Giessen, Kerkstraat 2 - Hervormde Kerk

Gegevens locatie en gebouw
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Woudrichem
Plaats:	Giessen
Adres:	Kerkstraat 2
Bouwjaar/jaren:	14e eeuw
Architect:
Oorspr. bestemming:	Rooms-Katholieke kerk
Huidige bestemming:	Protestantse kerk (Hervormd)
Monumentstatus:	Rijksmonument 39609
Inventarisnummer :	07558

Giessen, Hervormde kerk; opn. 09-11-2011 jk

Geschiedenis

De geschiedenis van de kerk te Giessen loopt terug tot de 11e eeuw. Bij een onderzoek tussen 1958-1960 zijn aan de oostzijde, aansluitend op de kerk, funderingsresten aangetroffen van een tufstenen zaalkerkje van 16 x 8 meter.

Door overstromingen in 1275 spoelde het westelijk deel van de kerk weg en stortte het gebouw in. Circa elf jaar later, in 1286, begon men met de herbouw waarbij het schip dezelfde afmetingen kreeg. Daarbij werd gebruik gemaakt van het nog resterende deel van de fundering. Bovendien wordt er een driezijdig gesloten koor aan het schip gebouwd.

Enige tijd later is nog een dwarskapel aan de noordelijke zijde aangebouwd.

Omstreeks 1400 startte men met de bouw van een toren aan de westkant van de kerk. Dat moet een flinke geweest zijn gezien de 70 cm dikke fundering.

Op een windstille dag in maart 1755 viel de al scheefgezakte toren om en was de kerk voor een groot deel een puinhoop. Men begon met de herbouw van de kerk waarbij het gebouw werd ingekort zoals het vandaag de dag er nog staat. De dwarskapel werd verwijderd.

In 1856 wordt, en dat is nog niet zeker, of een deel van de kerk of de hele kerk, m.u.v. het koor, herbouwd.

Na de tweede wereldoorlog nam het aantal kerkleden toe en werd de kerk te klein. Daarom werd besloten om aan de noordkant een dwarsbeuk te bouwen. Sporen op de noordelijk buitenmuur gaven aan dat daar al eens een aanbouw aanwezig is geweest. Bij opgravingen vond men de fundering van de dwarskapel van 1285. De nieuwe dwarskapel wordt voor een deel op de oude fundering gezet. Deze aanbouw uit 1963 is inmiddels, door onbekende oorzaak, 8 cm achterover gezakt.

In 1986 is de kerk grondig onder handen genomen waarbij het dakbeschot is vernieuwd, slechte buitenmuren zijn hersteld en het slechte pleisterwerk van de binnenmuren is vervangen.

De oude kerktoren is in 2002 verwijderd, nagemaakt en een nieuwe toren in z’n geheel teruggeplaatst. In het begin 2003 is het interieur van het kerkgebouw geschilderd, afgestemd op de kleuren die eerder op het orgel waren toegepast. Toen is ook de mechanische aansturing van de uurwerk vervangen door een computergestuurd exemplaar.

opname 1988 © AvD.

Monumentomschrijving; Rijksdienst

Ned. Herv. Kerk, buiten de dorpskom gelegen. Bestaande uit het 14de eeuwse koor van een overigens verdwenen kerk, aan de westzijde in 1856 met een travee, waarop een dak ruiter, verlengd. Spitsboogvensters en steunberen. Inwendig een stuc-zoldering. 18de eeuwse kansel in Lodewijk XV stijl, evenals de herenbank. Twee koperen zeslichts kronen uit omstreeks 1700.

Monumentomschrijving CultuurHistorische Waardekaart

Bouwperiode: 1856-1900
Gevels en Materialen: Baksteen, zijbeuken en koor driekantig gesloten.
Vensters en Deuren: Boogramen, kleine roedenverdeling. Omlijsting deur.
Dak en Bedekking: Samengesteld dak, opnieuw verbeterde Hollandse pannen. Pironnen en windveer.
Bijgebouwen: Smeedijzeren hek, poort met granaatappels.
Bijzonderheden: Torenspits, lei. Klok in roosvenster.

Orgel

Een door de orgelfabriek van A.W.J. Standaart Sr. te Schiedam gebouwd orgel voor een kerk in Den Haag wordt in 1922 aangekocht en geplaatst. In oktober 1995 wordt door de firma M.C. Tiggelman te Zaltbommel een restauratie ter hand genomen. Daarbij wordt de Mixtuur door een nieuwe vervangen, de zinken frontpijpen vervangen door pijpen van orgelmetaal en de dispositie met twee stemmen uitgebreid. Verder volgede schoonmaak en vervanging van de membranen. Op 16 maart 1996 is het orgel weer in gebruik genomen.

Dispositie

Manuaal (C-f): Bourdon 16' - Prestant 8' - Roerfluit 8' - Viola 8' - Aeoline 8' - Voix Céleste 8', vanaf c - Octaaf 4' - Fluit 4' (1995) - Nasard 2⅔' (1995) - Woudfluit 2' - Mixtuur 1⅓' 4 sterk (1995).
Pedaal(C-d'): Subbas 16' (transmissie van Bourdon 16')
Koppelingen: Pedaalkoppeling - Superoctaafkoppeling manuaal.

Pneumatische kegellade. Manuaalomvang: C-f3. Pedaalomvang: C-d.