Zaltbommel, Kerkplein 1 - Grote- of St. Maartenskerk: verschil tussen versies
Uit Reliwiki
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
Regel 40: | Regel 40: | ||
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument | | style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument | ||
|} | |} | ||
[[Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk 24-03-2012 (34).JPG|thumb|Maartenskerk vanuit het zuidoosten. 24-03-2012]] | |||
== Geschiedenis == | == Geschiedenis == | ||
Grote of St. MAARTENSKERK. Grote, driebeukige BASILIEK in Nederrijns-laatgotische trant met diep, eenbeukig koor, uitwendig vrijwel geheel bekleed met tufsteen met uitzondering van het koor. Het koor dateert uit de 14de eeuw; het schip werd omstreeks 1450 begonnen. Laatgotisch portaal met netgewelf tegen de noordelijke zijbeuk; aan de zuidzijde tegen de westelijke zijbeuktravee het van netgewelven en een verdieping voorziene Van Rossumkoortje, tegen de vijfde travee een met stergewelf overkluisd portaaltje en tegen zevende travee de veelhoekig gesloten kapel Van Balverens- of Heilig Grafkapel. De drie beuken van het schip worden overdekt door netgewelven, de benedenruimte van de toren bezit een stergewelf en het koor draagt kruisribgewelven. Tegen de afgeschuinde westgevels der zijbeuken noordelijk van de toren de v.m. doopkapel en zuidelijk van de toren het v.m. knekelhuis. Aan weerszijden van de scheiding tussen koor en schip en tegen de oostwand van de zuiderzijbeuk traptorens. Tot de inventaris behoren: Een der koorbanken, eerste helft 15de eeuw, waarvan de wangstukken versierd zijn met gesneden heiligenfiguren, thans opgesteld als magistraatsbank ter afscheiding van het koor. Laatgotische, zandstenen doopvont, gedateerd 1554, met acht reliefs, voorstellende taferelen uit het Oude en Nieuwe Testament. Eikenhouten preekstoel, blijkens jaartal uit 1679 met op de hoeken van de kuip getorste zuiltjes en op het klankbord een torenvormige opbouw. Rond de preekstoel een eikenhouten doophek met ouderlingenbanken tegen de zijkanten; het geheel daterend uit de vroege 17de eeuw. Eenvoudige, eikenhouten herenbank met overhuiving, blijkens jaartal uit 1579. Drie eenvoudige herenbanken en een aantal eikenhouten banken, 17de eeuw. Een groot aantal grafzerken uit de 15de, 16de en 17de en 18de eeuw. Tekstbord in gesneden omlijsting, einde der 16de eeuw. Tekstbord, 1615. Fragment van een houten rouwbord met snijwerk, 1789, in de H.Grafkapel. | Grote of St. MAARTENSKERK. Grote, driebeukige BASILIEK in Nederrijns-laatgotische trant met diep, eenbeukig koor, uitwendig vrijwel geheel bekleed met tufsteen met uitzondering van het koor. Het koor dateert uit de 14de eeuw; het schip werd omstreeks 1450 begonnen. Laatgotisch portaal met netgewelf tegen de noordelijke zijbeuk; aan de zuidzijde tegen de westelijke zijbeuktravee het van netgewelven en een verdieping voorziene Van Rossumkoortje, tegen de vijfde travee een met stergewelf overkluisd portaaltje en tegen zevende travee de veelhoekig gesloten kapel Van Balverens- of Heilig Grafkapel. De drie beuken van het schip worden overdekt door netgewelven, de benedenruimte van de toren bezit een stergewelf en het koor draagt kruisribgewelven. Tegen de afgeschuinde westgevels der zijbeuken noordelijk van de toren de v.m. doopkapel en zuidelijk van de toren het v.m. knekelhuis. Aan weerszijden van de scheiding tussen koor en schip en tegen de oostwand van de zuiderzijbeuk traptorens. Tot de inventaris behoren: Een der koorbanken, eerste helft 15de eeuw, waarvan de wangstukken versierd zijn met gesneden heiligenfiguren, thans opgesteld als magistraatsbank ter afscheiding van het koor. Laatgotische, zandstenen doopvont, gedateerd 1554, met acht reliefs, voorstellende taferelen uit het Oude en Nieuwe Testament. Eikenhouten preekstoel, blijkens jaartal uit 1679 met op de hoeken van de kuip getorste zuiltjes en op het klankbord een torenvormige opbouw. Rond de preekstoel een eikenhouten doophek met ouderlingenbanken tegen de zijkanten; het geheel daterend uit de vroege 17de eeuw. Eenvoudige, eikenhouten herenbank met overhuiving, blijkens jaartal uit 1579. Drie eenvoudige herenbanken en een aantal eikenhouten banken, 17de eeuw. Een groot aantal grafzerken uit de 15de, 16de en 17de en 18de eeuw. Tekstbord in gesneden omlijsting, einde der 16de eeuw. Tekstbord, 1615. Fragment van een houten rouwbord met snijwerk, 1789, in de H.Grafkapel. | ||
== Toren == | == Toren == | ||
[[Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk 24-03-2012 (19).JPG|thumb|Toren vanuit het zuiden. 24-05-2012 A. Roks]] | |||
Toren van de St. Maartenskerk. De rijk met smalle nissen, boogfriezen en balustraden behandelde westtoren kwam in de loop der 15de eeuw tot stand. | Toren van de St. Maartenskerk. De rijk met smalle nissen, boogfriezen en balustraden behandelde westtoren kwam in de loop der 15de eeuw tot stand. | ||
Regel 58: | Regel 62: | ||
== Orgels == | == Orgels == | ||
[[Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (55).JPG|thumb|Het hoofdorgel vanuit het oosten. 24-03-2012]] | |||
; Hoofdorgel (Rijksmonument). | ; Hoofdorgel (Rijksmonument). | ||
Regel 101: | Regel 107: | ||
Bestand:1-Zaltbommel nh kerk.jpg|ansichtkaart | Bestand:1-Zaltbommel nh kerk.jpg|ansichtkaart | ||
Afbeelding:Zaltbommel PKN Hervormd Maartenskerk.jpg|ansichtkaart 1987 | Afbeelding:Zaltbommel PKN Hervormd Maartenskerk.jpg|ansichtkaart 1987 | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk1.jpg|Maartenskerk gezien vanuit het zuiden. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk1.jpg|Maartenskerk gezien vanuit het zuiden. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk2.jpg|Toren vanuit het westen. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk2.jpg|Toren vanuit het westen. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk27.jpg|Westportaal. | Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk 24-03-2012 (4).JPG|Bovenste geledingen westzijde toren. 24-03-2012 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk26.jpg|Detail van een steunbeer van de toren. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk27.jpg|Westportaal. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk15.jpg|Westportaal. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk26.jpg|Detail van een steunbeer van de toren. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk25.jpg|Westzijde noorder zijbeuk op de voorgrond vm Doopkapel. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk15.jpg|Westportaal. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk3.jpg|Noordzijde Maartenskerk. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk25.jpg|Westzijde noorder zijbeuk op de voorgrond vm Doopkapel. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk4.jpg|Noorder portaal. | Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk 24-03-2012 (99).JPG|Toren vanuit het noordwesten. 24-03-2012 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk5.jpg|Noorder portaal. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk3.jpg|Noordzijde Maartenskerk. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk6.jpg|Travee noorder zijbeuk. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk4.jpg|Noorder portaal. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk8.jpg|Veelhoekige sluiting noorder zijbeuk en traptoren. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk5.jpg|Noorder portaal. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk9.jpg|Noordzijde koor. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk6.jpg|Travee noorder zijbeuk. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk10.jpg|Maartenskerk vanuit het oosten. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk8.jpg|Veelhoekige sluiting noorder zijbeuk en traptoren. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk11.jpg|Oostzijde koor. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk9.jpg|Noordzijde koor. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk12.jpg|Maartenskerk vanuit het oosten. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk10.jpg|Maartenskerk vanuit het oosten. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk13.jpg|Consistorie aan de zuidzijde van het koor. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk11.jpg|Oostzijde koor. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk14.jpg|Toren vanuit het oosten op de voorgrond de Heiligdomskoorje. | Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk 24-03-2012 (53).JPG|Verminkt beeldhouwerk linker steunbeer van de oostzijde van het koor. 24-03-2012 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk22.jpg|Zuidzijde van het Van Balverens- of Heilig Grafkapel . | Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk 24-03-2012 (56).JPG|Beeldhouwwerk rechter steunbeer van de oostzijde van het koor voorstellend Sint Maarten. 24-03-2012 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk21.jpg|Zuider portaal. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk12.jpg|Maartenskerk vanuit het oosten. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk20.jpg|Van Balverens- of Heilig Grafkapel vanuit het ZW. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk13.jpg|Consistorie aan de zuidzijde van het koor. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk23.jpg|Zuidzijde van de toren. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk14.jpg|Toren vanuit het oosten op de voorgrond de Heiligdomskoorje. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk19.jpg|Zuidzijde Rossumkoortje. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk22.jpg|Zuidzijde van het Van Balverens- of Heilig Grafkapel . 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk18.jpg|Zuidzijde toren. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk21.jpg|Zuider portaal. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk17.jpg|Van Rossumkoortje. | Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk20.jpg|Van Balverens- of Heilig Grafkapel vanuit het ZW. 14-01-2006 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk16.jpg|Westzijde zuider zijbeuk. | Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk 24-03-2012 (35).JPG|Toren vanuit het zuidoosten. 24-03-2012 A. Roks | ||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk23.jpg|Zuidzijde van de toren. 14-01-2006 A. Roks | |||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk19.jpg|Zuidzijde Rossumkoortje. 14-01-2006 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk 24-03-2012 (21).JPG|Bovenste geledingen zuidzijde toren. 24-03-2012 A. Roks | |||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk18.jpg|Zuidzijde toren. 14-01-2006 A. Roks | |||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk17.jpg|Van Rossumkoortje. 14-01-2006 A. Roks | |||
Afbeelding:Zaltbommel Sint Maartenskerk16.jpg|Westzijde zuider zijbeuk. 14-01-2006 A. Roks | |||
Afbeelding:Zaltbommel Gr kerk hfd 016.jpg | Afbeelding:Zaltbommel Gr kerk hfd 016.jpg | ||
</gallery> | </gallery> | ||
Regel 142: | Regel 154: | ||
Afbeelding:Zaltbommel Grote of St Maartenskerk zijbeuk ca 1970.jpg | Afbeelding:Zaltbommel Grote of St Maartenskerk zijbeuk ca 1970.jpg | ||
Afbeelding:Zaltbommel Gr kerk hfd 015.jpg | Afbeelding:Zaltbommel Gr kerk hfd 015.jpg | ||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (75).JPG|Schip en koor vanuit het westen. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (76).JPG|Het fraaie gewelf van het middenschip. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (72).JPG|Toegangsdeurtje naar de toren. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (1).JPG|Noorder zijbeuk vanuit het westen. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (2).JPG|Schildering H. Christophorus. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (8).JPG|Zuidzijde middenschip. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (10).JPG|Fraai tochtportaal noorder zijbeuk. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (18).JPG|Oostzijde noorder zijbeuk. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (23).JPG|Noorder zijbeuk vanuit het oosten. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (24).JPG|magistraatsbank. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (25).JPG|Fraai gesneden heiligenfiguur magistraatsbank. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (28).JPG|Het middenschip vanuit het oosten. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (30).JPG|Kansel vanuit het noordoosten. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (31).JPG|Het koorgewelf vanuit het westen. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (82).JPG|Het Laatste Oordeel, schildering op de triomfboog. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (44).JPG|Van Balverens- of Heilig Grafkapel vanuit het noorden. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (49).JPG|Noordzijde middenschip. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (51).JPG|Tochtportaal zuider zijbeuk. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (52).JPG|Restant wijwaterbakje. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (58).JPG|Zuider zijbeuk vanuit het westen. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (60).JPG|Westzijde zuider zijbeuk met schilderingen van de drie doden en drie levende. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (61).JPG|Het Maarten van Rossumkoortje vanuit het noordoosten. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (63).JPG|Zandstenen doopvont uit 1554. 24-03-2012 A. Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (66).JPG|Schilderij van Maartenskerk met spits op de toren. 24-03-2012 A Roks | |||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (71).JPG|Tochtportaal torenprotaal. 24-03-2012 A. Roks | |||
</Gallery> | </Gallery> | ||
Regel 164: | Regel 201: | ||
Afbeelding:Zaltbommel Maartenskerk A Wolfferts 1786.jpg | Afbeelding:Zaltbommel Maartenskerk A Wolfferts 1786.jpg | ||
Afbeelding:Zaltbommel St Maartenskerk 1987.jpg | Afbeelding:Zaltbommel St Maartenskerk 1987.jpg | ||
Bestand:Zaltbommel Kerkplein 1 Grote of Sint Maartenskerk interieur 24-03-2012 (95).JPG|Hoofdorgel vanuit het westen. 24-03-2012 A. Roks | |||
</gallery> | </gallery> | ||
=== Koororgel === | |||
<gallery> | <gallery> | ||
Afbeelding:Zaltbommel Gr kerk kr 001.jpg | Afbeelding:Zaltbommel Gr kerk kr 001.jpg |
Versie van 24 jun 2012 22:23
Algemene gegevens | |
---|---|
Genootschap : | PKN Hervormd |
Gemeente : | Zaltbommel |
Plaats : | Zaltbommel |
Adres : | Kerkplein 1 |
Provincie : | Gelderland |
Jaar ingebruikname : | 14de eeuw |
Huidige bestemming : | kerk |
Naam kerk : | Maartenskerk |
Architect : | vm. Gisbert Schairt |
Monument-status : | Rijksmonument |
Geschiedenis
Grote of St. MAARTENSKERK. Grote, driebeukige BASILIEK in Nederrijns-laatgotische trant met diep, eenbeukig koor, uitwendig vrijwel geheel bekleed met tufsteen met uitzondering van het koor. Het koor dateert uit de 14de eeuw; het schip werd omstreeks 1450 begonnen. Laatgotisch portaal met netgewelf tegen de noordelijke zijbeuk; aan de zuidzijde tegen de westelijke zijbeuktravee het van netgewelven en een verdieping voorziene Van Rossumkoortje, tegen de vijfde travee een met stergewelf overkluisd portaaltje en tegen zevende travee de veelhoekig gesloten kapel Van Balverens- of Heilig Grafkapel. De drie beuken van het schip worden overdekt door netgewelven, de benedenruimte van de toren bezit een stergewelf en het koor draagt kruisribgewelven. Tegen de afgeschuinde westgevels der zijbeuken noordelijk van de toren de v.m. doopkapel en zuidelijk van de toren het v.m. knekelhuis. Aan weerszijden van de scheiding tussen koor en schip en tegen de oostwand van de zuiderzijbeuk traptorens. Tot de inventaris behoren: Een der koorbanken, eerste helft 15de eeuw, waarvan de wangstukken versierd zijn met gesneden heiligenfiguren, thans opgesteld als magistraatsbank ter afscheiding van het koor. Laatgotische, zandstenen doopvont, gedateerd 1554, met acht reliefs, voorstellende taferelen uit het Oude en Nieuwe Testament. Eikenhouten preekstoel, blijkens jaartal uit 1679 met op de hoeken van de kuip getorste zuiltjes en op het klankbord een torenvormige opbouw. Rond de preekstoel een eikenhouten doophek met ouderlingenbanken tegen de zijkanten; het geheel daterend uit de vroege 17de eeuw. Eenvoudige, eikenhouten herenbank met overhuiving, blijkens jaartal uit 1579. Drie eenvoudige herenbanken en een aantal eikenhouten banken, 17de eeuw. Een groot aantal grafzerken uit de 15de, 16de en 17de en 18de eeuw. Tekstbord in gesneden omlijsting, einde der 16de eeuw. Tekstbord, 1615. Fragment van een houten rouwbord met snijwerk, 1789, in de H.Grafkapel.
Toren
Toren van de St. Maartenskerk. De rijk met smalle nissen, boogfriezen en balustraden behandelde westtoren kwam in de loop der 15de eeuw tot stand.
Er zijn drie luidklokken. De oude, grootste klok bleek vóór 1980 gescheurd te zijn en werd in 1982 vervangen door een nieuwe kopie. De gescheurde klok werd toen in de kerk opgesteld. Inmiddels heeft de restauratie van het gelui plaats gevonden, waarbij de gescheurde klok werd gelast. Ook de andere klokken werden opgeknapt. Het oorspronkelijke drietal werd vervolgens aan nieuwe, nu rechte houten luidassen (van belang voor een fraaiere klank wanneer de klokken luiden!) weer in de toren gehangen. De buiten gebruik geraakte kopie uit 1982 werd nu op haar beurt in de kerk opgesteld. De twee grootste klokken (178 en 156 cm) dateren uit 1634 en werden resp. vervaardigd door Van Trier met zijn compagnons Phillipsen en Everts en Van Trier met alleen Philipsen. De kleine luidklok (120 cm) is een werkstuk van François Delapaix uit 1669. Boven in de toren hangt nog een niet-luidbare uurslagklok, Alexis Julliën vervaardigde haar in 1698. Zij heeft een diameter van ca. 130 cm. Tenslotte de klokken welke in de kerk staan opgesteld: Eijsbouts vervaardigde in 1982 de kopie van de grote klok uit 1634. Zij heeft een onderdiameter 177 cm. Daarbij staat een klok van Jaspar Moer uit 1533 (ca. 118 cm), die uit de Gasthuistoren is gekomen en daar niet kon blijven hangen bij de komst van een klokkenspel.
Mechanisch torenuurwerk B. Eijsbouts, Asten, No 480 ANNO 1913, op profielstalen stoel.
Orgels
- Hoofdorgel (Rijksmonument).
Tegen de oostmuur van de toren een orgelkas met Lodewijk XVI-vormen. Hierin een instrument met Hoofdwerk, Rugwerk en vrij Pedaal, in 1783/86 gemaakt door A. Wolfferts (Rotterdam). In 1795/96 maakt A.F.G. Heyneman (Nijmegen) nieuwe windladen voor het Rugwerk. In 1860 wijzigt N.A. Naber & Cie. (Zaltbommel) de dispositie en vernieuwt het pedaalklavier. In verband met de oorlogssituatie wordt het orgel in 1944 gedemonteerd en elders opgeslagen. De firma J. de Koff & Zoon (Utrecht) bouwt het na de oorlog weer op, verhoogt de winddruk en vernieuwt de mixturen. In 1983-1986 restaureert de firma S.F. Blank (Herwijnen) het orgel.
- Dispositie
- Hoofdwerk (manuaal 2): Prestant 16' - Octaaf 8' - Bourdon 8' - Octaaf 4' - Fluyt 4' - Quint 3' - Octaaf 2' - Flageolet 2' - Sesquialter 2⅔' 2 sterk discant - Mixtuur 1 3/5' 3-4 sterk (1986) - Cornet 8' 5 sterk discant - Trompet 16' bas/discant - Trompet 8' bas/discant.
- Rugwerk (manuaal 1): Bourdon 16' - Prestant 8' - Bourdon 8' - Flaut travers 8' discant - Octaaf 4' - Fluyt 4' - Octaaf 2' - Mixtuur 1 3/5' 3-4 sterk bas/discant (1986) - Flageolet 1' (1986) - Cornet 4' 4 sterk discant - Dulciaan 8' - Tremulant.
- Bovenwerk (manuaal 3): Prestant 8' bas/discant - Holpijp 8' - Gemshoorn 8' (1986) - Viola di Gamba 8' (1860) - Fluyt 4' - Waldfluyt 2' - Carillon 4' 3 sterk discant (1986) - Fagot 8' bas/discant - Vox humana 8' - Tremulant.
- Pedaal: Subbas 16' - Octaaf 8' - Octaaf 4' - Basuyn 16' - Trompet 8' - Clarino 4'.
- Koppelingen: Hoofdwerk aan Pedaal - Rugwerk aan Hoofdwerk bas/discant - Bovenwerk aan Hoofdwerk bas/discant.
- Vier afsluiters - Calcant.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-d1. Toonhoogte: a1 = 415 Hz. Temperatuur: Werckmeister III. Vier spaanbalgen. Winddruk: 78 mm. WK.
- Orgel in winterkerk.
Het orgel in de winterkerk is in 1984 gebouwd door de firma Gebr. Reil (Heerde). In 2008 restaureert Reil het en breidt het uit met een tongwerk.
- Dispositie
- Manuaal 1: Holpijp 8' - Fluit 4' - Octaaf 2'.
- Manuaal 2: Quintadeen 8' - Fluit 4' (transm.) - Sesquialter 2⅔' 2 sterk discant - Kromhoorn 8' bas/discant (2008).
- Pedaal: aangehangen.
- Koppelingen: manuaal 1 aan pedaal - manuaal 2 aan pedaal - manuaalkoppeling.
Mechanische sleeplade. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-d1. Temperatuur: Neidhardt.
Externe links
Over het orgel in de winterkerk
http://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=2839
Beluister het Wolfferts-orgel:
http://orgelconcerten.ncrv.nl/ncrv?nav=cyigtCsHtGAkBbCeBmH