Handelingen

Zwolle, Broerenkerkplein 27 - Broerenkerk: verschil tussen versies

Uit Reliwiki

Regel 56: Regel 56:
== Kloosterrestanten Broederklooster ==
== Kloosterrestanten Broederklooster ==


Aan de Noordzijde van de Broerenkerk het v.m. BROERENKLOOSTER, gebouwd in 1465-1493 en van 1830 tot 1973 als kazerne in gebruik. Het complex bestaat uit de volgende onderdelen: 1.) Aansluitend bij de kloostergang tegen de Noordzijde van de kerk de Westelijke kloostervleugel, bestaande uit een begane grond met twee verdiepingen en een schilddak, met pannen gedekt. In de oostelijke gevel van deze vleugel zijn op de begane-grond de vijf spitsbogen van de kloostergang, gescheiden door zware steunberen, bewaard gebleven. Deze bogen zijn later dichtgezet en van vensters met zesruitsschuiframen voorzien. In de noordelijke vensteras een getoogde poort met in de sluitsteen het jaartal 1821. Vensters met zesruitsschuiframen. 2.) de Noordelijke kloostervleugel langs Aan de stadsmuur (voorheen Waterstraat). Hiervan is het westelijke deel vervangen door een moderne fabriek (no. 84). Het middelste deel is in oorsprong nog laat-middeleeuws en heeft een omlopend schilddak. (no. 86). Het oostelijke deel op de hoek van het Eiland is een in oorsprong nog laat-middeleeuws gebouw, gepleisterd en verminkt, met oude balklagen en een gewijzigd zadeldak. Aan de stadsmuur een poort met afgeschuinde zijkanten (no. 88.) 3.) De oostelijke kloostervleugel, in 1882, welk jaartal staat boven de poort in de westgevel, vernieuwd. Deze vleugel, genummerd no. 17, heeft getoogde vensters met achtruitsschuiframen, een cordonlijst tussen de verdiepingen en een houten kroonlijst. Deur uit de bouwtijd. 4.) De v.m. Librije, Broerenkerkplein 13, is een vrijstaand gebouw langs Aan de Stadsmuur, op korte afstand van de noordwesthoek van kloostercomplex. Het is een onderkelderd gebouw met een verdieping en zadeldak tussen puntgevels, gebouwd waarschijnlijk omstreeks 1500 en gerestaureerd in 1901. De benedenverdieping heeft bakstenen kruisvensters met gekoppelde toogjes en de verdieping spitsboogvensters met bakstenen vorktraceringen. Op de zuid-oost- hoek een traptoren.
Aan de Noordzijde van de Broerenkerk het v.m. BROERENKLOOSTER, gebouwd in 1465-1493 en van 1830 tot 1973 als kazerne in gebruik. Het complex bestaat uit de volgende onderdelen: 1.) Aansluitend bij de kloostergang tegen de Noordzijde van de kerk de Westelijke kloostervleugel, bestaande uit een begane grond met twee verdiepingen en een schilddak, met pannen gedekt. In de oostelijke gevel van deze vleugel zijn op de begane-grond de vijf spitsbogen van de kloostergang, gescheiden door zware steunberen, bewaard gebleven. Deze bogen zijn later dichtgezet en van vensters met zesruitsschuiframen voorzien. In de noordelijke vensteras een getoogde poort met in de sluitsteen het jaartal 1821. Vensters met zesruitsschuiframen. 2.) de Noordelijke kloostervleugel langs Aan de stadsmuur (voorheen Waterstraat). Hiervan is het westelijke deel vervangen door een moderne fabriek (no. 84). Het middelste deel is in oorsprong nog laat-middeleeuws en heeft een omlopend schilddak. (no. 86). Het oostelijke deel op de hoek van het Eiland is een in oorsprong nog laat-middeleeuws gebouw, gepleisterd en verminkt, met oude balklagen en een gewijzigd zadeldak. Aan de stadsmuur een poort met afgeschuinde zijkanten (no. 88.) 3.) De oostelijke kloostervleugel, in 1882, welk jaartal staat boven de poort in de westgevel, vernieuwd. Deze vleugel, genummerd no. 17, heeft getoogde vensters met achtruitsschuiframen, een cordonlijst tussen de verdiepingen en een houten kroonlijst. Deur uit de bouwtijd. 4.) De v.m. [[Zwolle, Broerenkerkplein 15, Librije|Librije]], Broerenkerkplein 13, is een vrijstaand gebouw langs Aan de Stadsmuur, op korte afstand van de noordwesthoek van kloostercomplex. Het is een onderkelderd gebouw met een verdieping en zadeldak tussen puntgevels, gebouwd waarschijnlijk omstreeks 1500 en gerestaureerd in 1901. De benedenverdieping heeft bakstenen kruisvensters met gekoppelde toogjes en de verdieping spitsboogvensters met bakstenen vorktraceringen. Op de zuid-oost- hoek een traptoren.


== Kap van de Broerenkerk ==
== Kap van de Broerenkerk ==

Versie van 27 jul 2009 16:15


Algemene gegevens
Genootschap : Ned. Hervormde kerk
Gemeente : Zwolle
Plaats : Zwolle
Adres : Broerenkerkplein 27
Provincie : Overijssel
Jaar ingebruikname : 15de eeuw
Huidige bestemming: cultureel centrum
Naam kerk : Broerenkerk
Architect :
Monument-status: Rijksmonument
Inventarisatienummer: 10736


Geschiedenis

Zuidzijde Broerenkerk. Foto: A. Roks 2005
Restant oostvleugel kloostergebouw. Foto: A. Roks 2009
De zeldzame Hildesheimer pan op oa de Librije. Foto: A. Roks 2009

BROERENKERK, omstreeks 1500. Bakstenen hallenkerk. Noordbeuk met veelhoekige sluiting. Zuidbeuk rechtgesloten. Tegen de noordmuur restant van kloostergang. De kerk is in steen overwelfd. Preekstoel XVII. Orgel met Hoofdwerk en Rugwerk, in 1824 gemaakt door J.C. Scheuer.

Buiten gebruik, nu Cultureel Centrum.

Kloosterrestanten Broederklooster

Aan de Noordzijde van de Broerenkerk het v.m. BROERENKLOOSTER, gebouwd in 1465-1493 en van 1830 tot 1973 als kazerne in gebruik. Het complex bestaat uit de volgende onderdelen: 1.) Aansluitend bij de kloostergang tegen de Noordzijde van de kerk de Westelijke kloostervleugel, bestaande uit een begane grond met twee verdiepingen en een schilddak, met pannen gedekt. In de oostelijke gevel van deze vleugel zijn op de begane-grond de vijf spitsbogen van de kloostergang, gescheiden door zware steunberen, bewaard gebleven. Deze bogen zijn later dichtgezet en van vensters met zesruitsschuiframen voorzien. In de noordelijke vensteras een getoogde poort met in de sluitsteen het jaartal 1821. Vensters met zesruitsschuiframen. 2.) de Noordelijke kloostervleugel langs Aan de stadsmuur (voorheen Waterstraat). Hiervan is het westelijke deel vervangen door een moderne fabriek (no. 84). Het middelste deel is in oorsprong nog laat-middeleeuws en heeft een omlopend schilddak. (no. 86). Het oostelijke deel op de hoek van het Eiland is een in oorsprong nog laat-middeleeuws gebouw, gepleisterd en verminkt, met oude balklagen en een gewijzigd zadeldak. Aan de stadsmuur een poort met afgeschuinde zijkanten (no. 88.) 3.) De oostelijke kloostervleugel, in 1882, welk jaartal staat boven de poort in de westgevel, vernieuwd. Deze vleugel, genummerd no. 17, heeft getoogde vensters met achtruitsschuiframen, een cordonlijst tussen de verdiepingen en een houten kroonlijst. Deur uit de bouwtijd. 4.) De v.m. Librije, Broerenkerkplein 13, is een vrijstaand gebouw langs Aan de Stadsmuur, op korte afstand van de noordwesthoek van kloostercomplex. Het is een onderkelderd gebouw met een verdieping en zadeldak tussen puntgevels, gebouwd waarschijnlijk omstreeks 1500 en gerestaureerd in 1901. De benedenverdieping heeft bakstenen kruisvensters met gekoppelde toogjes en de verdieping spitsboogvensters met bakstenen vorktraceringen. Op de zuid-oost- hoek een traptoren.

Kap van de Broerenkerk

Het koor is het oudste deel van het gebouw. Het eikenhout van de kapconstructie is volgens dendrochronologisch onderzoek gekapt in het najaar of de winter van 1477. Omstreeks 1480 was dit deel gereed en werd het aan de westzijde met een provisorische wand afgesloten. Op het meest westelijke gebint zijn de kepen nog zichtbaar van de stijlen die deel uitmaakten van deze wand. Omstreeks 1490 worden de bouwwerkzaamheden hervat.

Het tweebeukige en zes traveeën lange schip wordt in 1512 feestelijk ingewijd. Het eikenhout van de kapconstructie van dit deel is gekapt in 1504 en zal kort daarna verwerkt zijn. In de hoofdbeuk bleven twee windassen bewaard die nog uit de bouwtijd dateren. Tussen 1512 en 1560 wordt de zijbeuk aan de oostzijde met één travee uitgebreid. Op deze plaats wordt tegelijk een nieuwe ingang met een zandstenen portaal gerealiseerd. Op de daken van het schip (en ook op het dak van de Librije) ligt een zeldzaam type linksdekkende dakpan, genaamd Hildesheimer pan. In een Zwolse rekening van 1511 wordt dit type pan ook Friese pan genoemd. In de jaren 1980 van de vorige eeuw is ten behoeve van huisvesting van het conservatorium het complex ingrijpend verbouwd, waarbij de pandhof gereconstrueerd werd. De destijds noodzakelijke reparatiewerkzaamheden aan de kap zijn uitgevoerd zonder de zeldzame Hildesheimer dakpannen te verwijderen. Men vreesde dat bij het opnemen en herleggen van de dakbedekking het door de jaren ontstane natuurlijke beeld van door stof, mos en algen gepatineerde dakvlakken ingrijpend verstoord zou worden. Daarnaast zou ongeacht de zorgvuldigheid van de uitvoering bij een dergelijke werkwijze een bepaald percentage schade en verlies ingecalculeerd moeten worden. Toen recentelijk bleek dat ten gevolge van aantastingen door Bonte Knaagkever en houtrot de kap gerestaureerd diende te worden is opnieuw besloten om daarbij de zeer zeldzame dakpannen niet af te nemen en de werkzaamheden geheel vanaf de binnenzijde uit te voeren.

Afbeeldingen

Exterieur

Interieur