Kerkrade (Spekholzerheide), Kerkstraat 10 - Martinus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Martinus
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Limburg
Gemeente:	Kerkrade
Plaats:	Kerkrade (Spekholzerheide)
Adres:	Kerkstraat 10
Postcode:	6466HS
Inventarisatienummer:	14554
Jaar ingebruikname:	1851 / 1908
Architect:	Weustenrath/Ramakers/Mulckhuyze
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	geen

Geschiedenis

Belangrijke neoromaanse kerk in de wijk Spekholzerheide. Uitbreiding en verbouwing 1900. Buitengewoon interessante neoromaanse kerk. De eerste kerk in Spekholzerheide was een Waterstaatskerk, die in 1850 werd gebouwd. In 1900 werd deze kerk uitgebreid en verbouwd tot een neoromaanse kerk. De kerk werd ontworpen door architect N. Ramakers.

De kerk werd in 1850 gebouwd naar het ontwerp van Waterstaatsarchitect Jean Theodoor Weustenrath uit Maastricht. Het was toen een Waterstaatskerk die in classicistische stijl werd opgetrokken. Rond 1900 verbouwde men de kerk, waarbij onderdelen verrijkt werden en de toren tot de huidige hoogte opgetrokken werd.

In 1933 verbouwde men de kerk opnieuw, waarbij twee zijbeuken en twee ommegangen werden aangebouwd en de kerk een neoromaans karakter kreeg, naar het ontwerp van architect J.W.A. Groenendaal. Het georiënteerde kerkgebouw is een kruiskerk en bestaat uit een ongelede westtoren met achtkantige spits tussen vier topgevels, een driebeukig schip met drie traveeën, een transept, een koor met één travee en een apsis en twee koortorens in de oksels van het koor met het transept. De zijbeuken hebben topgevels en worden gedekt door met een zadeldak per travee. Het schip, transept en koor worden gedekt door een zadeldak met boven de apsis een half kegeldak. Boven de zijbeuken en kooromgang bevinden zich galerijen.

(Bron:Wikipedia)

Omschrijving

Onderstaande tekst is de redengevende omschrijving van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg (thans RCE). Helaas is de kerk om onbekende reden niet als monument ingeschreven.

Exterieur

Kruisvormige kerk met apsidale afsluiting van het schip. De hoofdbeuk en het brede transept zijn door zadeldaken afgedekt en voorzien van leien. De apsis, met vijf rondboogramen en boogfries, heeft een half kegelvormig dak. De koortravee heeft twee boven elkaar geplaatste boogvensters, hoeklisenen en boogfriezen. In de oostelijke oksels van het schip en kruisarmen zijn twee torens geplaatst met aan de onderzijde twee boven elkaar geplaatste rondboogramen. Daarboven bevinden zich twee lagen spaarvelden met hoeklisenen, rondboogvensters, galmgaten met hardstenen deelzuiltje en boogfriezen. De torens zijn afgedekt met een leien tentdak. De topgevels van het transept zijn voorzien van twee hoge rondboogvensters, een rond raam en klimmende boogfriezen. Aan beide zijden van het hoofdschip bevindt zich over een lengte van drie traveeën een omgang c.q. zijbeuk met topgevels, drie samengestelde rondboogvensters en klimmende friezen. In het midden van de portaalgevel staat de hoge klokketoren met rondboogportiek, hoeklisenen, rondboogramen, galmgaten met deelzuiltje en rondboogfriezen; de toren is afgedekt met leien spitsdak en voorzien van een nokpion. Aan weerszijden van de toren bevinden zich zij-ingangen. Deze zijn voorzien van een topgevel, rondboog-portiek, twee rondboogvensters, een rond raam in het midden en een klimmend rondboogfries. Rondom kerk is een natuurstenen band op plinthoogte aangebracht. De ramen hebben hardstenen dorpelstenen. Het metselwerk bestaat uit baksteen, uitgevoerd in kruisverband.

Interieur

Kruisvormige kerk met een breed transept en ronde apsis met apsiskalot. De smalle koortravee heeft geprofileerde pijlers waarop galerijen zijn geplaatst die gesteund worden door kraagstenen. De zoldering is uitgevoerd in hout. Het schip heeft een zadeldak met houten spanten en houten plafond in het zicht. In de viering bevinden zich twee diagonaal geplaatste spanten. Het brede transept is gedeeld door een pijler en afgesloten door twee rondbogen. De galerij boven in de dwarsbeuk is afgesloten met een smeedijzeren hekwerk. In de topgevels zijn rondvensters geplaatst. Onder de aanzet van de spanten bevinden zich kraagstenen, geornamenteerd met koppen. Het hoofdschip wordt geflankeerd door een omgang/zijbeuk met haaks geplaatste zadeldaken. In de lichtbeuk bevinden zich ronde ramen; aan weerszijde vijf stuks. Onder aanzet van het zadeldak en boven de arcaden van het transept bevindt zich een fries; t.p.v. de triomfboog een klimmend fries. De kerk bezit twee houten reliekbustes (sacristie) uit de 15de eeuw, gebrandschilderde neogotische ramen van het befaamde atelier van prof. Oidtmann te Linnich (D), gebrandschilderde ramen en een kruiswegstatie van Fr. Nicolas te Roermond.

Waardering

De kerk is van belang omdat het een stijl betreft, die als specimen van het oeuvre van de architecten geldt en in het kader van de sociaal-economische en cultuurhistorische ontwikkeling kan geplaatst worden. De sobere doch zuivere romaanse vormentaal, verwant aan de rijnlandse traditie is uniek en het plastisch samenspel van de bouwvolumes is uitermate beeldbepalend voor de omgeving. De plastiek is afleesbaar in het interieur, waarbij de zoldering, met de houten spanten in het zicht, een uniek ruimtelijk beeld bewerkstelligen. De kerk is van algemeen belang wegens de architectuurhistorische zeldzaamheid en het gave interieur.