Steenwijk, Kerkstraat 22 - Grote of Sint Clemenskerk

Algemene gegevens
Genootschap:	PKN Hervormd
Gemeente:	Steenwijkerland
Plaats:	Steenwijk
Adres:	Kerkstraat 22
Provincie:	Overijssel
Jaar ingebruikname:	15 e
Huidige bestemming:	kerk
Naam kerk:	Clemens-of Grote Kerk
Architect:
Monument-status:	Rijksmonument 34576
Inventarisatienummer	10584

Geschiedenis

Deze kerk is het oudste gebouw van Steenwijk. Omstreeks 900 werd op deze plaats een houten kerk gebouwd, later gevolgd door verschillende Romaanse tufstenen en bakstenen vormen. De kerk werd een aantal keren vergroot. In 1409 werd het koor gebouwd, het oudste deel van de huidige kerk. In 1558 stortte de torenspits in een zware storm bovenop de kerk. Het stenen gewelf werd toen vervangen door een houten tongewelf. In de benedenverdieping bevindt zich een sluitsteen met een voorstelling van de Heilige Clemens, stadpatroon van de Olde Veste. In 1295 werd de kerk tot kapittelkerk verheven. Dat kwam door haar ligging aan de rand van het bisschoppelijke gebied. Door kerkstichtingen werd de Sint Clemenskerk in de 13de, 14de en 15de eeuw de moederkerk van wel 30 kerken, Tot 1592 bleef het een Roomskatholieke kerk met tien altaren, verschillende beelden en muur- en gewelfschilderijen. Na de verovering van de stad door de troepen van Prins Maurits werd de kerk ingericht voor de Protestantse eredienst. In de loop der jaren is een groot deel van het interieur verdwenen. Wel zijn er nog een aantal grafzerken in de vloer aanwezig. De kerk is in de periode 1974 - 1981 grondig gerestaureerd. Het tongewelf werd weer in ere hersteld. Ook de gewelfschilderingen werden opnieuw aangebracht of gerestaureerd, evenals het gewelf in het hoofdkoor. De oudste schilderingen dateren uit 1633. Tijdens de restauratie werden een aantal fundamenten ontdekt. Ook die van een oudere toren uit omstreeks 1200. Op 2 mei 1981 werd de kerk, in aanwezigheid van koningin Beatrix en Prins Claus weer officieel in gebruik genomen.

(Bron ANWB)

Met en zonder spits, spits 1914.

Grote of St. Clemenskerk. Ruime laatgotische driebeukige hallenkerk waarvan de bouwgeschiedenis zich schijnt uit te strekken van omstreeks 1400 tot in de 16de eeuw. Inventaris: eiken koorhek XVII, eiken banken, negen koperen kronen.

Hoofdorgel

Orgel met Hoofdwerk, Bovenwerk en Pedaal, in 1861 gemaakt door P. van Oeckelen.

Koororgel

De bouwer van het koororgel is niet bekend. Het orgel is rond 1970 gebouwd.

Toren

Toren van de Grote of St. Clemenskerk. De hoge spits is een repliek uit 1913-1915 van de in de Spaanse tijd verwoeste. Klokkenstoel met gelui van zes klokken, waarvan één van F. Butgen, 1604, diam. 140,7 cm., één van F. Simon, 1638, diam. 90,5 cm. en vier moderne klokken. In de hal staat opgesteld een beschadigde klok van F. Simon, 1638, diam. 51 cm. De klok zou in de Kleine Kerk gehangen hebben. In een steunbeer van de kerk bevond zich een stenen zonnewijzer, die erg verweerd was. Bij de restauratie in 1980 is een geheel nieuwe plaat aangebracht.

Uit Reformatorisch Dagblad, 29 december 2009.

De Grote of Sint-Clemenskerk in Steenwijk wordt gerestaureerd. In de zuidbeuk van het gebouw zijn scheuren ontstaan. Ook zijn de dakspanten door de knaagkever aangetast. Tijdens de restauratie worden ook de leien op het dak vervangen. De protestantse gemeente Steenwijk ontvangt voor de restauratie gedeeltelijk subsidie.