Arnhem, Weverstraat 15 - Doopsgezinde Kerk (1889 - 1999)
Uit Reliwiki
(Doorverwezen vanaf Arnhem, Weverstraat 15 - Doopsgezinde Kerk)
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Doopsgezinde Kerk |
Genootschap: | Doopsgezinde Broederschap |
Provincie: | Gelderland |
Gemeente: | Arnhem |
Plaats: | Arnhem |
Adres: | Weverstraat 15 |
Postcode: | 6811EL |
Sonneveld-index: | 18078, 10967 |
Jaar ingebruikname: | 1889 |
Architect: | Persijn, J.& Honig, W. |
Huidige bestemming: | kledingzaak |
Monument status: | Gemeentelijk monument |
Geschiedenis
Neokerk zonder toren. Buiten gebruik als kerk 1999, naar projektontwikkelaar, later in gebruik als kledingwinkel. De Doopsgezinde Gemeente komt sindsdien samen in de Waalse Kerk.
- Bouwstijl : neorenaissance/neoromaans.
In december 2001 is een Leichel-orgel geplaatst in de kerk van de Gereformeerde Gemeenten in Nederland te Rhenen. Het is afkomstig uit de gesloten Doopsgezinde Vermaning van Arnhem en orgelmaker Ide Boogaard heeft de restauratie en overplaatsing verzorgd. (46-01/47-02/51-04/53-05/54-05)
Motivering:
Object van belang voor de gemeente Arnhem vanwege zijn architectonische en cultuurhistorische waarde.
Toelichting:
De kerk is gelegen in het zuidwestelijk deel van het oude centrum in de Weverstraat, een noord-zuid verbinding. De kerk staat op een achtererf aan de oostelijke zijde van de straat. Voor de kerk ligt een langwerpig smal pleintje met een smalle gang langs de zuidzijde van de kerk. Het pleintje wordt geflankeerd door twee panden die met hun voorgevels op de rooilijn van de straat staan. Links bevindt zich de pastorie uit het begin van de 20ste eeuw, waarachter de kerk, gezien vanuit de Weverstraat, deels schuil gaat. Rechts staat een groot laat 19de eeuws gebouw waarin de muziekschool is gevestigd. Het pleintje is aan straatzijde afgesloten door een smeed- en gietijzeren hek met poort. Het geheel vormt een verrassend doorkijkje. De straatwanden van de Weverstraat bestaan voor een groot deel uit panden met 19de eeuwse voorgevels. De kadastrale kaart van 1832 geeft op de plaats van de kerk een kavel aan met een gang aan de zuidzijde en daarnaast weer een zeer smal kavel. Deze beide kavels met gang werden gebruikt voor de aanleg van de pastorie en pleintje met op het achtererf de kerk.
Korte karakteristiek:
De Doopsgezinde kerk is een karakteristiek voorbeeld van een eclecticistisch kerkgebouw waarin zowel neogotische als neorenaissance-elementen zijn verwerkt. De neorenaissance was in deze periode net sterk in opkomst en werd populair bij de protestantse gemeenschappen. Het gebruik van siermetselwerk in verblendsteen is ook karakteristiek voor de tijd waarin deze kerk werd gebouwd. De Doopsgezinden kerkten voordat dit gebouw werd gesticht in een pand aan de Bakkerstraat, pal achter het huidige kerkgebouw.
Exterieur:
De kerk heeft een rechthoekig schip met een zadeldak tussen topgevels. Op het schip sluit aan de oostzijde een koor met halfronde absis aan. De kerk is opgetrokken in baksteen met speklagen in oranje verblendsteen. De voorgevel heeft op de hoeken forse bakstenen hoeklisenen. De zijgevels zijn voorzien van steunberen en hebben elk drie rondboogvensters met rode verblendsteen in de dagkanten.
De rondbogen hebben rode verblendsteen met een kraalprofiel en geprofileerde hardstenen geboorte- en sluitstenen. De vensters hebben natuurstenen traceringen bestaande uit tweedelig traceerwerk afgesloten door rondbogen met een oculus in de top en glas-in-lood ramen. De voorgevel is voor een deel aan het zicht onttrokken door een moderne aanbouw met plat dak en een later gebouwde gang die de pastorie met het portaal van de kerk verbindt. De afsluiting van het portaal is nog boven de aanbouw zichtbaar en bestaat uit een geveltop met een getrapte zevenvoudige rondboognis. De geveltop is op de schuine zijden afgesloten door een bakstenen ezelsrugvormige deklijst met een hardstenen kruis in de top. Aan weerszijden van het portaal bevindt zich een rondboogvenster, van hetzelfde type als in de zijgevels. Boven het portaal bevindt zich een hoge rondboognis, waarin onder drie gekoppelde rondbogen in oranje verblendsteen op natuurstenen kapitelen en lisenen in oranje verblendsteen zijn aangebracht. De middelste rondboog is aan de bovenzijde verbonden met een grote cirkel in oranje verblendsteen waarin een blind roosvenster met verblendstenen tracering en siermetselwerk is opgenomen. In dit blinde roosvenster zijn twee hardstenen gevelstenen opgenomen met de datering van de kerk "A-O" "1889". De geveltop wordt bekroond door een zware naar voren springende schoorsteenachtige hals op een natuurstenen dobbelsteenkapiteel en fors uitkragende natuurstenen holle- en halfronde lijsten. De hals heeft een fraai smeedijzeren krulanker. De schuine gevelzijden sluiten af met een getrapte lijst in oranje verblendsteen en een geprofileerde lijst in rode verblendsteen.
Interieur
De eenbeukige ruimte is wit gepleisterd. In het westelijke deel van de kerk is in een later stadium een houten galerij aangebracht waardoor de feitelijke kerkruimte sterk verkleind werd. De kerk heeft een fraai eikenhouten interieur, met name in het liturgisch centrum goed bewaard gebleven (kansel, avondmaalstafel).