Brontekst bekijken van Oegstgeest, Warmonderweg 2 - Pauluskerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:VEG]]
[[Categorie:Oegstgeest]]
[[Categorie:Gemeente Oegstgeest]]
[[Categorie:Provincie Zuid-Holland]]

{{#display_map:52.17517,4.47193|type=hybrid}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Pauluskerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Volle Evangelie Gemeente Leiden e.o.
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Zuid-Holland
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Oegstgeest
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Oegstgeest
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Warmonderweg 2
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 2341KV
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 02792
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1932
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Jantzen, F.B., Amsterdam
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Kerk / Muziekschool
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|515005}}
|}


==Geschiedenis==

Belangrijke interbellumkerk met toren. Mooie glas-in-lood ramen. Gebouwd als Ned. Hervormde Kerk. 

Buiten gebruik als Protestantse kerk in 2006. De grootste nu nog in gebruik zijnde kerk van de belangrijke architect F.B. Jantzen is vermoedelijk de (nu Chr. Geref.) Schootsekerk in Eindhoven - Strijp. 

De voormalige Ned. Hervormde Pauluskerk (1932, F.B. Jantzen) heeft in 2006 een ruimere bestemming gekregen. Op zondagochtend zijn er diensten van de Volle Evangelie Gemeente. Het kerkgebouw wordt verder gebruikt door B+C Leiden voor muziek/dans/balletlessen en er is yoga. Ook vinden er vieringen plaats, begrafenissen, huwelijken, concerten, lezingen etc. Het Pels-orgel uit 1939 is onderhanden genomen.

==Monumentomschrijving exterieur (Rijksdienst)==
De voormalige Nederlands Hervormde Kerk maakt onderdeel uit van het complex Warmonderweg 2. De kerk (1) heeft een samengestelde plattegrond. Het rechthoekige hoofdvolume en de daarachter liggende, iets smallere en lagere consistorie, worden overkapt door met gekleurde Romaanse pannen gedekte zadeldaken met verticale dakvoet en ver overstekende houten bakgoot. De bakgoten gaan een stukje aan de voor-en achtergevel om.De zijgevels van het hoofdvolume zijn voorzien van rechthoekige uitbouwen onder platdak, die gedeeltelijk insteken in het dak van het hoofdvolume. De op vierkante plattegrond opgetrokken klokketoren heeft een met koper gedekte spits in zadeldakvorm met uitzwenkende voet. In het dakschild van de consistorie bevindt zich een dakkapel met een rechthoekig glas-in-loodvenster. De gevels zijn opgetrokken in gele baksteen en kragen iets uit boven een plint van rode, gesinterde baksteen. De rechtgesloten vensters liggen verdiept en zijn voorzien van stalen kozijnen en roeden, glas-in-loodramen en bakstenen waterdorpels. Symmetrisch ingedeelde voorgevel (oost), met in het midden een iets uitspringende klokkentoren met hoofdentree. De gevel aan weerszijden van de toren is voorzien van vlechtingen en decoratief metselwerk in de top. Onder de bakgoten bevindt zich een hardstenen hoekblok met daarnaast een horizontale strook van zeven vierkante vensters. In de toren zijn boven de hoofdentree drie langgerekte vensters aangebracht, met daartussen twee lisenen die tot aan de spitsvoet doorgaan. Boven de vensters is een decoratie aangebracht van drie rijen van zeven hardstenen blokken.

De hoofdentree wordt gevormd door een driehoekige gemetseld portaal met een langgerekte hardstenen sluitsteen. De orginele openslaande houten deur en het deurkozijn volgen de vorm van het portaal. Elke deur is voorzien van een verticale strook van zeven glas-in-loodraampjes en zware, blauw geschilderde smeedijzeren gehengen. Het bovenlicht bestaat uit een horizontale strook raampjes. Tussen de uitgemetselde ribben van het portaal bevinden zich stroken van blauw geglazuurde tegeltjes. De entree is te bereiken via twee hardstenen treden. Het bordes wordt geflankeerd door twee lage, rode bakstenen muurtjes, die worden geleed en afgedekt door hardstenen platen De torenspits heeft aan de oost- en westzijde galmgaten en wordt bekroond door een koperen vis. Aan de noord- en zuidgevel van de toren zijn wijzerplaten aangebracht, die bestaan uit ijzeren cijfers en wijzers met daarop een ster en een maan.

De uitbouwen in de zijgevels van het hoofdvolume (noord en zuid) hebben aan de langszijde zeven verticale, rechthoekige vensters, geflankeerd door acht lisenen. De lisenen steken uit over de plint en doorbreken de dakrand. Aansluitend aan de plint zijn langs de korte kanten van de uitbouw plantenbakken gemetseld. In de zijgevels van het hoofdvolume aan de oostzijde van de uitbouwen bevindt zich onder de bakgoot een horizontale strook van zeven vensters. Aan de westzijde is een strook van drie vensters aangebracht, boven de hoog opgetrokken plint. Deze plint is doorgetrokken als muurtje op de plaats waar de consistorie terugwijkt van het hoofdvolume. Ook de bakgoot is verder doorgetrokken en vormt een luifel in de hoek tussen consistorie en hoofdvolume.Onder deze luifels geven twee originele teakhouten deuren toegang tot de kerkruimte en de consistorie. De deuren zijn te bereiken via twee treden en een bordes.In de zuidgevel van de consistorie zijn drie twaalfruitsvensters aangebracht. Onder deze vensters bevindt zich een hoog opgemetselde plantenbak. Haaks op de plantenbak de nieuwe muur. De noordgevel van de consistorie heeft onder de bakgoot een strook van zeven vensters. Tegen de rechter hoek van de gevel bevindt zich een rondboogvormige, originele houten deur onder rode bakstenen rondboog, die toegang geeft tot het souterrain. In de symmetrisch ingedeelde achtergevel (west) zijn in de plint de elf vierkante vensters van het souterrain aangebracht tussen bakstenen muurdammen. In het midden van de gevel zijn, zowel op de begane grond als op de verdieping, vijf langerekte vensters aangebracht, tussen zes lisenen. De vensters zijn gedeeltelijk voorzien van glas-in-loodramen. In de top van de gevel bevindt zich een smal, langgerekt venster. Aan de zuidkant van de achtergevel is het metselwerk van de plint doorgetrokken in een muur langs het water.

==Interieur==
De met een wit gepleisterd spitsongewelf overwelfde kerkruimte heeft aan de oostzijde een galerij, waar het orgel staat. Orgel en orgelkas zijn niet van waarde uit het oogpunt van monumentenzorg. Aan de westkant van de kerkzaal bevindt zich het liturgisch centrum, met de preekstoel onder een getrapte nis, de avondmaaltafel en het doopvont. Het houten doopvont is voorzien van een in zilver uitgevoerde schaal met deksel. Op het deksel een vis waarvan de lang uitgerekte staart als handvat dient. Het interieur is een Gesamtkunstwerk, geheel ontworpen door de architect Ferdinand Jantzen. Het is op aanpassingen na gaaf bewaard gebleven. Originele kerkbanken staan nog op het balkon, met als bijzonderheid de rijnummers die uitgezaagd zijn in metaal. Net als de zendelingen van het Zendingshuis op de grond waarvan de naar hem genoemde kerk staat, maakte de 'apostel' Paulus vele reizen om het geloof te verkondigen. Paulus was aanvankelijk een fanatieke vervolger van christenen, maar werd toen 'geslagen' door het licht van Christus vanuit de hemel. Dit is de voorstelling van het glas in lood in de toren, vanuit de kerk zichtbaar tussen het orgel. Paulus kwam tot inkeer en werd een late apostel.

In de rijen ramen aan de noordzijde van de kerk is sprake van voorstellingen van de oude wereld, in die aan de zuidzijde zien we voorstellingen van de nieuwe wereld. Veel afgebeelde onderwerpen komen in drievoud voor: drie hijskranen, drie hutten, drie wolkenkrabbers. Ook elders in en om het gebouw speelt de drie - van de heilige drie-eenheid - een grote rol. Drie treden leiden naar de ingang, aan de voorgevel zien we drie banden en drie strakke lijnen, de houten kansel met ingebouwd doopvont heeft drie decoratieve banden, drie grote lantaarns verlichten de ruimte. Alles is door Jantzen ontworpen, zelfs deurknoppen, trapleuningen en de stalen lichtarmaturen. 

====Waardering====
De Nederlands Hervormde kerk is van algemeen cultuurhistorisch belang als uitdrukking van de geestelijke ontwikkeling van het Nederlands Hervormde geloof in de jaren '20 van de 20ste eeuw.
* De Nederlands Hervormde kerk is van algemeen architectuurhistorisch belang als voorbeeld van een kerk gebouwd in een strakke, geometrische en late variant van de Amsterdamse School, als gaaf en representatief voorbeeld uit het oeuvre van de architect F.B. Jantzen en vanwege de hoge mate van eenheid in stijl van het ontwerp.
* De Nederlands Hervormde kerk heeft ensemblewaarden door de beeldbepalende situering langs de Warmonderweg.
* De Nederlands Hervormde kerk is van algemeen belang vanwege de hoge mate van gaafheid in hoofdvorm, detaillering en materiaalgebruik van zowel het in- als exterieur.

==Externe links==
* {{Wikipedia2|Pauluskerk_(Oegstgeest)}}
* {{Wikimedia|Pauluskerk_(Oegstgeest)}}
* {{Wikidata|Q17468518}}

==Afbeeldingen==
====Exterieur====
<Gallery>
Bestand:1-Oestgeest Pauluskerk 2.jpg|ansichtkaart
Bestand:2-Oestgeest Pauluskerk.jpg|ansichtkaart
afbeelding:ID_2792_-_Oegstgeest_NH_Paulus_vm.JPG|foto. J. Sonneveld. Leidschendam.
Afbeelding:02792 Oegstgeest vm. PKN. Hervormd Pauluskerk 1932 bg.2006 Warmonderweg 2 ZH. opname 02-03-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (1).JPG|opname 02-03-2010  foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:02792 Oegstgeest vm. PKN. Hervormd Pauluskerk 1932 bg.2006 Warmonderweg 2 ZH. opname 02-03-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (2).JPG|opname 02-03-2010  foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:02792 Oegstgeest vm. PKN. Hervormd Pauluskerk 1932 bg.2006 Warmonderweg 2 ZH. opname 02-03-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (3).JPG|opname 02-03-2010  foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:02792 Oegstgeest vm. PKN. Hervormd Pauluskerk 1932 bg.2006 Warmonderweg 2 ZH. opname 02-03-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (4).JPG|opname 02-03-2010  foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:02792 Oegstgeest vm. PKN. Hervormd Pauluskerk 1932 bg.2006 Warmonderweg 2 ZH. opname 02-03-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (5).JPG|opname 02-03-2010  foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:02792 Oegstgeest vm. PKN. Hervormd Pauluskerk 1932 bg.2006 Warmonderweg 2 ZH. opname 02-03-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (6).JPG|opname 02-03-2010  foto. André van Dijk. Veenendaal.
Afbeelding:02792 Oegstgeest vm. PKN. Hervormd Pauluskerk 1932 bg.2006 Warmonderweg 2 ZH. opname 02-03-2010 foto. André van Dijk. Veenendaal (8).JPG|opname 02-03-2010  foto. André van Dijk. Veenendaal.
</Gallery>

====Interieur====
<Gallery>
Afbeelding: Spitstongewelf met stalen lichtarmaturen.jpg
Afbeelding: Detail lichtarmatuur.jpg
Afbeelding: Kansel Pauluskerk 2.jpg
Afbeelding: Kansel Pauluskerk.jpg
Afbeelding: De antieke wereld.jpg
Afbeelding: De oude wereld.jpg
</Gallery>