Heerlen, Heerenweg 45 - Gerardus Majella: verschil tussen versies

Versie van 15 okt 2023 00:00

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Gerardus Majella
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Limburg
Gemeente:	Heerlen
Plaats:	Heerlen (Heksenberg)
Adres:	Heerenweg 45
Postcode:	6414AC
Sonneveld-index:	12875
Jaar ingebruikname:	1936
Architect:	Alphonse Boosten (1893-1951)
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 512778

Geschiedenis

Beeldbepalende kerk met toren in de wijk Heksenberg in Heerlen-Noord. In 1986 is het dak gerestaureerd en in 1991 de toren en het voegwerk.

Orgel

In april 1940 leverde de firma Klais een drieklaviers orgel voor de Gerarduskerk in Heerlen (Heksenberg). Het is opus 948 van de firma. Adviseurs bij de bouw was Pierre Zeyen, verbonden aan het seminarie in Rolduc. Op zondag 3 maart 1940 is het orgel gewijd. Tijdens de plechtigheid bespeelde de organist van de kerk, dhr. A. van Velzen, her orgel. Pierre Zeyen verzorgde 's avonds het inwijdingsconcert met medewerking van de Schola Cantorum van het Studiehuis der paters Carmelieten in Merkelbeek onder leiding van Paulus Schmit. Kenmerkend voorbeeld van een instrument volgens de principes van de "Orgelbewegung".

(Bron:Orgeldatabase)

Monumentomschrijving Rijksdienst

R.K.-KERK ST. GERARDUS MAJELLA te Heksenberg is gebouwd in 1936 met Neo-Romaanse invloeden naar ontwerp van architect A.J.N. Boosten. De aannemer was de heer J. Heijnen. Het ontwerp van de kerk wordt gekenmerkt door het gebruik van geometrische figuren.

Omschrijving

De R.K. KERK ST. GERARDUS MAJELLA heeft een hoofdzakelijk rechthoekige plattegrond uitlopend in een halve cirkel ter plaatse van de absis. Rechts van het schip staan een toren op vierkante plattegrond en een zijentree met rechthoekige plattegrond. Het zadeldak van het schip ligt tussen haaksliggende zadeldaken ter plaatse van de narthex en de viering. De absis wordt bedekt door een rond tentdak en de kooromgang met sacristie door een rond dakschild. De toren heeft een terugliggend tentdak. Alle daken zijn bekleed met rode pannen. De kerk heeft asymmetrische gevels met een optrek van metselwerk in vlaams verband met een plint van mergel. Op de hoeken van de volumes loopt de plint iets hoger op. In de gevel bevinden zich rondboogvormige en ronde glas-in-lood vensters in rondboog bakstenen lijsten en dorpels. Voor enkele vensters zijn voorzetramen geplaatst. Verder bevinden zich in de gevel rechthoekige en rondboogvormige houten deuren met beslag. De VOORGEVEL heeft een rondboogvormig portiek met entree, deze heeft centraal brede dubbele rondboogvormige deuren en in de zijgevels van het portiek smalle dubbele deuren. De entree is bereikbaar via drie baksteen treden. In de voorgevel aan weerszijden van het portiek bevindt zich een klein venster. De vijf rollagen van het portiek hebben een sluitsteen met beeld naar ontwerp van Hans Glebocki. Hierboven bevindt zich een groot rond venster opgedeeld door drie kunststeen ringen in een verdiept gelegen ronde lijst met kunststeen spuwer. Rechts in de voorgevel staat de toren, deze heeft drie boven elkaar gelegen vensters in een uitgewerkte bakstenen nis. De plint is hoger onder het onderste venster. Ongeveer halverwege de toren bevinden zich drie vensters, deze zijn naast elkaar gelegen. De toren wordt rechts verbreed door een rond trappenhuis onder een rond tentdak. In de gevel van het trappenhuis bevinden zich kleine rechthoekige, verspringende vensters onder latei.

De RECHTERZIJGEVEL begint links met het ronde trappenhuis, dat voor de kerktoren staat. Over de volle hoogte van de toren lopen drie iets verdiepte gelegen nissen, waartussen driehoekige baksteen lisenen. Onder in de middelste nis liggen twee vensters boven elkaar. In het bovenste deel van de toren bevinden zich drie rijen van drie grote galmgaten. Deze zijn gelegen onder gebogen rollagen, die de toren van boven beëindigen. De overige twee zijden van de toren zijn gelijk aan de tegenover liggende zijden. Rechts van de toren bevinden zich ter plaatse van het schip vier rondboogvensters gelegen boven een steunbeer met afdeksteen. De mergelplint is hoger ter plaatse van de steunberen. De gevel loopt ter plaatse van de viering hoger op en eindigt in een asymmetrische topgevel. In gevel bevindt zich een een groot rond venster met vierkante verdeling. Voor de gevel ligt het portaal van de zijentree, dit is een volume van twee lagen gelegen onder een platdak en een dakschild en is bereikbaar via een aantal baksteen treden. De eerste laag van de gevel is bedekt met de mergelplint. De gevel van het portaal is divers van vorm en in de gevel bevinden zich rondboogvormige, rechthoekige en ronde vensters en een houten deur. Ter plaatse van de kooromgang en de sacristie is de gevel minder hoog dan van het schip. In de gevel van de kooromgang bevinden zich in totaal zeven traveeën, met in elk travee twee bovenelkaar gelegen vensters in één nis. Aan het begin en het einde van de kromming van de gevel bevinden zich twee houten deuren. De kooromgang en sacristie worden afgedekt door een flauwhellend rond dakschild. Het dak eindigt tegen de halfronde gevel van de absis die hoog uitsteekt boven van dit dak. In de gevel bevinden zich twee vensters, gelegen tegen het koor. De gevel van de absis wordt beëindigd door waterspuwers, gelegen onder openingen van het ronde tentdak. Op het dak staat een kruis.

De LINKERZIJGEVEL is hoofdzakelijk het spiegelbeeld van de rechterzijgevel. In de gevel ter plaatse van de viering is een entree met houten deur. Er is geen portaal, wel een steunbeer tussen kooromgang en viering. In de gevel bevinden zich vijf rondboogvormige vensters ter plaatse van het schip. Geheel rechts in de gevel is een topgevel met daarin vijf rondboogvensters. Het INTERIEUR van de kerk is geheel uitgevoerd in schoon metselwerk in vlaams verband. Het driebeukig schip heeft een plat plafond met beschilderde balken. Het schip wordt van de zijbeuken gescheiden door vier rondbogen. Boven rondbogen bevinden zich drie kleine rondbogen. Er is een hogere rondboog gelegen tussen de viering en de zijbeuk. Links vooraan in de kerk bevindt zich een preekstoel, deze is bereikbaar via een schuine rondboognis in een kolom tussen twee rondbogen. Het oxaal heeft een beschilderde balustrade. Een halfronde absis wordt gescheiden van de kooromgang en de sacristie door vijf rondbogen. De bogen staan op marmeren zuilen, waarachter zich de zusterkapel en de sacristie bevinden. In de bogen bevinden zich vier glas-in-loodvensters van omstreeks 1950 in een houten kozijn. Achter de middelste boog bevindt zich de achthoekige doopkapel met een gewelfd plafond. Verder zijn in het interieur onder meer van belang de muurschildering in de absis, de terra cotta kruiswegstaties en de glas-in-loodramen van Charles Eyck. Het Jozef en Maria-altaar. De glas-in-loodramen achter het priesterkoor van René Smeets. Het rozetraam boven de entree door Ghislaine Waterschoot v.d. Gracht. De twee rozetramen door Joep Nicolas en Suzanne Nicolas en de preekstoel in Vermurail door J. Nicolas.

Waardering

De St. Gerardus Majellakerk bezit cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling. De architectuurhistorische waarde wordt bepaald door het bijzonder belang van de kerk voor de geschiedenis van de architectuur en neemt een prominente plaats in binnen het oeuvre van architect A.J.N Boosten. Met name vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp door het gebruik van geometrische vormen en de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur. Wegens de situering is de kerk van bijzondere betekenis verbonden aan de uitbreiding en het aanzien van Heerlen als mijnontginningsstad. De St. Gerardus Majellakerk is van algemeen belang ondermeer vanwege de architectonische gaafheid van exterieur en interieur en de betrokkenheid van verschillende kunstenaars.

In de media

Uit Limburger Koerier, 4 Maart 1940.

HEERLEN.— Terwijl daarbinnen de organist, Pierre Zeyen, machtige klanken aan het nieuwe orgel ontlokte, en het welluidend gezang van de Schola Cantorurn der Paters Carmelieten uit Merkelbeek, opsteeg naar den gekruisigden Jezus boven het altaar, baadde, onder een donkerblauwen met sterren bezaaiden hemel, de Sint Gerarduskerk op den Heksenberg in een zee van licht als symbool der feestvreugde van de parochianen over het bezit van het nieuwe orgel, dat des middags door deken Nicolaye plechtig was ingewijd.

Met alle recht kon professor H. Zuylen uit Rolduc dan ook spreken van feestvierende geloovigen, toen hij, na de inwijding van het orgel, waarbij hij met kapelaan Giebels uit Epen assistentie verleende, een korte toespraak hield, en in het bijzonder wees op de aparte plaats, die het orgel in de liturgie inneemt. De Zeergeleerde spreker sprak daarbij tevens de hoop uit, dat het orgel een trouwe begeleider moge zijn op den levensweg der parochianen en hen richten tot het ware, het sublieme, naar God zelve. Onder het Lof, dat gezongen werd door het Kerkelijk zangkoor der Parochie, onder leiding van den directeur, dhr. E. v.d. Werf, werd het orgel bespeeld door dhr. A. v. Velzen, organist der kerk. De plechtigheid werd bijgewoond door een groot aantal geloovigen doch dit aantal werd nog verre overtroffen bij het orgelconcert, dat des avonds in de kerk plaats vond, in tegenwoordigheid van vele autoriteiten, waaronder we o.m. opmerkten den burgemeester, dhr. v. Grunsven, dhr. Kremer, directeur der Oranje Nassaumijnen, dhr. Mous, adj. directeur der Staatsmijnen, dhr. Stappers, wethouder van Onderwijs, alsmede talrijke reguliere en seculiere geestelijken. Alles bij elkaar was het een avond van hoogstaand kunstgenot, die zonder twijfel de hoop van kapelaan Soons, aan het begin van het concert uitgesproken, in vervulling heeft doen gaan.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

opname 20-07-1998 © JvN
ansicht 1961

Interieur

Foto:Wikimedia/RCE (1978)

Op zoek naar meer afbeeldingen, met name van het koor.

@@ Regel 77: / Regel 77: @@
 * [http://nl.wikipedia.org/wiki/Gerardus_Majella De beschermheilige van de kerk op Wikipedia]
 * {{Kerkfotografie|gerardus-majella-heerlen/}}
+* [https://www.kerkramenindemijnstreek.nl/kerken/heerlen-heksenberg De glas-in-loodramen in de Gerardus v Majellakerk]
 ==Afbeeldingen==

Wat is Reliwiki?

Uit het nieuws: