Kerkrade (Spekholzerheide), Kerkstraat 10 - Martinus: verschil tussen versies

Huidige versie van 25 okt 2023 om 13:36

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Martinus
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Limburg
Gemeente:	Kerkrade
Plaats:	Kerkrade (Spekholzerheide)
Adres:	Kerkstraat 10
Postcode:	6466HS
Inventarisatienummer:	14554
Jaar ingebruikname:	1851 / 1908
Architect:	Weustenrath/Ramakers/Mulckhuyze
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	geen

Geschiedenis

Belangrijke neoromaanse kerk in de wijk Spekholzerheide. Uitbreiding en verbouwing 1908. Buitengewoon interessante neoromaanse kerk.

Oorspronkelijk gebouwd als Waterstaatskerk in classicistische stijl, ontworpen in 1850 door de Waterstaatsarchitect Jean Theodoor Weustenrath, geb. 15-11-1805 te Maastricht. In 1908 vond de eerste uitbreiding plaats. Architect N. Ramakers verhoogde de toren tot de huidige hoogte en voegde diverse onderdelen toe zoals een nieuw priesterkoor en het transept met galerijen. Hij gaf de kerk ook zijn neoromaans karakter. In 1933 werden de twee zijbeuken aangebouwd, incl. de zij-ingangen. Deze laatste verbouwingen zijn (hoogstwaarschijnlijk) verricht door W.F. Mulckhuyze en het bouwbureau van de mijn Willem Sophie.

Omschrijving

Onderstaande tekst is de redengevende omschrijving van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg (thans RCE). Helaas is de kerk om onbekende reden niet als monument ingeschreven.

Exterieur

Kruisvormige kerk met apsidale afsluiting van het schip. De hoofdbeuk en het brede transept zijn door zadeldaken afgedekt en voorzien van leien. De apsis, met vijf rondboogramen en boogfries, heeft een half kegelvormig dak. De koortravee heeft twee boven elkaar geplaatste boogvensters, hoeklisenen en boogfriezen. In de oostelijke oksels van het schip en kruisarmen zijn twee torens geplaatst met aan de onderzijde twee boven elkaar geplaatste rondboogramen. Daarboven bevinden zich twee lagen spaarvelden met hoeklisenen, rondboogvensters, galmgaten met hardstenen deelzuiltje en boogfriezen. De torens zijn afgedekt met een leien tentdak. De topgevels van het transept zijn voorzien van twee hoge rondboogvensters, een rond raam en klimmende boogfriezen. Aan beide zijden van het hoofdschip bevindt zich over een lengte van drie traveeën een omgang c.q. zijbeuk met topgevels, drie samengestelde rondboogvensters en klimmende friezen. In het midden van de portaalgevel staat de hoge klokketoren met rondboogportiek, hoeklisenen, rondboogramen, galmgaten met deelzuiltje en rondboogfriezen; de toren is afgedekt met leien spitsdak en voorzien van een nokpion. Aan weerszijden van de toren bevinden zich zij-ingangen. Deze zijn voorzien van een topgevel, rondboog-portiek, twee rondboogvensters, een rond raam in het midden en een klimmend rondboogfries. Rondom kerk is een natuurstenen band op plinthoogte aangebracht. De ramen hebben hardstenen dorpelstenen. Het metselwerk bestaat uit baksteen, uitgevoerd in kruisverband.

Interieur

Kruisvormige kerk met een breed transept en ronde apsis met apsiskalot. De smalle koortravee heeft geprofileerde pijlers waarop galerijen zijn geplaatst die gesteund worden door kraagstenen. De zoldering is uitgevoerd in hout. Het schip heeft een zadeldak met houten spanten en houten plafond in het zicht. In de viering bevinden zich twee diagonaal geplaatste spanten. Het brede transept is gedeeld door een pijler en afgesloten door twee rondbogen. De galerij boven in de dwarsbeuk is afgesloten met een smeedijzeren hekwerk. In de topgevels zijn rondvensters geplaatst. Onder de aanzet van de spanten bevinden zich kraagstenen, geornamenteerd met koppen. Het hoofdschip wordt geflankeerd door een omgang/zijbeuk met haaks geplaatste zadeldaken. In de lichtbeuk bevinden zich ronde ramen; aan weerszijde vijf stuks. Onder aanzet van het zadeldak en boven de arcaden van het transept bevindt zich een fries; t.p.v. de triomfboog een klimmend fries. De kerk bezit twee houten reliekbustes (sacristie) uit de 15de eeuw, gebrandschilderde neogotische ramen van het befaamde atelier van prof. Oidtmann te Linnich (D), gebrandschilderde ramen en een kruiswegstatie van Fr. Nicolas te Roermond.

Waardering

De kerk is van belang omdat het een stijl betreft, die als specimen van het oeuvre van de architecten geldt en in het kader van de sociaal-economische en cultuurhistorische ontwikkeling kan geplaatst worden. De sobere doch zuivere romaanse vormentaal, verwant aan de rijnlandse traditie is uniek en het plastisch samenspel van de bouwvolumes is uitermate beeldbepalend voor de omgeving. De plastiek is afleesbaar in het interieur, waarbij de zoldering, met de houten spanten in het zicht, een uniek ruimtelijk beeld bewerkstelligen. De kerk is van algemeen belang wegens de architectuurhistorische zeldzaamheid en het gave interieur.

Externe links

Afbeeldingen

opname 04-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 04-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 05-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 04-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.
opname 04-04-2009 foto. Edward Ippel. Hoorn.

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
 [[Categorie:Object]]
 [[Categorie:MetKaart]]
-[[Categorie:Rijksmonument]]
 [[Categorie:RK]]
 [[Categorie:Kerkrade]]
@@ Regel 7: / Regel 6: @@
 [[Categorie:Provincie Limburg]]
 [[Categorie:Waterstaatskerk]]
 {{#display_map:50.85598,6.02645|type=hybrid}}
@@ Regel 27: / Regel 25: @@
 |-valign="top"
 | style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Plaats:
-| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Kerkrade
+| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Kerkrade (Spekholzerheide)
 |-valign="top"
 | style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Adres:
@@ Regel 39: / Regel 37: @@
 |-valign="top"
 | style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Jaar ingebruikname:
-| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1851 / 1900
+| style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | 1851 / 1908
 |-valign="top"
 | style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Architect:
-| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Weustenrath / van Groenendael
+| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Weustenrath/Ramakers/Mulckhuyze
 |-valign="top"
 | style="text-align:top; background-color:Lightgrey; width:200px;" | Huidige bestemming:
@@ Regel 48: / Regel 46: @@
 |-valign="top"
 | style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Monument status:
-| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | Rijksmonument {{Rijksmonument|513759}}
+| style="text-align:top; background-color:#DCEAEA; width:200px;" | geen
 |}
+==Geschiedenis==
+Belangrijke neoromaanse kerk in de wijk Spekholzerheide. Uitbreiding en verbouwing 1908. Buitengewoon interessante neoromaanse kerk.
-==Geschiedenis==
+Oorspronkelijk gebouwd als Waterstaatskerk in classicistische stijl, ontworpen in 1850 door de Waterstaatsarchitect Jean Theodoor Weustenrath,  geb. 15-11-1805 te Maastricht. In 1908  vond de eerste uitbreiding plaats. Architect N. Ramakers  verhoogde de toren tot de huidige hoogte en voegde diverse onderdelen  toe zoals een nieuw priesterkoor en het transept met galerijen. Hij gaf de kerk ook zijn neoromaans karakter.  In 1933 werden de twee zijbeuken aangebouwd, incl. de zij-ingangen. Deze laatste verbouwingen zijn (hoogstwaarschijnlijk) verricht door  W.F. Mulckhuyze en het bouwbureau van de mijn Willem Sophie.
-Belangrijke neoromaanse kerk in de wijk Spekholzerheide. Uitbreiding en verbouwing 1900.
+==Omschrijving==
+Onderstaande tekst is de redengevende omschrijving van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg (thans RCE).
+Helaas is de kerk om onbekende reden niet als monument ingeschreven.
-Buitengewoon interessante neoromaanse kerk.
+====Exterieur====
+Kruisvormige kerk met apsidale afsluiting van het schip. De hoofdbeuk en het brede transept zijn door zadeldaken afgedekt en voorzien van leien. De apsis, met vijf rondboogramen en boogfries, heeft een half kegelvormig dak. De koortravee heeft twee boven elkaar geplaatste boogvensters, hoeklisenen en boogfriezen. In de oostelijke oksels van het schip en kruisarmen zijn twee torens geplaatst met aan de onderzijde twee boven elkaar geplaatste rondboogramen. Daarboven bevinden zich twee lagen spaarvelden met hoeklisenen, rondboogvensters, galmgaten met hardstenen deelzuiltje en boogfriezen. De torens zijn afgedekt met een leien tentdak. De topgevels van het transept zijn voorzien van twee hoge rondboogvensters, een rond raam en klimmende boogfriezen. Aan beide zijden van het hoofdschip bevindt zich over een lengte van drie traveeën een omgang c.q. zijbeuk met topgevels, drie samengestelde rondboogvensters en klimmende friezen. In het midden van de portaalgevel staat de hoge klokketoren met rondboogportiek, hoeklisenen, rondboogramen, galmgaten met deelzuiltje en rondboogfriezen; de toren is afgedekt met leien spitsdak en voorzien van een nokpion. Aan weerszijden van de toren bevinden zich  zij-ingangen. Deze zijn voorzien van een topgevel, rondboog-portiek, twee rondboogvensters, een rond raam in het midden en een klimmend rondboogfries. Rondom kerk is een natuurstenen band op plinthoogte aangebracht. De ramen hebben hardstenen dorpelstenen. Het metselwerk bestaat uit baksteen, uitgevoerd in kruisverband.
-==Monumentomschrijving Rijksdienst==
+====Interieur====
-Oorspronkelijk gebouwd als Waterstaatskerk in classicistische stijl, ontworpen in 1850 door de Waterstaatsarchitect Jean Theodoor Weustenrath,  geb. 15-11-1805 te Maastricht. In 1908  vond de eerste uitbreiding plaats. Architect N. Ramakers  verhoogde de toren tot de huidige hoogte en voegde diverse onderdelen  toe zoals een nieuw priesterkoor en het transept met galerijen. Hij gaf de kerk ook zijn neoromaans karakter.  In 1933 werden de twee zijbeuken/omgangen aangebouwd, incl. de zij-ingangen. Deze laatste verbouwingen zijn (hoogstwaarschijnlijk) verricht door  W.F. Mulckhuyze en het bouwbureau van de mijn Willem Sophie.
-====Omschrijving====
-=====Exterieur=====
-Kruisvormige kerk met apsidale afsluiting van het schip. De hoofdbeuk en het brede transept zijn door zadeldaken afgedekt en voorzien van leien. De apsis, met vijf rondboogramen en boogfries, heeft een half kegelvormig dak. De koortravee heeft twee boven elkaar geplaatste boogvensters, hoeklisenen en boogfriezen. In de oostelijke oksels van het schip en kruisarmen zijn twee torens geplaatst met aan de onderzijde twee boven elkaar geplaatste rondboogramen. Daarboven bevinden zich twee lagen spaarvelden met hoeklisenen, rondboogvensters, galmgaten met hardstenen deelzuiltje en boogfriezen. De torens zijn afgedekt met een leien tentdak. De topgevels van het transept zijn voorzien van twee hoge rondboogvensters, een rond raam en klimmende boogfriezen. Aan beide zijden van het hoofdschip bevindt zich over een lengte van drie traveeën een omgang c.q. zijbeuk met topgevels, drie samengestelde rondboogvensters en klimmende friezen. In het midden van de portaalgevel staat de hoge klokketoren met rondboogportiek, hoeklisenen, rondboogramen, galmgaten met deelzuiltje en rondboogfriezen; de toren is afgedekt met leien spitsdak en voorzien van een nokpion. Aan weerszijde van de toren bevinden zich de zij-ingangen. Deze zijn voorzien van een topgevel, rondboog-portiek, twee rondboogvensters, een rond raam in het midden en een klimmend rondboogfries. Rondom kerk is een natuurstenen band op plinthoogte aangebracht. De ramen hebben hardstenen dorpelstenen. Het metselwerk bestaat uit baksteen, uitgevoerd in kruisverband.
-=====Interieur=====
 Kruisvormige kerk met een breed transept en ronde apsis met apsiskalot. De smalle koortravee heeft geprofileerde pijlers waarop galerijen zijn geplaatst die gesteund worden door kraagstenen. De zoldering is uitgevoerd in hout. Het schip heeft een zadeldak met houten spanten en houten plafond in het zicht. In de viering bevinden zich twee diagonaal geplaatste spanten. Het brede transept is gedeeld door een pijler en afgesloten door twee rondbogen. De galerij boven in de dwarsbeuk is afgesloten met een smeedijzeren hekwerk. In de topgevels zijn rondvensters geplaatst. Onder de aanzet van de spanten bevinden zich kraagstenen, geornamenteerd met koppen. Het hoofdschip wordt geflankeerd door een omgang/zijbeuk met haaks geplaatste zadeldaken. In de lichtbeuk bevinden zich ronde ramen; aan weerszijde vijf stuks. Onder aanzet van het zadeldak en boven de arcaden van het transept bevindt zich een fries; t.p.v. de triomfboog een klimmend fries. De kerk bezit twee houten reliekbustes (sacristie) uit de 15de eeuw, gebrandschilderde neogotische ramen van het befaamde atelier van prof. Oidtmann te Linnich (D), gebrandschilderde ramen en een kruiswegstatie van Fr. Nicolas te Roermond.
 ====Waardering====
 De kerk is van belang omdat het een stijl betreft, die als specimen van het oeuvre van de architecten geldt en in het kader van de sociaal-economische en cultuurhistorische ontwikkeling kan geplaatst worden.
 De sobere doch zuivere romaanse vormentaal, verwant aan de rijnlandse traditie is uniek en het plastisch samenspel van de bouwvolumes is uitermate beeldbepalend voor de omgeving. De plastiek is afleesbaar in het interieur, waarbij de zoldering, met de houten spanten in het zicht, een uniek ruimtelijk beeld bewerkstelligen. De kerk is van algemeen belang wegens de architectuurhistorische zeldzaamheid en het gave interieur.
 ==Externe links==
 * [http://nl.wikipedia.org/wiki/Sint-Martinuskerk_(Spekholzerheide) De kerk op Wikipedia]
-* [https://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/kerken/spekholzerheide/martinus De kerk op Kerkgebouwen in Limburg]]
+* [https://www.kerkgebouwen-in-limburg.nl/kerken/spekholzerheide/martinus De kerk op Kerkgebouwen in Limburg]
+* [https://www.kerkramenindemijnstreek.nl/kerken/spekholzerheide De glas-in-loodramen in de Martinuskerk]
 ==Afbeeldingen==

Wat is Reliwiki?

Uit het nieuws: