Kapelle, Kerkplein 4 - Grote Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Grote of O.L. Vrouwekerk
Genootschap:	PKN Hervormde gemeente Kapelle
Provincie:	Zeeland
Gemeente:	Kapelle
Plaats:	Kapelle
Adres:	Kerkplein 4
Postcode:	4421AB
Sonneveld-Index:	06549
Jaar ingebruikname:	15e eeuw
Architect:
Huidige bestemming:	hervormde kerk
Monument status:	Rijksmonument 23482 (kerk); 23483 (toren)

Geschiedenis

Historische dorpskerk met robuuste toren in Kapelle. Hoogte toren 60 m.

Toren en koor uit circa 1330, schip 1950. Tussen de ramen zijn aan de beide kanten van de kerk ieder zes discipelen afgebeeld en zelfs de ramen hebben verschillende motieven aan de bovenkant. De bonte knaagkever heeft danig huis gehouden in de Ned. Hervormde kerk. Met insecticiden is de kever verdelgd. Maar evengoed moeten er balken vernieuwd worden. Dit is een van de belangrijkste facetten van de restauratie van de kerk.

Orgel

In 1866 bouwde Witte een nieuw orgel voor de Hervormde Kerk te Kapelle. Het werd op 29 november 1866 in gebruik genomen. Het was al in juni gereed, maar kon wegens een cholera-epidemie pas in september worden vervoerd. In 1928 is er door de firma A.S.J. Dekker tijdens een restauratie een Voix Celeste toegevoegd aan het Bovenwerk op een pneumatische lade. Toen de kerk gerestaureerd werd is in 1966 het orgel gedemonteerd door de firma K.B. Blank. Fama & Raadgever herplaatsten het instrument een jaar later. Bij een restauratie in 1996 is de oude pedaallade van het orgel uit de Haagse Kloosterkerk geplaatst. Deze lade was in bezit van de firma Reil, en kwam uit het orgel in de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) in Dalfsen. Adviseur bij deze uitbreiding was Hans van Nieuwkoop. Een bijzonderheid is dat de Bourdon 16' van het hoofdmanuaal bij half getrokken stand enkel in de bas klinkt. Op 1 november 1996 is het orgel weer in gebruik genomen met een concert door Henk G. van Putten. In 2009 plaatste Reil een koppeling tussen het pedaal en het bovenwerk

(Bron:Orgelbase)

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

Nederlands Hervormde KERK. Forse dorpskerk. Het koor is een goed voorbeeld van Vlaamse baksteenbouw van plm 1300. Oorspronkelijke bakstenen ven- stertracering ten dele behouden. Pseudo-basilicaal schip uit eerste helft 15e eeuw, omstreeks 1480 verhoogd. Met kopjes versierde lijsten om de vensters en de ingangen. Laat 15e eeuwse noorderkoor. Vroeg 16e eeuws gewelfde grafkapel. Sacristie uit omstreeks 1400. Inwendig: rijke detaillering van de architectuur. In het koor blindarcaden, kolonetten met bakstenen kapiteeltjes, boogfries en gebeeldhouwde kopjes als draagstenen onder de schalken. In het schip zuilen met Brabantse koolbladkapitelen, heiligenbeelden tegen de triomfboog, apostelfiguren in de zijbeuken onder de gewelfribben en koppen tegen de scheibogen. Voorts: twee rijk gesneden koorbanken, begin 16de eeuw. Preekstoel op herm plm 1600. Doophek midden 17de eeuw. Afsluithek voor de grafkapel, plm 1560. Overhuifde herenbank 1641. Graftombe van Tuyll van Serooskerke omstreeks 1640. Grafbord 1658. Tochtportaal en drie koperen kronen (waarvan twee met adelaar) eerste helft 17de eeuw. Vele gegraveerde en gebeeldhouwde zerken. Orgel met Hoofdwerk en Bovenwerk, in 1868 gemaakt door C.G.F. Witte.

Toren

Toren Nederlands Hervormde Kerk. Forse bakstenen toren, waarschijnlijk tweede helft 14de eeuw. Steunberen gaan op tot de klokkenverdieping. Bovengedeelte afgesloten door balustrade met vier hoektorentjes. Achtkante gemetselde spits, hoektorentjes eveneens met gemetselde helm. Ingangsportaal gedateerd 1427. Klokkenstoel met gelui bestaande uit drie klokken van Peter Waghevens uit 1527, diam. resp. 128 cm, 105 cm en 95 cm en een moderne klok. Mechanisch smeedijzeren torenuurwerk uit de 17de eeuw en een mechanisch torenuurwerk, B. Eijsbouts, 1924, later voorzien van elektrische opwinding.

In de media

Uit Nieuwe Rotterdamsche Courant, 3 Juni 1925.

Men heeft een begin gemaakt met het plaatsen van de steigers ten behoeve van de restauratie van het Noordelijk bijkoor der Ned. Herv. kerk te Kapelle (Z.-B.). Dat deze dringend noodig was, is het vorig jaar in deze kolommen uitvoerig betoogd. Het eerste werk zal zijn de herstelling van de lekkende kap met de vernieuwing van de leien; voorts worden de gescheurde en ingewaterde steunbeeren en de gehavende ramen onderhanden genomen. Wanneer mocht blijken, dat, na uitvoering van deze werken nog gelden beschikbaar zijn, zullen nog een of twee der mishandelde ramen in het Zuiderkoor in hun oorspronkelijken toestand worden teruggebracht.