,s-Gravenhage, Spui 175 - Nieuwe Kerk

Algemene gegevens
Genootschap :	Ned. Hervormde kerk
Gemeente :	's-Gravenhage
Plaats :	's-Gravenhage
Adres :	Spui
Provincie :	Zuid-Holland
Jaar ingebruikname :	1656
Huidige bestemming:	cultureel centrum
Naam kerk :	Nieuwe Kerk
Architect :	Noorwits en Bassen, van
Monument-status:	Rijksmonument

Geschiedenis

Belangrijk voorbeeld van een voor de protestantse eredienst ontworpen kerkgebouw. Gebouwd in 1649-1656 door Pieter Noorwits. Rechthoekige plattegrond met twee absiden aan beide lange zijden en één abside aan elk der korte zijden. Rijke preekstoel uit de bouwtijd. Orgel van Johannes Duyschot uit 1702, inwendig geheel vernieuwd door C.G.F. Witte in 1867. Vrij pedaal toegevoegd in 1977 door Flentrop.

Sinds 1967 buiten gebruik als kerkgebouw van de Hervormde Gemeente. Na restauratie vanaf 1969 cultureel centrum, expositie- en concertruimte.

In de media

Uit Het Vaderland, 22 Augustus 1931.

In de Nieuwe Kerk der Haagsche Hervormde Gemeente op het Spui werd onlangs een dame door een suppoost teruggestuurd, omdat ze in een voor mannen bestemde afdeeling was terecht gekomen. Bedoelde dame vraagt nu in het Alg. Weekblad of het ergerlijk of belachelijk is, dat de Kerk haar leden op die manier belet als gezin ter kerke te gaan. Tevens wordt de vraag gedaan, of het niet hoog tijd wordt, dat daaraan een einde gemaakt wordt? Prof. dr. Obbink geeft het volgende antwoord: „Die scheiding van mannen en vrouwen in onze kerkdiensten heeft al tot heel wat geharrewar aanleiding gegeven. De Christelijke Kerken zullen ook dat gebruik wel van de Synagoge hebben overgenomen. Hier en daar wordt het nog steeds sterk doorgevoerd. In Duitschland zijn nog kerken, die zoo zijn gebouwd, dat de mannen de vrouwen niet eens kunnen zien. Ook in ons land zijn er nog tal van gemeenten waar die scheiding streng wordt doorgevoerd, waardoor een gezin in de kerk gesepareerd wordt. Dat is inderdaad hoogst onaangenaam. Maar er is ook een andere kant. Onlangs beklaagde zich een dame, die een vaste plaats heeft in een bepaald kerkgebouw, dat telkens een man naast haar plaats nam met een uiterst onaangename tabaklucht bij zich, zóó erg, dat het storend werkte op haar stichting. In dat argument zit toch ook iets.

Tot zoover dr. Obbink in het Alg. Weekblad. Reeds meerdere malen hebben zoowel dr. Posthumus Meyes als ds. Wormgoor in de Kerkbode geschreven, dat de Nieuwe Kerk op het Spui de laatste jaren veel minder bezocht werd dan in vroegeren tijd wel het geval geweest is. Vooral de nieuwe wijkpredikant, ds. Wormgoor, laat bijna geen week voorbij gaan of hij roept in zijn wijkmededeelingen in de Kerkbode de wijkbewoners op, hun fraaie wijkkerk des Zondags te bezoeken. Maar zou het feit, dat juist in die kerk de mannen van de vrouwen gescheiden worden, misschien één van de oorzaken kunnen zijn, dat dit kerkgebouw vrijwel nimmer „vol" is tegenwoordig?

Uit Reformatorisch Dagblad, 16 maart 2010.

De bomen in de historische tuin van de Nieuwe Kerk aan het Spui in Den Haag mogen blijven staan. De aanvraag voor de kap van de 22 bomen is tot nader order opgeschort, zo werd onlangs duidelijk.

In januari besloot wethouder Rabin Baldewsingh van de PvdA een groot aantal bomen in de rijksmonumentale kerktuin te kappen. Al langer zijn er plannen om de kerktuin aantrekkelijker te maken voor het publiek.

Omdat er geen overleg was gepleegd, reageerden omwonenden en de beheerder van de Nieuwe Kerk furieus. Lokale politieke partijen oefenden vervolgens druk uit op de wethouder om het besluit terug te draaien.

Of een herzien voorstel nog ter tafel komt, is nog onbekend. In een brief van de Dienst Stadsbeheer belooft de gemeente de Werkgroep Nieuwe Kerk weer op te starten en de plannen te bespreken met omwonenden en andere belanghebbenden.