Veenendaal, Adriaen van Ostadelaan 56 - Salvator

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Salvator
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Utrecht
Gemeente:	Veenendaal
Plaats:	Veenendaal
Adres:	Adriaen van Ostadelaan 56
Postcode:	3904TK
Inventarisatienummer:	04485
Jaar ingebruikname:	1954
Architect:	Dongen, J. van
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Gemeentelijk monument

opname 23-09-2010 © AvD.

Geschiedenis

Interessante wederopbouwkerk.

In 1948 is de gemeente Veenendaal, net als veel andere gemeenten, druk bezig met de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog. Er worden grote uitbreidingsplannen gemaakt. De gemeente heeft dan 14.880 inwoners, waarvan 1.500 rooms-katholieken. De katholieke bevolking gaat naar de St. Willibrorduskerk aan de Nieuweweg-Noord. De tijd zit mee en de uitbreiding van het zuidelijk deel van het dorp wordt ernst. Er worden plannen gemaakt voor een parochiecentrum in het uitbreidingsgebied. Pastoor Beckers wordt dan bouwpastoor.

Op 9 november 1953 vindt de eerstesteenlegging plaats door pastoor Beckers. Het is de gedenkdag van de H. Salvator. De eerste steen is te vinden in de pilaar links van het altaar. Eind april 1954 is de kerk klaar. Op 1 mei 1953 vindt de kerkconsecratie plaats door Bernardus Mgr. Alfrink.

Het tabernakel in de Salvatorkerk is gebouwd door de brandkastenfabriek Martens uit Doetinchem. De deuren zijn versierd met fraaie afbeeldingen. Op de linkerdeur wordt het verhaal van de wonderbaarlijke broodvermenigvuldiging uitgebeeld. Op de rechterdeur staat de pelikaan die haar jongen voedt met bloed, gelijk Christus ons voedt met zijn bloed.

De kerk heeft een kleine toren met een luidklok. Later is aan de noordzijde van de kerk de pastorie gebouwd.

Orgel

De orgelbouwer Jos. Vermeulen (Alkmaar) plaatst kort na de bouw van de kerk een gebruikt orgel. Dit orgel dateert uit 1885 en werd gebouwd door de firma Maarschalkerweerd & Zoon (Utrecht) voor de kapel van ‘Insula Dei’ in Arnhem. In 1906 wordt het overgeplaatst naar de toen net voltooide neogotische kapel van het St. Elisabethgasthuis, eveneens in Arnhem. Het betreft een bescheiden orgel met de volgende dispositie:

Manuaal: Bourdon 8' bas/discant - Violon 8' - Viola di Gamba 8' discant - Melophon 4' - Fluit 4' - Octaaf 2'.
Pedaal: aangehangen

Het orgel krijgt een plaats voor in de kerk terzijde van het altaar. Op enig moment, mogelijk bij de plaatsing in Veenendaal, is de bovenkas verloren gegaan. Wanneer in 1971 de St. Willibrorduskerk aan de Nieuweweg haar deuren sluit, wordt het Gradussen-orgel uit die kerk overgeplaatst naar de St. Salvatorkerk. Het Maarschalkerweerd-orgel wordt verkocht. Het komt na omzwervingen via Waddinxveen, Capelle aan den IJssel, Kolhorn en Schagen in 1981 terecht in de Gereformeerde Kerk te Tolkamer. Na de sluiting van deze kerk in 2003 is het orgel opgeslagen bij de firma Gebr. Van Vulpen te Utrecht.

Het huidige orgel is in 1872 gebouwd door de gebr. Gradussen (Winssen). Het stond eerder in de St. Willibrorduskerk aan de Nieuweweg-Noord (destijds Renswoude, thans Veenendaal). In 1881 breiden de orgelmakers het uit met een Bourdon 16'. In 1934 wordt het orgel overgeplaatst naar het nieuwe kerkgebouw op dezelfde locatie. De firma M.K. Koppejan uit Veenendaal voert in 1962 een restauratie uit, waarbij de Trompet het veld ruimt ten gunste van een Vox Céleste. In 1972 wordt het in de St. Salvatorkerk geplaatst en in 1980 wordt het door Kaat & Tijhuis gerestaureerd, waarbij de dispositiewijziging van 1962 ongedaan wordt gemaakt. De kas is gemaakt in neogotische stijl. De dispositie luidt als volgt:

Manuaal (C-f3): Bourdon 16' (C-h hout) - Prestant 8' (C-Dis hout, E-gis front) - Bourdon 8' (C-H hout) - Salicionaal 8' (C-H gecomb. met Bourdon 8') - Prestant 4' - Fluit 4' (C-f2 gedekt, fis2-f3 open conisch) - Quint 3' - Octaaf 2' - Trompet 8' bas/discant (1980, metalen stevels, koppen en bekers).
Pedaal (C-f): aangehangen.