Brontekst bekijken van Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:NGK]]
[[Categorie:Zoetermeer]]
[[Categorie:Gemeente Zoetermeer]]
[[Categorie:Provincie Zuid-Holland]]

{{#display_map:52.05090,4.49962}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Het Kompas
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Nederlandse Gereformeerde Kerk (NGK)
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Zuid-Holland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Zoetermeer
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Zoetermeer
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Piet Heinplein 13
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 2712KC
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1955
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Huurman, D.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | geen
|}

==Geschiedenis==
Aardige wederopbouwkerk zonder toren. Het kerkgebouw Het Kompas staat in de centrale wijk Dorp van Zoetermeer. Het gebouw is sinds 1980 in gebruik bij de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt.
 
Gebouwd door de Gereformeerde Gemeente verving dit [[ Zoetermeer, Dorpsstraat 36 - Gereformeerde Gemeente|het voormalige kerkgebouw]].

De eerste steenlegging voor dit kerkgebouw vond plaats op 7 september 1955. De ingebruikname was op 22 maart 1956. Het kerkgebouw had toen 326 zitplaatsen. In 1969 is het kerkgebouw uitgebreid met een vergaderzaal. In 1972 volgde uitbreiding van het kerkgebouw met een galerij. Hierdoor kwam het aantal zitplaatsen op 470. Vanaf 1976 houdt men in verband met de sterke groei van de gemeente twee morgendiensten. In 1977 viel het besluit een nieuw kerkgebouw te bouwen aan de Zwaardslootweg. Dit nieuwe kerkgebouw werd op 18 september 1981 in gebruik genomen. 
De Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) kerkte in die tijd nog aan de Irenelaan. In 1980 kochten de Zoetermeerse Vrijgemaakten het gebouw aan het Piet Heinplein van de Zoetermeerse Gereformeerde Gemeente, welke toen een groter en nieuw gebouw,[[Zoetermeer, Zwaardslootseweg 44 - Vredekerk| de Vredekerk]],aan de Zwaardslootseweg had laten bouwen. Het gebouw aan de Irenelaan werd verkocht aan de Christelijke Gereformeerde kerk.

In de jaren 1990 werd het kerkgebouw voor de eerste keer gemoderniseerd en kreeg het ook de naam Het Kompas. Deze naam sluit aan bij de omgeving van het kerkgebouw (Zeeheldenbuurt) en wijst ook op de Bijbel, het kompas voor ons leven.
Recentelijk, in 2017, werd met name de kerkzaal ingrijpend verbouwd en gemoderniseerd om te voldoen aan de wensen van de kerkelijke gemeente, waarbij o.a. de preekstoel plaatsmaakte voor een liturgisch centrum op een podium voorin de kerk.

Sinds 2012 is er een samenwerking met de Samenwerkingsgemeente van Christelijke, en Nederlands gereformeerde kerken, "De Lichtzijde", in Zoetermeer. De toekomst zal uitwijzen dat "Het Kompas" en "De Lichtwijzer" zal fuseren tot een 3GK gemeente. Sinds 2014 zijn er al gezamenlijke middagdiensten, afwisselend in haar kerkgebouwen.

De middagdiensten zijn afwisselend in  [[Zoetermeer, Broekwegzijde 196 - De Lichtzijde |De Lichtzijde]] en Het Kompas: De Lichtzijde: januari, februari, mei, juni, september en oktober. Het Kompas: de overige maanden.

* 2025 Maart - Kerkgebouw staat te koop.
* 2025 Juli- verkocht aan Chinees Christelijke Kerk

==Orgel==

Bij de bouw in 1955 kreeg de kerk een 7 ½ stems, elektrisch-pneumatisch orgel gebouwd door H. Vermeulen in 1956, waarbij gebruik was gemaakt van oudere materialen uit andere orgels. Het orgel, aangebracht in een nis boven de kansel, kreeg door de jaren heen steeds meer kwalen, was uitermate traag en restauratie bleek niet meer lonend.

In 1987 is het oude orgel vervangen door het huidige, 2 klaviers met 8 zelfstandige stemmen gebouwd door de fa. N. D. Slooff Orgelbouw in Ouderkerk aan den IJssel in 1983. Van 1983 tot 1987 stond dit orgel in de Nederlands Hervormde Kerk in Haastrecht.

Het orgel is een zogenaamd unit-orgel met een elektrische tractuur en heeft de volgende dispositie:
* MANUAAL I: MANUAAL II: PEDAAL:
* Bourdon 16' Violon 16' (c0-h0 tr. Bourdon) Subbas 16'
* Prestant 8' (C-F tr. Holpijp) Bourdon 8' Octaaf 8'
* Holpijp 8' Salicionaal 8' (C-H tr. Bourdon) Gedekt 8'
* Octaaf 4' Celeste 8' (v/a c0) Octaaf 4'
* Fluit 4' Salicet 4' Trompet 8'
* Quint 3' Fluit 4'
* Octaaf 2' Woudfluit 2'

Mixtuur III-IV Sesquialter II Discant Tremulant, Autom. Pedaal Gen. Crescendo
* Trompet 8' 3 koppelingen
* Omvang van de klavieren C - g’’’ = 56 toetsen
* Omvang van het pedaal C - f’ = 30 toetsen

De dispositie is opgebouwd uit de volgende 8 basis registers: Bourdon 16vt, Prestan t 8vt, Salicionaal 8vt, Celeste 8vt, Quint 3 vt, Terts 1 3/5 vt, Trompet 8vt en een Mixtuur 3-4sterk.

Al het pijpwerk is van orgelmetaal of hout. Hierbij is geen zink gebruikt. De orgelkas is uitgevoerd in eiken met profielen en houtsnijwerk. De klavieren zijn belegd met ebbehout, palmhout en ivora. Het orgel is uitgevoerd met contactloze schakelingen en de windvoorziening gebeurd door een 220/380V draaistroom Meidinger orgelventilator. De kosten van het orgel waren destijds c.a. fl 90.000,--. Bij de verbouwing van het kerkgebouw in 2018 heeft het orgel de huidige volledig witte kleurstelling gekregen met een strakkere en modernere uitstraling.

==In de Media==

* Uit: De Saambinder  d.d. 01-12 1977
====Noodzaak nieuwbouw Gereformeerde Gemeente te Zoetermeer====
De Geref. Gemeente te Zoetermeer is genoodzaakt een nieuwe kerk te bouwen. Het bestaande — 25 jaar oude — kerkgebouw aan het Piet Heinplein telt, na een uitbreiding met een galerij in 1972, totaal bijna 500 zitplaatsen. Dit is veel te weinig om het groeiend aantal kerkgangers te herbergen. Sinds het voorjaar van 1976 worden al twee morgendiensten gehouden. Ook in de avonddiensten wordt het ruimtegebrek steeds nijpender.
=====Groeistad=====
De groei is ondermeer een gevolg van dé aanwijzing door het Rijk van Zoetermeer tot groeistad. Dit houdt in dat het dorp Zoetermeer, met tien jaar geleden ongeveer 15.000 inwoners, sindsdien is gaan uitgroeien tot een stad die in de tachtiger jaren uiteindelijk bijna 100.000 inwoners moet tellen. In 1977 is het aantal van 50.000 inwoners overschreden. Parallel aan de groei van de burgerlijke gemeente Zoetermeer is ook de Geref. Gemeente aldaar gegroeid. In 1968 telde deze gemeente ruim 400 leden en doopleden. Nu zijn het er ruim 750 en de groei door vestiging van nieuwe (doop)leden gaat nog door. Daarnaast is een extra groei te verwachten door ©en betrekkelijk groot aantal geboorten per jaar. Dit vanwege het feit dat zich in de groeistad Zoetermeer vooral veel jonge gezinnen vestigen, waardoor het geboorteniveau aanzienlijk boven het landelijke gemiddelde ligt. De verwachting is dan ook, dat de Geref. Gemeente te Zoetermeer, zo God het geeft, binnen vrij korte tijd (omstreeks 1985) zal uitgroeien tot ongeveer 1200 leden én doopleden. Met daarna een verdere natuurlijke groei door geboorteoverschotten. Deze ontwikkeling noodzaakt tot het zoeken van een oplossing voor het toenemende ruimtegebrek.
=====Uitbreiding onmogelijk=====
Aanvankelijk is overwogen het bestaande kerkgebouw uit te breiden. Op het aanwezige terrein is een uitbreiding mogelijk tot maximaal 800 a 850 zitplaatsen. Met dit aantal kan evenwel binnen afzienbare tijd mogelijk weer ruimtetekort ontstaan. Bovendien is door Gedeputeerde Staten van de provincie de toestemming voor een ingediend uitbreidingsplan geweigerd.
=====Nieuwbouw=====
De enige overblijvende mogelijkheid is het stichten van een nieuw kerkgebouw. Alvorens hiertoe definitief te besluiten, heeft de gemeente eerst door een inmiddels ingestelde bouwadviescommissie een onderzoek laten verrichten naar de mogelijkheden voor nieuwbouw en de daaraan verbonden financiële consequenties. In - overleg met de gemeente Zoetermeer is gezocht naar een geschikt bouwterrein op een centrale plaats binnen de gemeente.

Aangetrokken is vervolgens als architekt, de heer J. Valk, architekt BNA, te Soest. Deze heeft, uitgaande van het gekozen bouwterrein, een voorlopig ontwerp gemaakt. Het ontwerp kenmerkt zich door een sobere opzet. Typerend is het flexibel gebruik van de ruimten. De feitelijke kerkzaal telt op de begane grond 700 zitplaatsen. De aangrenzende vergaderzalen zijn door vouwwanden van de kerkzaal gescheiden. Dit maakt het mogelijk deze zalen ook voor de kerkdienst te benutten. Aldus kan het aantal zitplaatsen zo nodig tot 1120 worden uitgebreid. Bovendien kan een galerij met 135 zitplaatsen worden toegevoegd, waardoor de totale capaciteit komt op ongeveer 1250 zitplaatsen. Indien dit niet voldoende blijkt, kan door verplaatsing van de zijgevels naar buiten nog een aantal van 2 x 70 = 140 zitplaatsen worden toegevoegd. In de constructie van het gebouw wordt hiermee al rekening gehouden
=====Bouwkosten f 3 miljoen=====
De totale bouwkosten, inclusief de kosten voor het bouwterrein en voor te treffen parkeervoorzieningen, worden geraamd op drie miljoen gulden. Voor de nu nog betrekkelijk kleine gemeente een enorm bedrag om op te brengen. Reserves zijn er niet. Op het huidige- kerkgebouw en de pastorie rust zelfs nog een schuld van ruim ƒ 200.000, --.
=====Financiering=====
Ingesteld is een financiële commissie, die zich gebogen heeft over de vraag of nieuwbouw financieel haalbaar is. Onderzocht is in hoeverre de leden bereid en in staat zijn hun steentje bij te dragen. Het merendeel van de gemeenteleden heeft een vaste periodieke bij^ dr age toegezegd. In totaal beloopt dit een bedrag van ca. ƒ 90.000, — per jaar. Daarnaast wordt gerekend op een bedrag van ca. ƒ 30.000 per jaar uit de extra kollekten ten behoeve van de nieuwbouw. Aldus is voor de financiering en aflossing. van de nieuwbouw een bedrag van ongeveer ƒ 120.000, — per jaar beschikbaar vanuit de eigen gemeente. Volgens de nu bekende gegevens, moeten de jaarlijkse lasten echter geraamd worden op ongeveer ƒ 160.000. Deze hoge last wordt vooral veroorzaakt door het feit dat met toegezegde leningen (renteloos of tegen lage rente) en met een geraamd bedrag voor het oude kerkgebouw, ongeveer ƒ 2 miljoen bijeen is te brengen. Indien het resterende miljoen geheel tegen hoge rente op de kapitaalmarkt moet worden geleend, betekent dit ©en totale jaarlast van ƒ 160.000, — en een tekort per jaar van ƒ 40.000, —.
=====Tot nieuwbouw besloten=====
Ondanks dit geraamde tekort, heeft de kerkenraad de vrijmoedigheid gevonden de leden voor te stellen tot nieuwbouw over te gaan. Dit voorstel is met overgrote meerderheid door de ledenvergadering aangenomen. Nieuwbouw is noodzaak. Een alternatief is er niet. Daarom wordt gerekend op steun van buiten de eigen gemeente. Door giften en vooral door leningen tegen een redelijk (laag) rentepercentage dient bet geraamde tekort te worden opgevangen. Degenen die de Geref. Gemeente te Zoetermeer in deze zorgelijke financiële omstandigheden willen steunen, kunnen hun gift of lening overmaken op postrekening 3400500 t.n.v. Penningmeester Bouwfonds Geref. Gemeente te Zoetermeer.
* Uit:Nederlands Dagblad d.d.  7 juni 1979 
Het kerkgebouw van de Gereformeerde Gemeente aan het Piet Heinplein zal uiterlijk 1 mei 1980 beschikbaar zijn. Het aantal zitplaatsen in de kerkzaal is 316, terwijl een in de jaren 1972/1973 ingebouwde galerij nog eens aan 120 personen plaats kan bieden. Het gebouw omvat verder vier vergaderlokalen…
* Uit:Nederlands Dagblad d.d.  10 juni 1980 
De aankoop van dit kerkgebouw heeft een zware financiële last met zich gebracht (kosten 800.000 gulden). Dat zei de preases van de raad van de GKV, de heer A.F. Grunewald. Zaterdag 7 juni 1980 tijdens de officiële ingebruikneming van het nieuwe kerkgebouw aan het Piet Heinplein. Door de snelle groei van de gemeente (nu 287 leden) was het zes jaar geleden aangeschafte gebouw te klein geworden. Hert nieuwe kerkelijk onderkomen kon worden overgenomen van de Gereformeerde Gemeente en heeft zoveel zitplaatsen, dat men van de galerij en de achterste banken voorlopig geen gebruik hoeft te maken.
* Uit Algemeen Dagblad d.d. 2 oktober 2017
De kerkzaal van het Kompas aan het Piet Heinplein ondergaat een make-over. De huidige inrichting is niet meer van deze tijd, vindt het kerkbestuur.
Voor de kerst moet de kansel van de Gereformeerde kerk Vrijgemaakt plaatsmaken voor een podium waardoor de kerkzaal ook voor andere activiteiten gebruikt kan worden. Ook wordt de akoestiek verbeterd.

* (Bron: Grotendeels overgenomen uit informatiebron van de GKV Zoetermeer)

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<Gallery>
Bestand:Ger Gem zoetermeer .jpg
afbeelding:ID_3726_-_Zoetermeer_GKV_Piet_Heinplein_Rol_037_(14).JPG
Bestand:Zoetermeer Het Kompas 007.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 1.jpg|Opname 2025 
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 2.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 3.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 4.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 5.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 6.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas foto Klaas Rustenburg (2).JPG|foto Klaas Rustenburg 2025  
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas foto Klaas Rustenburg.JPG
</Gallery>
====Interieur====
<gallery>
Bestand:Ger Gem, zoetermeer .jpg
Bestand:Zoetermeer Het Kompas 002.jpg | Slooff 1987
Bestand:Zoetermeer Het Kompas 003.jpg
Bestand:Zoetermeer Het Kompas 004.jpg
Bestand:Zoetermeer Het Kompas 005.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas (2).jpg|Opname 2025 
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas (3).jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 7.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 8.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 9.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas 10.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas.jpg
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas foto Klaas Rustenburg (3).JPG|foto Klaas Rustenburg 
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas foto Klaas Rustenburg (4).JPG
Bestand:Zoetermeer, Piet Heinplein 13 - Het Kompas foto Klaas Rustenburg (5).JPG
</gallery>