.jpg
Bestand:Woudrichem Grote kerk 005.jpg
Bestand:Woudrichem Herv 014.jpg
Bestand:Woudrichem Herv 017.jpg 
Bestand:Woudrichem Herv 018.jpg
Bestand:Woudrichem HV Koor 003.jpg ‎ 
Bestand:Woudrichem HV Koor 002.jpg
Bestand:Woudrichem HV Koor 004.jpg
</gallery>