Zutphen, Kerkhof 3 - Sint Walburgiskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Sint Walburgiskerk
Genootschap:	PKN Protestantse gemeente Zutphen
Provincie:	Gelderland
Gemeente:	Zutphen
Plaats:	Zutphen
Adres:	Kerkhof 3
Postcode:	7201DM
Sonneveld-index:	12509
Jaar ingebruikname:	13e
Architect:
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 41195

opname 04-06-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.

Geschiedenis

Buitengewoon belangrijke en mooie historische kerk met forse toren, 76 m, en daarmee de hoogste toren in het centrum van Zutphen.

De kerk is in juli 2016 overgedragen aan Stichting Oude Gelderse Kerken, maar blijft in gebruik door de Protestantse Kerk Nederland (PKN).

Monumentomschrijving Rijksdienst

GROTE OF ST. WALBURGSKERK (Ned. Herv.). In oorsprong romano-gotische kruisbasiliek (XIII) met oudere crypt, van welke kerk de hoofdbeuk, middenkoor en het transept, alsmede de onderste vier geledingen van de toren nog over zijn. XIV B-1427 bouw van een kooromgang met krans van rechthoekige kapellen, even hoog als het middenkoor, Na 1392 raadskapel tegen de oostzijde van het koor gebouwd. Omstreeks midden XV voltooiing van de verbouwing tot hallenkerk door vernieuwing van de zijbeuken. Toren met vijfde geleding verhoogd. XVd kapellen in het verlengde der dwarsschipsarmen gebouwd. Noorderportaal met rijk versierde gevel tot stand gekomen. 1561-'63. Librije. Het middenschip heeft zesdelige, het koor en transept hebben vierdelige kruisgewelven met ronde ribben. In de latere uitbreidingen kruisgewelven met uitzondering van de dwarsschipskapellen en het noorderportaal die stergewelven bezitten. Uitwendig; De toren is bekleed met natuursteen en versierd met getraceerde nissen en lisenen. In de westgevel romano-gotische ingang en daarboven drie lancetvensters. De kerk heeft een schilderachtige bedaking, uit talrijke afzonderlijke kappen bestaand, waarvan die boven de kruising een sierlijk torentje uit 1729 draagt. De toren had aanvankelijk een zeer hoge naaldspits en kreeg na een brand in XVIb, een houten bekroning van twee achtkanten. De kerk is gerestaureerd van 1890-1919 en na oorlogsschade van 1947 tot heden. In 1948 verbrandde de 17e eeuwse torenbekroning, waarbij ook de oude luiklokken verloren gingen. Zeer belangrijke schilderingen in de koorkapellen (ca. 1400 tot XVa) en op de gewelven (XVd-XVIA), gerestaureerd en aangevuld XXa. Inventaris; smeedijzeren grafkroon met jachtvoorstellingen (XV), rijke, koperen doopvont (Gielis van Eynde, 1527); kansel (ca.1670), grafmonument Van Heeckeren (1706); een romaanse (ca.1200) en vele latere zerken en in de librye kostbare verzameling handschriften en incunabelen op authentieke 16e eeuwse lezenaars.

Orgels

Hoofdorgel

Van oorsprong orgel met Hoofdwerk, Rugwerk en vrij Pedaal, in 1639-1643 gemaakt door Hans Heinrich Baeder (Unna). In 1815 ingrijpend gewijzigd door J.W. Timpe (Groningen). Ombouw van de hoofdkas tot een orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk, Rugwerk en vrij Pedaal. De firma G. Spit & Co. verplaatst het orgel in 1906 binnen het kerkgebouw en vervangt vele tongwerken door nieuwe. In 1956 restaureert de firma J.C. Sanders & Zoon (Utrecht) het en wijzigt de dispositie opnieuw. In 1976 restaureert de firma K.B. Blank & Zoon (Herwijnen) de windladen van het Hoofdwerk. In 1994-1996 restaureert de firma Gebr. Reil (Heerde) het orgel en reconstrueert de oorspronkelijke dispositie.

(Meer info:Orgeldatabase)

Kabinetorgel

Het kabinetorgel is in 1813 gemaakt door J.A. Hillebrand (Leeuwarden). In 1971 restaureert de firma K.B. Blank & Zoon (Herwijnen) het en plaatst het in Zutphen. In 1998 restaureert de firma Gebr. Reil (Heerde) het nogmaals.

(Meer info:Orgeldatabase)

Koororgel

Op 13 april 1960 werd in de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt), de Kurioskerk, in de Groningse wijk Helpman een nieuw orgel in gebruik genomen. Het was gebouwd door de firma Ahrend & Brunzema. Adviseur bij de bouw was Evert Westra, die het ook bespeelde bij de ingebruikname. De kas is met snijwerk versierd, vervaardigd door W. Grümmer uit Groningen, ontworpen door Bernard Edskes. In mei 1993 is het orgel in Zutphen geplaatst. Het orgel werd geplaatst in de Credokapel in de noorderdwarsbeuk van de kerk. Het werd gebruikt als begeleidingsinstrument tijdens de restauratie van het grote Baeder-orgel. Het orgel is rond 2006 verplaatst naar het koor van de kerk.