Brontekst bekijken van Wouw, Torenplein 1 - Lambertus

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:RK]]
[[Categorie:Wouw]]
[[Categorie:Gemeente Roosendaal]]
[[Categorie:Provincie Noord-Brabant]]
[[Categorie:Bisdom Breda]]


{{#display_map:51.52168,4.38772}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Lambertus
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rooms Katholieke Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Noord-Brabant
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Roosendaal
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Wouw
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Torenplein 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 4724BX
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 08620
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 16e eeuw
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|39627}}
|}

== Geschiedenis ==
[[Afbeelding:Wouw H Lambertus- Kerken in het Bisdom Breda-Ton van Nijnatten Buijten en Schipperheijn B.V., Drukkerij.jpg|thumb|350px|Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.]]

Grote historische, zestiende-eeuwse, laatgotische kruisbasiliek met forse, beeldbepalende westtoren. Door oorlogshandelingen heel zwaar beschadigd in 1944. Hersteld in 1950 door A. Siebers. De toren heeft geen haan maar een phoenix op de toren, de vogel die volgens de overlevering uit zijn as herrees. Dit omdat de kerk in de Tweede Wereldoorlog grotendeels werd vernield maar toch weer uit de as herrees.

* 2021 - Restauratie van de toren van de Sint-Lambertuskerk.De leien van de toren zijn vernieuwd, de galmborden bij de klokken zijn voor een deel vervangen, voeg- en metselwerk is gerepareerd, en waar nodig zijn er stenen vernieuwd. Verwacht wordt dat de klus eind dit jaar gereed zal zijn. Als de toren klaar is, is het dak van de kerk aan de beurt. De totale kosten van de restauratie van toren en kerkdak zijn begroot op ruim 2 miljoen euro. Het streven is om de kerk in 2030 geheel gerestaureerd te hebben.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==

R.K. Kerk van St. Lambertus, gebouwd in voornamelijk Vlaamse en Kempisch gotische trant, in 1882 gerestaureerd, in 1944 grotendeels verwoest. Herbouw en restauratie voltooid in 1951. Bestaande uit een zesdelige gesloten koor, geheel met natuursteen bekleed transept, een bij de restauratie, in gewijzigde vorm herbouwd driebeukig schip en een vijftiende-eeuwse toren van baksteen met banden van natuursteen, met steunberen en verdeeld in zes geledingen met lisenen en boogfriezen. In het koor een aantal eiken beelden, gespaard gebleven uit de in 1944 verwoeste koorbanken, die afkomstig waren uit de abdij van St. Bernard op de Schelle en vervaardigd waren door Artus Quellien de Jonge, Lodewijk Willemsens, Hendrik Frans Verbruggen e.a. in 1690-1699. Andere beelden uit deze koorbanken voor de biechtstoelen. Raam torengevel door Joep Nicolas. Klokkenstoel met klok van J.B.N. en F.A. Gaulard, 1825, diam. 138 cm.

== Orgel ==
=====Pelsorgel=====
In de rooms-katholieke schuurkerk van Wouw werd in 1790 een orgel geplaatst door Egidius van Peteghem, dat was gebouwd door Pieter van Peteghem en diens zoon Lambertus. In 1801 werd de oude kerk weer teruggegeven aan de rooms-katholieken. Het orgel is in 1824 op een galerij geplaatst aan de torenzijde van de kerk. In 1919-1921 bouwde de firma Pels & Zn. een vrijwel nieuw orgel in de oude orgelkas, dat in november 1921 is opgeleverd. Het positief werd in een zwelkast geplaatst. Een aantal registers werd voorlopig gereserveerd, maar deze zijn nooit meer geplaatst. Het orgel is verloren gegaan in 1944 door oorlogsgeweld. De hier vermelde dispositie is van na de ombouw door Pels.
* (Bron:[http://orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=1009214&LGE=EN&LIJST=lang Orgeldatabase])
Na herstel van het in 1944 zwaar beschadigde kerkgebouw leverde de firma Pels & Zn. in 1951 een unit-orgel. Het werd in gebruik genomen op 17 september 1951. Het was maar een klein orgel, met één manuaal en een vrij pedaal. In 1970 is in de kerk een orgel van Strubbe geplaatst. Het Pels-orgel is echter blijven staan tot 1983, toen Verschueren een geheel nieuw orgel voor de kerk bouwde.
* (Bron:[http://orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=1009925&LGE=EN&LIJST=lang Orgeldatabase])
=====Strubbeorgel=====
Na de herbouw van het kerkgebouw plaatste Pels in 1951 een unit-orgel. In 1970 kocht men een koororgel bij Strubbe. Deze orgels zijn in 1984 vervangen door een nieuw instrument van Verschueren.
=====Verschuerenorgel=====
Begin jaren tachtig werd besloten een nieuw instrument te laten bouwen door de firma Verschueren. Onder advies van Hans van der Harst kwam het werkstuk tot stand in de jaren 1983/1984. De tongwerken zijn gemaakt in een laat-zeventiende-eeuwse stijl. Op 6 mei 1984 is het orgel ingewijd, waarna het in gebruik is genomen met een bespeling door de organisten Jan Walraven en Guus Siebelink. Het instrument is door Verschueren bekroond met het opusnummer 1000 en neemt een bijzondere plaats in binnen het oeuvre van deze bouwer.
In 2013 voerde de firma Slooff groot onderhoud uit. Daarbij zijn alle conducten vervangen door nieuwe.
* (Bron:[http://orgbase.nl/scripts/ogb.exe?database=ob2&%250=1003792&LGE=EN&LIJST=lang Orgeldatabase])

==In de media==
* Uit '''BNDeStem''', 17 oktober 2017
Een onderzoek wordt gestart om de activiteiten van dorpshuis De Geerhoek te verplaatsen naar de Lambertuskerk in Wouw. De kerk moet daarvoor verbouwd worden tot multifunctioneel centrum. Op de plek van De Geerhoek kunnen daarna woningen gebouwd  worden.
Matthé Kerstens van het kerkbestuur ziet dit als de meest kansrijke mogelijkheid om het kerkgebouw overeind te houden. ,,Omdat het gebouw te groot is als kerk. We staan voor grote kosten voor de renovatie.'' Gisteren ontving Kerstens van voorzitter Peter van Steekelenburg van de Stichting Behoud Lambertuskerk Wouw een cheque van 36.000 euro voor de restauratie van de daken van de Mariakapel en Doopkapel.  Van Steekelenburg is ook voorzitter van stichting De Geerhoek die het dorpshuis beheert. Dat gebouw staat volgens hem voor een keuze tussen renoveren of verplaatsen. ,,Het gebouw is zo'n dertig jaar oud en raakt gedateerd. Het zo laten, is eigenlijk geen optie.'' Zijn medebestuurder Piet Backx laat binnenkort een driedimensionale impressie van de binnenkant van de kerk maken.  ,,Zodat we een goed beeld van de inhoud hebben. Van daaruit kunnen we gaan tekenen.'' 
Waar het kerkbestuur nu aan denkt is het scheiden van het voorste en achterste deel van de kerk via een vaste wand. Het achterste deel, waar nu het altaar staat, blijft de kerkruimte. De andere helft wordt dan aan de eredienst onttrokken en krijgt een andere bestemming. Een flexibele scheidingswand heeft niet de voorkeur. ,,We zullen het als kerk moeten doen met de ruimte die overblijft. Deze is nog altijd erg groot'', zegt Backx. Mogelijk komt in het voorste multifunctionele deel een verdiepingsvloer, zodat er ook boven ruimtes kunnen worden ingericht. Het kerkbestuur heeft de kerk van Heerle als voorbeeld genomen, waar ook het dorpshuis in is ondergebracht. 

Zowel het kerkbestuur als het bestuur van De Geerhoek waarschuwen dat de verplaatsing van de Geerhoek niet meer dan een serieuze optie is en dat het nog jaren gaat duren voordat het zover is.  Als de activiteiten van de Geerhoek worden verplaatst, ontstaat daar een grote ruimte naast basisschool De Stappen. Van die school is bekend dat er nieuwbouw wordt gepleegd.

==Externe links==
* {{Wikipedia2|Sint-Lambertuskerk_(Wouw)}}
* {{Wikimedia|Sint_Lambertuskerk,_Wouw}}
* {{Wikidata|Q3100654}}

== Afbeeldingen ==
==== Exterieur ====
<gallery>
Bestand:Kerkwouw968.jpg | Ansichtkaart 1982 - WG
Bestand:Kerkwouw942.jpg | Ansichtkaart 1988 - WG
Afbeelding:Wouw Lambertuskerk 0.jpg
Afbeelding:Wouw Lambertuskerk 1.jpg
Afbeelding:Wouw Lambertuskerk 2.jpg
Afbeelding:Wouw Lambertuskerk.JPG
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk 013.jpg
Afbeelding:Wouw RK. Kerk NB.jpg|Foto. Ds.H.J.Douwes, Amsterdam.
Afbeelding:Wouw RK. Kerk NB (2).jpg|Foto. Ds.H.J.Douwes, Amsterdam.
</gallery>

==== Interieur ====
<gallery>
Afbeelding:Wouw St Lambertus Verschueren 1984.jpg
Afbeelding:Wouw St Lambertus 1984 Verschueren.jpg
Afbeelding:Wouw St Lambertus Verschueren 1984 klav.jpg
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk Verschueren 1984.jpg
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk int.jpg
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk 001.jpg‎
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk 004.jpg‎
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk 005.jpg‎ 
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk 006.jpg‎ 
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk 011.jpg‎ 
Afbeelding:Wouw St Lambertuskerk 012.jpg‎
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (31).jpg| (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (30).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus-Altaar.jpg|Hoofdaltaar. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus-Bijaltaar.jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (14).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (21).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus-Doopvont.jpg|(J.B. v.d. Bie (2014) 
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (12).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (8).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (9).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (10).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (20).jpg|Ramen in koor. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (27).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (28).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (29).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)           
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (26).jpg |(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (17).jpg|(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (6).jpg|Maquette van de kerk. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (24).jpg|Maquette van de kerk. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (7).jpg|Maquette van de kerk in de buurt van omliggend dorp. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (25).jpg|Maquette van de kerk in de buurt van omliggend dorp.  (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (5).jpg|Gedenksteen 2e wereldoorlog + wederopbouw. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus-Engel van verdwenen kansel.jpg|Engelfiguur van verdwenen kansel; in de kerk nu boven de deur in het koorgedeelte. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus-vm Kansel.jpg|Foto van verdwenen kansel. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus-Plafond.jpg|Zolder boven het plafond van de kerk. (J.B. v.d. Bie (2014) 
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus-Engel op trapleunung.jpg|Engel met bazuin op trapleuning achter bij de kerk. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (1).jpg|Luidklokken.(J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (2).jpg|Luidklokken. (J.B. v.d. Bie (2014)
Bestand:Wouw R.K.Kerk H.Lambertus (3).jpg|Luidklokken.  (J.B. v.d. Bie (2014)  
</gallery>