Brontekst bekijken van Sebaldeburen, Provincialeweg 44 - Hervormde Kerk

[[Categorie:Object]]
[[Categorie:MetKaart]]
[[Categorie:Rijksmonument]]
[[Categorie:PKNH]]
[[Categorie:NH kerkh]]
[[Categorie:Sebaldeburen]]
[[Categorie:Gemeente Westerkwartier]]
[[Categorie:Provincie Groningen]]


{{#display_map:53.22032,6.30883}}

{| 
! colspan="2" style="background-color:#517398; color:white;" | Algemene gegevens
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Naam kerk:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Hervormde Kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Genootschap:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | PKN Hervormde gemeente Sebaldeburen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Provincie:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Groningen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Gemeente:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Westerkwartier
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Sebaldeburen
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Provincialeweg 44
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Postcode:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 9862PE
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Sonneveld-index:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | 01188
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1807
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | na te gaan
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | kerk
|-valign="top"
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|18780}}
|}

==Geschiedenis==
Door de Hervorming zijn ook in Sebaldeburen de priesters verdreven. Hoe toen de eredienst vervuld werd, is niet bekend. In het jaar 1602 nam Nicolaus Petri hier de dienst waar. Er was toen een combinatie met Grijpskerk. Dit heeft waarschijnlijk geduurd tot 1606. Dan is er sprake van een gezamenlijke predikant voor Grootegast en Sebaldeburen: Thomas Joannis.
Het stempel boven de ingang drukte Ds. Nicolaus Westendorp op de hervormde gemeente bij de ingebruikneming van de nieuwe kerk in 1807. Want het was deze Ds. Westendorp die, toen hij in 1797 predikant van Sebaldeburen werd, zich danig ergerde aan de vervallen kerk die hij daar aantrof. Hij zegt het zo: "Ik had bij mijne komst in de Gemeente (in 1797) den deerniswaardigen toestand der Kerk met de treurigste aandoeningen beschouwd. Dit gevoel werd pijnigend, zoo dikwerf ik mij het naderend ogenblik voorstelde, waarin de zorg voor ons leven ons noodzaken zoude, dezelve te moeten mijden. Er was geen herstellen aan: een nieuwe te zetten uit de kerkelijke goederen en inkomsten was niet mogelijk, dewijl dezelve niet eens toereikend waren tot onderhoud van Pastorij en Kosterij. Ook van de Gemeente was er geene verwachting; want dezelve was klein, door andere inrigtingen bezwaard en bestond meestendeel uit veen- en arbeidslieden".

Een vervallen kerk, een gemeente die zelf niet over de financiën beschikte en een dominee die er toch wat in ziet. Zo is de situatie aan het eind van de 18e eeuw. En het is gelukt om de gelden bijeen te brengen voor een nieuwe kerk. Uit het hele land worden bijdragen ontvangen, terwijl ook de omliggende gemeenten zich niet onbetuigd laten. De oude kerk wordt gesloopt en gedeeltelijk met de materialen van die oude kerk komt het kerkje tot stand waarin wij nu nog bijeenkomen.

Zoals uit het bovenstaande blijkt, is de huidige kerk van Sebaldeburen niet de allereerste kerk die hier gebouwd werd. Al in de 14e eeuw werd hier gepreekt. Wanneer echter in ons dorp de eerste kerk gebouwd werd, is niet bekend. Wel staat het volgens zeer oude stukken vast dat de kerk en het kerkhof van Sebaldeburen al vroeg bekend zijn. De eerste kerk - schrijft Ds. Westendorp - welke in Sebaldeburen stond en die waarschijnlijk een heidense tempel verving, was rond van gedaante. Volgens hem staat deze oude ronde kerk afgebeeld op het zegel van Langewold. Ook in het zegel dat gebruikt werd door de bisschoppen zou de kerk van Sebaldeburen zijn afgebeeld. Deze ronde kerk werd gesloopt en vervangen door een "langwerpige vierkantige". De forse toren die daarbij hoorde is in de 17e eeuw afgesleten.

De huidige kerk is in 2009/2010 van binnen en van buiten gedeeltelijk gerestaureerd. Er werd o.a. vloerverwarming aangebracht en de radiatoren kregen een nieuwe opstelling. Tevens werd de consistorie vergroot. En het geheel werd opnieuw in de verf gezet. Ook het torentje werd opgeknapt. De heringebruikname vond plaats op 5 juni 2010. Het orgel is in 1978 voor het laatst gerestaureerd en wacht op een nieuwe restauratie. 
* (Bron:[http://www.hervormdsebaldeburen.nl/kerkgebouw.html Website kerkelijke gemeente])

==Monumentomschrijving Rijksdienst==
Herv. Kerk op kerkhof. Eenvoudig zaalkerkje uit 1807. Inventaris uit de bouwtijd te weten preekstoel met klankbord en twee banken. Op de preekstoel een kaarsenarm. In dakruiter 16de eeuws klokje. Orgel van Bakker & Timmenga uit 1928, met ouder pijpwerk van Hinsz uit 1767.
==In de media==
* Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 10 november 2009.
De hervormde kerk van het Groningse Sebaldeburen ondergaat een grondige restauratie. Het kerkgebouw, dat dateert uit 1807, was toe aan een grondige opknapbeurt, aldus ouderling-kerkrentmeester R. Mulder. Het dak, de toren en de vloer worden volledig hersteld en het voegwerk vernieuwd. Ook het interieur krijgt een opknapbeurt. De restauratie is naar verwachting in april 2010 afgerond. Ds. J. Hoekman is predikant van de dorpsgemeente van ruim tachtig leden en doopleden.

* Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 8 juni 2010.
Na een restauratie van ongeveer negen maanden heeft de hervormde gemeente van het Groningse Sebaldeburen haar kerkgebouw aan de Provincialeweg op 5 juni weer in gebruik genomen.
Preekstoel, orgel, klok, banken en vloeren zijn zo veel mogelijk in de originele staat hersteld. De groene kleur van het houtwerk is veranderd in een grenen kleur. Op de vloer liggen weer de originele tegels. Ook is het dak vernieuwd en is de toren ondersteund. De kosten van de restauratie bedroegen ruim 270.000 euro.

* Uit ''Reformatorisch Dagblad'', 30 mei 2014.
De toekomst van de hervormde gemeente in het Groningse Sebaldeburen is verre van rooskleurig. Twintig kerkgangers bezoeken de diensten, de laatste ouderlingen zijn genoodzaakt te stoppen, de predikant gaat bijna met emeritaat en er is geen jeugdwerk.

==Externe links==
* {{Wikipedia2|Kerk_van_Sebaldeburen}}
* {{Wikimedia|Hervormde_kerk_(Sebaldeburen)}}
* {{Wikidata|Q17389923}}


== Afbeeldingen ==
====Exterieur====
<gallery>
Afbeelding:Sebaldeburen NH kerk.jpg|ansichtkaart 1961
Afbeelding:01188 Sebaldeburen PKN. vm.NH.Kerk 1807 Provincialeweg 44 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar.jpg
Afbeelding:01188 Sebaldeburen PKN. vm.NH.Kerk 1807 Provincialeweg 44 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (5).jpg
Afbeelding:01188 Sebaldeburen PKN. vm.NH.Kerk 1807 Provincialeweg 44 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (10).jpg
Afbeelding:01188 Sebaldeburen PKN. vm.NH.Kerk 1807 Provincialeweg 44 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (2).jpg
Afbeelding:Sebaldeburen Herv Kerk RD.jpg
Bestand:Sebaldeburen HV 008.jpg
Bestand:Sebaldeburen, Provincialeweg 44 - Ned. Herv. KerkAntonvD-2015-001.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Sebaldeburen, Provincialeweg 44 - Ned. Herv. KerkAntonvD-2015-002.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Sebaldeburen, Provincialeweg 44 - Ned. Herv. KerkAntonvD-2015-003.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Sebaldeburen, Provincialeweg 44 - Ned. Herv. KerkAntonvD-2015-004.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
Bestand:Sebaldeburen, Provincialeweg 44 - Ned. Herv. KerkAntonvD-2015-005.jpg|Foto:Anton van Daal (2015)
</gallery>
====Interieur====
<gallery>
Afbeelding:01188 Sebaldeburen PKN. vm.NH.Kerk 1807 Provincialeweg 44 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (9).jpg
Afbeelding:01188 Sebaldeburen PKN. vm.NH.Kerk 1807 Provincialeweg 44 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (3).jpg
Afbeelding:01188 Sebaldeburen PKN. vm.NH.Kerk 1807 Provincialeweg 44 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (4).jpg
Afbeelding:01188 Sebaldeburen PKN. vm.NH.Kerk 1807 Provincialeweg 44 Gron. foto. André van Dijk Kerkenverzamelaar (8).jpg
Bestand:Sebaldeburen HV 001.jpg 
Bestand:Sebaldeburen HV 004.jpg
Bestand:Sebaldeburen HV 002.jpg
Bestand:Sebaldeburen HV 005.jpg 
Bestand:Sebaldeburen HV 007.jpg
</gallery>