Zeerijp, Borgweg 6 - Jacobuskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Jacobuskerk
Genootschap:	PKN Hervormde gemeente Maarland
Provincie:	Groningen
Gemeente:	Eemsdelta
Plaats:	Zeerijp
Adres:	Borgweg 6
Postcode:	9914PG
Sonneveld-index:	01389
Jaar ingebruikname:	14e
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 40306

Inhoud

1 Geschiedenis
2 Klokkenstoel
3 Monumentomschrijving Rijksdienst
4 Orgels
- 4.1 Hoofdorgel
- 4.2 Koororgel
5 Externe links
6 Afbeeldingen

Geschiedenis

Eén van de mooiste historische dorpskerken in de provincie Groningen. In 2015 is de kerk is overgedragen aan de Stichting Oude Groninger Kerken (SOGK).

Klokkenstoel

De klokkenstoel in de toren van de Jacobuskerk in Zeerijp wordt gerestaureerd. De Anna en Jacobklok, in 1502 gegoten door Geert van Wou hangen nu nog in stalen krukassen maar worden vervangen door houten, rechte krukassen zoals het ook oorspronkelijk was, daarbij worden ook de luidwielen en bevestigingen vervangen. Alle pen-en-gatverbindingen van de klokkenstoel worden gecontroleerd en wordt ook gecontroleerd en evt. behandeld tegen houtworm.

(Bron:Eemsbode 27-01-2021))

Monumentomschrijving Rijksdienst

Herv. Kerk en vrijstaande toren op ruim kerkhof toegankelijk door hek tussen hardstenen palen. Grote eenbeukige kruiskerk uit de 14e eeuw, inwendig geheel overwelfd; tegen de westgevel een schoolgebouwtje onder een dakschild. Aan de zuidwestzijde forse klokketoren gedekt door tentdak. In de kerk rijk gesneden preekstoel met klankbord en kapstokbord, 1646. Avondmaalstafel 1773. Twee blokken banken met 17e eeuws tympaan. Orgelkas en rugwerkkas, alsmede enig pijpwerk dateren van 1651, gemaakt door Th. Faber. Elf wapenborden. 14 Zerken en hoofdsteentje. Klokkenstoel met gelui van drie klokken, waarvan een van G. van Wou, 1502, diam. 148,2 cm. en twee moderne klokken. Mechanisch torenuurwerk Van Bergen, Midwolda, 1939.

Orgels

Hoofdorgel

In 1645 kreeg Theodorus Faber de opdracht tot het maken van het orgel. Het oorspronkelijke contract, gedateerd op 12 augustus 1645, vermeldt een dispositie met 19 stemmen. In 1651 is het instrument voltooid. In de volgende eeuwen is het orgel onderhouden en zijn verschillende reparaties uitgevoerd, maar er is nauwelijks iets gewijzigd. Het is bekend dat Arp Schnitger er in 1695 aan werkte, en Matthias Amoor in 1726. H.E. Freytag voerde in 1843 enkele reparaties uit. In de jaren 1881/1882 werd het orgel omgebouwd door J. Doornbos. Het verving de springladen door sleepladen en wijzigde de dispositie. In 1933 werd door Spiering het gehele orgel vernieuwd, met uitzondering van de kas en de windladen. Van het oorspronkelijke orgel was hierna niet veel meer terug te vinden. In 1963 werd gestart met de restauratie van het kerkgebouw. Bakker & Timmenga demonteerden het orgel en sloegen het op. In de jaren 1965 en 1966 werd de orgelkas gerestaureerd. De firma Fama & Raadgever maakte in 1966 het rugwerk weer bespeelbaar, met de opbouw van 1933.
Onder adviseurschap van Klaas Bolt werd in 1976 besloten het orgel te reconstrueren en terug te brengen in de oorspronkelijke staat. De bouwers Bernhardt Edskes uit Zwitserland (Wohlen) en S.F. Blank uit Herwijnen kregen de opdracht. In 1979 werd het werk uitgevoerd. Wat nog over was van Faber waren de hoofdwerk- en pedaalladen, de Bourdon 16', twee pijpen van de Vox Humana en het pedaalklavier. Verder nog wellenborden en enkele stukken mechaniek. De kas met de luiken was nog wel geheel bewaard. Op 17 juni 1979 werd het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Klaas Bolt en Stef Tuinstra. In december 1999 en januari 2000 zijn verschillende doorzakkende frontpijpen gerepareerd door Henk van Eeken.
(Bron:Orgeldatabase)
2023 - Het orgel van de middeleeuwse Jacobuskerk in Zeerijp staat sinds april 2023 in de stutten. Deze voorzorgsmaatregel is genomen omdat het orgel niet meer recht aan de muur blijkt te hangen. Bovendien zit er een scheur in een van de balken van de orgelkast.

Koororgel

In de kerk van Zeerijp staat een positief zonder pedaal van Fonteyn & Gaal. Bij de registertrekkers staan geen namen. De trekkers bevinden zich aan de linkerzijde van de orgelkas. Het orgel is gebouwd in 1974, en was een geschenk van Doeke Hoving. Het orgel kan in twee stukken worden gedemonteerd, waardoor het eenvoudig te vervoeren is. In de winter staat het in het gebouw Elthato, waar dan de kerkdiensten worden gehouden. Stef Tuinstra, organist van de kerk, heeft de intonatie laten wijzigen en heeft het instrument gestemd in een temperatuur volgens Thomas Young.