Bavel, Kerkstraat 1 - Kerkhofkapel

Gegevens locatie en gebouw
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Breda
Plaats:	Bavel
Adres:	Kerkstraat 1
Bouwjaar/jaren:	1888
Architect:	J.J. van Langelaar
Oorspr. bestemming:	Kerkhofkapel
Huidige bestemming:	Kerkhofkapel
Monumentstatus:
Indentificatienr:

Geschiedenis

Bavel, gemeente Breda, kerkhofkapel; d.d. 01-10-2012 jk

De geschiedenis van deze kapel vangt aan bij de sloop van de oude Brigidakerk die op deze plaats heeft gestaan.

Omdat de bijna 400 jaar oude kerk te klein is geworden wordt een nieuwe kerk gebouwd. Nadat deze in gebruik genomen is wordt de oude kerk in 1888 afgebroken.

Van de overblijvende bakstenen worden muurtjes gemetseld als afscheiding van het terrein. Op de plaats van de toren wordt een dodenhuisje / kerkhofkapel gebouwd.

Zie voor de overige geschiedenis van deze locatie: [1]

Gebouwomschrijving

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

(Deze omschrijving is niet meer te vinden in het register - 2012 jk)

Inleiding

KERKHOFKAPEL annex BAARHUISJE en HEKWERK uit 1898 in Neo-Gotische stijl, behorende bij de reeds eerder beschermde R.K. H. Maria-Hemelvaartkerk (monumentnummer 30494) uit 1887 van architect J.J. van Langelaar (leerling van Cuypers) op Brigidastraat 1 aan de overkant. Het ontwerp van de kerkhofkapel is vermoedelijk eveneens van Van Langelaar. De kapel staat in het midden van de centrale as van het kerkhof. Het kerkhof heeft een geknikte rechthoekige plattegrond met de hoofdingang aan de Kerkstraat. Het kerkhof is een restant van een oudere begraafplaats die rond de in 1887 afgebroken middeleeuwse H. Brigidakerk lag.

Aan de oost- en zuidkant van het kerkhof een hekwerk op schansmuur.

Het kerkhof zelf behoort niet tot het monument.

Omschrijving

Het baarhuisje vormt met de open kerkhofkapel aan de westzijde een rechthoekig gebouwtje. Het heeft een zadeldak gedekt met leien. Het opgaande werk bestaat uit schoonmetselwerk in kruisverband met natuurstenen aanzetstenen in het basement. De voorgevel bestaat uit rode machinale baksteen, de zij- en achtergevel uit geel-rode handgevormde baksteen. De voorgevel van de kapel heeft een muuropening met spitsboog en ezelsrug als muurafdekking.

Inwendig is de ondiepe kapel voorzien van een schildering: onder Christus aan het kruis geflankeerd door de HH. Maria en Maria Magdalena en boven in de spitsboog de verrezen Christus met engelen en enkele apostelen. Tussen beide afbeeldingen de latijnse tekst: "Ego sum Resurrectio et vita". De schildering is door Jan de K. overgeschilderd en voorzien van de datum 24 juni 1990.

Het smeedijzeren hekwerk op gemetselde schansmuur heeft aan de straatkant op de hoeken een vierkante gemetselde pilaster, verder ijzeren balusters met een Franse lelie als bekroning.

Waardering: . Kapel en hekwerk zijn van algemeen belang.; . Ze hebben cultuurhistorisch belang als toonbeeld van de katholieke grafcultuur.; . Ze zijn van architectuurhistorisch belang als voorbeeld van het werk van de architect Van Langelaar.; . Het geheel heeft ensemblewaarde in samenhang met de parochiekerk en is gaaf bewaard gebleven.

Cultuur Historische Waardekaart

Bijgebouwen: Bakstenen, neogotische kapel annex baarhuisje onder zadeldak met eternitleien. IJzeren sierhek, bakstenen muurtje met hardstenen afdekking.

Interieur: Inwendig met calvariegroep.

Groen: Diverse berken, coniferen, hulst, treurbeuk ca. 2 meter omtrek en ca. 3 meteromtrek.

Hardstenen kruis 1878. Zerken 1866, 1874, 1914 e.a. (10 hardstenen plattegrafzerken).

Diverse hardstenen kruisen ca. 1930. Boomstamkruis ca. 1930. Houtenkruisen 1944, 1945, 1946, 1947 en 1952. Gietijzeren kruis ca. 1920. Pastoorszerk 1889 en 1887. Oudere grafmonumenten Rambout Lips 1620-1624. A.N. van der Poel 1614.