Brontekst bekijken van Amsterdam, Mr. Visserplein 3 - Portugees-Israëlitische Synagoge

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:Syn]]
[[Categorie:Amsterdam]]
[[Categorie:Gemeente Amsterdam]]
[[Categorie:Provincie Noord-Holland]]


{{#display_map:52.36753,4.90537}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Portugees-Israëlitische Gemeente
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Noord-Holland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Amsterdam
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Amsterdam
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Mr. Visserplein 3
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 1011RD
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Inventarisatienummer:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 05032
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 1675
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Bouman, Elias
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | synagoge
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|3716}}
|}

==Geschiedenis==
Prachtige, grote, buitengewoon belangrijke, ook internationaal unieke, historische synagoge. 
De synagoge is gebouwd in de periode 1671-1675. Stadsbouwmeester Elias Bouman leidde de bouw van indertijd de grootste synagoge ter wereld. Het gebouw zelf en het voorplein refereren aan de Tempel van Salomo in Jeruzalem, waarvan de Amsterdamse rabbijn Jacob Juda Leon in 1641 een houten model had vervaardigd.

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Portugese Synagoge. Op door lage dienstwoningen (zie Rapenburgerstraat 195, 199 en J.D. Meyerplein 5) t.w.z. van een ingangspoort omgeven pleintje gelegen rechthoekig gebouw onder schilddak (1671-1675 door Daniel Stalpaert en Elias Bouman), de gevels geleed door lisenen en bekroond door zandstenen lijst met balustrade. Zandstenen deuromlijsting. Inwendig: driebeukig, met houten tongewelven op architraven, gedragen door zandstenen ionische zuilen. Galerijen, eveneens op ionische zuilen. Gehele inrichting (ark, biema banken, koperen kronen, kandelaars enz.) uit de bouwtijd bewaard. Zeldzaam gaaf complex.
De synagoge bleef, in tegenstelling tot de Hoogduitse synagogen, in de Tweede Wereldoorlog ongeschonden.

De Snoge of Esnoge is de grootste en oudste nog gebruikte Sefardische synagoge in Europa.

==In de media==
* Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 17 november 2009.

De Portugese synagoge aan het Mr. Visserplein in het hartje van de oude Joodse buurt in Amsterdam wordt opgeknapt. De restauratie van het zeventiende-eeuwse gebouw gaat in de eerste weken van december van start.

Als eerste worden de bijgebouwen onder handen genomen. De keldervloeren worden verlaagd en er komt een nieuwe fundering. In de ruimte zullen in de toekomst groepen worden ontvangen.

De begane grond krijgt een andere indeling met veel nieuwe presentatiemogelijkheden. In de laatste fase wordt de synagoge aan de buitenzijde volledig onder handen genomen en krijgt het interieur een grondige opknapbeurt.

De synagoge herbergt een collectie bijzondere ceremoniële objecten. Tijdens de restauratie worden de 30.000 gedrukte werken en 500 handschriften van de bibliotheek Ets Haim (boom des levens) ondergebracht bij de bijzondere collecties van de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Gedurende de restauratie blijft de synagoge geopend voor het publiek. De kosten voor de restauratie, zo’n 10 miljoen euro, worden gedragen door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (voormalig Monumentenzorg), de gemeente Amsterdam, de Stichting Collectieve Marorgelden, een aantal bedrijven, particulieren en de synagoge.

==Externe link==
* {{Wikimedia|Portugees-Israëlietische_Synagoge}}
* {{Wikimedia|Interior_of_Portugees-Israëlietische_Synagoge}} Foto's van het interieur

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<Gallery>
Afbeelding:Amsterdam Syn Port Mr Vissersplein Rol 082 (4).JPG|Foto. J.Sonneveld, Leidschendam.
Afbeelding:Amsterdam portugese isr. Synagoge NH.jpg|foto Ds.H.J.Douwes Amsterdam.
Afbeelding:Amsterdam portugese isr. Synagoge NH (2).jpg|foto Ds.H.J.Douwes Amsterdam.
afbeelding:ID_5032_-_Amsterdam_Syn_Port._Mr_visserspl_Rol_080_(20).JPG
Afbeelding:Amsterdam Port.Isr.Synagoge-Gevel.jpg|kopie ansichtkaart
Afbeelding:Amsterdam Syn JD Meijerplein Port Wintersyn. 0780.jpg|Wintersynagoge.Foto. J.Sonneveld, Leidschendam.

</gallery>
====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:Amsterdam Port.Isr.Synagoge-Int..jpg|kopie ansichtkaart
Afbeelding:Amsterdam Port.Isr.Synagoge-Int. 2.jpg|kopie ansichtkaart
Afbeelding:Amsterdam Port.Isr.Synagoge.jpg|kopie ansichtkaart
Bestand:5166.001.jpg | foto Martin de Rijk, Badhoevedorp, opname 05-11-2013
Bestand:5166.002.jpg | foto Martin de Rijk, Badhoevedorp, opname 05-11-2013
Bestand:5166.003.jpg | foto Martin de Rijk, Badhoevedorp, opname 05-11-2013
Bestand:5166.004.jpg | foto Martin de Rijk, Badhoevedorp, opname 05-11-2013
Bestand:5166.005.jpg | foto Martin de Rijk, Badhoevedorp, opname 05-11-2013
Bestand:5166.006.jpg | foto Martin de Rijk, Badhoevedorp, opname 05-11-2013
</Gallery>