Brontekst bekijken van Zeist, 1e Dorpsstraat 1 - Oude Kerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:PKN]]
[[Categorie:Zeist]]
[[Categorie:Gemeente Zeist]]
[[Categorie:Provincie Utrecht]]


{{#display_map:52.08352,5.23733|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Oude Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Protestantse Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Utrecht
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Zeist
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Zeist
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 1e Dorpsstraat 1
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 3701HA
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 04561
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1843
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Kamperdijk, N.J.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|40368}}
|}

== Geschiedenis ==

Interessante vroege neogotische kerk met oudere toren.
* 2019 - In de Oude kerk te Zeist is in juli 2019 de notariële akte getekend die bepaalt dat de hervormde gemeente en de gereformeerde kerk verder gaan als protestantse gemeente Zeist.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==

HERVORMDE KERK. Driebeukige basilicale kerk, gebouwd in 1841-1843 naar ontwerp van N.J. Kamperdijk in een Engels geïnspireerde neogotiek. De oude toren werd gehandhaafd, maar deze kreeg ook een volkomen neogotisch uiterlijk. Inwendig in stuc uitgevoerde bundelpijlers tussen het middenschip en de zijbeuken waarin galerijen zijn aangebracht. Kruisribgewelven in hout en stuc. Kansel uit de bouwtijd. Orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk en vrij Pedaal, in 1843 gemaakt door de fa. J. Bätz & Co. (Utrecht). In 1977 gerestaureerd door Verschueren Orgelbouw. Klokkenstoel met klok van G. Schimmel?, 1699, diam. 111 cm. Mechanisch torenuurwerk, J.H. Addicks en Zoon, eerste kwart 20ste eeuw, later voorzien van elektrische opwinding.

==Orgel==
Het Bätzorgel in de Oude Kerk in Zeist is de afgelopen maanden gerestaureerd. Vrijdag 14 december 2018 wordt het instrument weer in gebruik genomen.
Het tweeklaviers Bätzorgel (23 stemmen) stamt uit 1843. In de loop der tijd is er bij restauraties het nodige gewijzigd aan de dispositie. Bij de recente werkzaamheden, die zijn uitgevoerd door Elbertse Orgelmakers in Soest, is het orgel „weer in de staat van 1843 teruggebracht zoals Jonathan Bätz het orgel heeft bedoeld”, aldus de uitnodiging. Als adviseurs waren Peter van Dijk, Pim Schipper en Wim Diepenhorst bij het project betrokken.

==In de media==
; Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 15 september 2009.

De Oude Kerk in Zeist staat sinds enkele weken voor een deel in de steigers. Het dak wordt vernieuwd, het interieur geschilderd en een deel van de stoelen vervangen door banken.

De hervormde gemeente te Zeist, bestaande uit zeven wijkgemeenten, heeft de afgelopen zeven jaar een inhaalslag gemaakt in op het gebied van de welstand van de kerkgebouwen, aldus ouderling-kerkrentmeester C. Randewijk. De Sionskerk werd gerenoveerd en ook het Witte Kerkje en de Nieuwe Kerk zijn onlangs opgeleverd. „De Oude Kerk is de laatste in de serie. Daarbij is het bijzonder dat we zeven jaar geleden tekorten hadden en zelfs nadachten over het afstoten van een kerk. Sinds eind 2008 hebben we, mede door het werk van vrijwilligers, toch een sluitende begroting.”

In de Oude Kerk, waar de Gereformeerde Bondsgemeente Pniël kerkt, was het mastieken dak wegens lekkage aan vervanging toe. De kerk krijgt een zinken dak.

In januari 2010 wordt het interieur opnieuw geschilderd. De gemeente zal dan enkele zondagen in een ander kerkgebouw kerken.

Ten slotte worden stapsgewijs stoelen vervangen. Gemeentelid M. Kuiper-Weerheim, betrokken bij het renovatieproces: „De stoelen hebben rieten zittingen. De kapotte stoelen opnieuw matten, was ongeveer even duur als het plaatsen van kerkbanken. Vooral gezinnen met kinderen hadden die wens. Als kinderen nu tegen hun moeder hangen, vallen ze tussen de stoelen.” Een deel van de stoelen rondom de preekstoel blijft staan, zodat de kerk ook ruimte kan blijven bieden aan concerten.

Naar verwachting is de renovatie in het voorjaar van 2010 afgerond. Als het financieel mogelijk is, zal misschien daarna nog het Bätzorgel, volgens Randewijk „de Mercedes onder de orgels”, een opknapbeurt krijgen.

==Externe links==
* [http://www.hervormdzeist.nl/pnie Website kerkelijke gemeente]
* {{Wikimedia|Nederlands_Hervormde_Kerk,_Zeist}}

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<gallery>
Kerkzeist4297.jpg | Ansichtkaart 1932 - WG
Kerkzeist4296.jpg | Ansichtkaart 1935 - WG
Afbeelding:Zeist.Oude Kerk.jpg|kopie oude ansichtkaart
Bestand:Zeist Oude kerk.jpg|ansichtkaart
Afbeelding:Zeist, Oude kerk-2.JPG|Foto A.E. van Kooten, Ermelo
Afbeelding:Zeist, Oude kerk-1.JPG |Foto A.E. van Kooten, Ermelo
Afbeelding:Zeist, Oude kerk.JPG | Foto A.E. van Kooten, Ermelo

Afbeelding:Zeist, Oude kerk-3.JPG |Foto A.E. van Kooten, Ermelo
Afbeelding:Zeist Oude kerk spits vroeger.JPG| Oude spits (ets)
Afbeelding:Zeist oudekerk spits.jpg |Foto A.E. van Kooten Ermelo

Afbeelding:Zeist Oude kerk.JPG|Foto A.E. van Kooten Ermelo
Afbeelding:Zeist Oude kerk-1.JPG|Foto A.E. van Kooten Ermelo
Afbeelding:Zeist Oude kerk-2.JPG | Oude ets
Afbeelding:Zeist Oude kerk-3.JPG | Oude ets van de middeleeuwse kerk
Afbeelding:Zeist Oude kerk-4.JPG|Oude weermuur Foto A.E. van Kooten Ermelo
</gallery>

====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:Zeist Oude Kerk Baetz 1843.jpg | Bätz-orgel (1843). 
Afbeelding:Zeist Oude Kerk Baetz 1843 1977.jpg | Interieur met Bätz-orgel uit 1843. 
Afbeelding:Zeist NH Oude P1010228.jpg|foto H.J. de Bruijn Asperen
Afbeelding:Zeist Oudekerk 2010.JPG|Foto A.E. van Kooten,Ermelo
Afbeelding:Zeist Oudekerk 2010-1.JPG|Foto A.E. van Kooten,Ermelo
Afbeelding:Zeist Oudekerk 2010-2.JPG|Foto A.E. van Kooten,Ermelo
Afbeelding:Zeist Oudekerk 2010-3.JPG|Foto A.E. van Kooten,Ermelo
Afbeelding:Zeist Oudekerk 2010-4.JPG|Foto A.E. van Kooten,Ermelo
Afbeelding:Zeist Oudekerk 2010-5.JPG|Foto A.E. van Kooten,Ermelo
Afbeelding:Zeist Oudekerk 2010-6.JPG|Foto A.E. van Kooten,Ermelo
</gallery>