Zandberg, Kerklaan 23 - Joseph

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Joseph
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Drenthe
Gemeente:	Borger-Odoorn
Plaats:	Zandberg
Adres:	Kerklaan 23
Postcode:	9564PA
Inventarisatienummer:	14245
Jaar ingebruikname:	1930
Architect:	Elsberg, Th.J. van
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 510998

Geschiedenis

Belangrijke kerk met toren, gebouwd in 1931 in expressionistische baksteenarchitectuur. Raamvorm nog wel neogotisch. Driebeukig schip met twee lagere transepten, vijfzijdig gesloten priesterkoor. Het geheel is bedekt met leisteen. De toren, met uurwerkwijzerplaten en metselaccenten in Amsterdamse Schoolstijl, bevindt zich op de noordwesthoek van het front en is gedekt met een vierkante naaldspits.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Rooms-katholieke kerk gewijd aan de Heilige Jozef gebouwd in 1931. De overvolle gemeente van het Duitse Rüttenbrock begon in het begin van de negentiende eeuw met het afbranden van het hoogveen rond Zandberg om het geschikt te maken voor het verbouwen van boekweit. Bij gemis aan een rooms-katholieke parochie in de directe omgeving werd in 1843 de Parochie gewijd aan de Heilige Jozef opgericht door H. van Kessel. De parochie liet een waterstaatskerk en een pastorie bouwen, die in 1858, met een uitbreiding van de kerk, aan elkaar gebouwd werden. In 1931 werd de huidige kerk gebouwd, naar ontwerp van Theo van Elsberg uit Almelo. Van de oude kerk werd de pastorie, zij het vergroot en in voorkomen gewijzigd, behouden. De kruisweg, aangebracht in bij de bouw reeds daarvoor aangebrachte nissen, is geschilderd door Wijnold Geraedts uit Warmond in 1943 bij het 100-jarig bestaan van de parochie.

In de periode 1960-'84 heeft met name het koor enige veranderingen ondergaan. De laatste ingrepen betroffen het verplaatsen van orgel naar de noordwand van koor en het aanbrengen van verhoogde banken in de noorder arm van het transept voor het zangkoor.

De aangebouwde pastorie, met dezelfde stylistische trekken, is voor bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

In gesinterde baksteen opgetrokken driebeukige basiliek met schoudertransept onder met leien gedekte zadeldaken. 5/8ste gesloten absis. Zijbeuken onder platte daken met kenmerkende randen. Het schip telt vier traveeën, op de scheidingen, evenals aan de transeptuiteinden en de absis steunberen. Alle vensters zijn spitsboogvormige en uitgevoerd met glas-in-lood. Tegen de westgevel geplaatst een klokkentoren op vierkante basis. Luidklok met handbediend luidmechanisme. Mechanisch torenuurwerk, gemaakt in 1931, door de firma Eijsbouts te Asten. In de voet aan de voorzijde drie en erboven twee spitsboogvensters. In de top aan vier zijden de galmgaten met galmborden, opgenomen in decoratief metselwerk en een wijzerplaat.

De entree bevindt zich in een portiek in van archivolten in de aangebouwde narthex. Erboven een zeslicht van spitsbogen. Aan weerszijden van de entree en in de top licht sleuven.

De traveegevels hebben op de begane grond en in de lichtbeuk drie gekoppelde spitsboogvensters met glas-in-lood. In de kopgevels van de transeptarmen een zeslicht van spitsbogenIn de kopgevel van het transept en van de dwarsbeuken eenzelfde vijflicht als in de voorgevel.

In de noordoosthoek en de zuidoosthoek aanbouwen onder zadeldaken in de oksels, de laatste met een twee aanbouw met een zeslicht van spitsbogen.

De kerk is met een tussenlid verbonden aan de pastorie. In dit volume drie gekoppelde spitsbogen.

Interieur

Schoon metselwerk onder een zadeldak met cassettes. Per travee twee spitsbogen met zwarte natuurstenen deelzuil. Vijfzijdige absis met dertien portretten, van de twaalf apostelen en van de H. Jozef, boven kruismotieven met de namen en het attribuut van de afgebeelde persoon. Kruiswegstatiën in nissen. In de zijbeuken dwarsgeplaatste spitsbogen. Oorspronkelijke tegelvloer, banken en bankenplan. Nieuw altaar (20c). Westbalkon met houten balustrade. In de noordwesthoek onder de toren de mariakapel, in de zuidwesthoek de doopkapel gewijzigd tot dagkapel. De kapel in de noordoosthoek is dichtgezet met de wijziging van zangkoor banken en de herplaatsing van het orgel. Orgel en orgelkas zijn niet van waarde uit het oogpunt van monumentenzorg.