Dokkum, Markt 2 - Grote of Sint Martinuskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:	Grote of Sint Martinuskerk
Genootschap:	Protestantse gemeente Dokkum Aalsum Wetsens
Provincie:	Friesland
Gemeente:	Noardeast-Fryslân
Plaats:	Dokkum
Adres:	Markt 2
Postcode:	9101LS
Sonneveld-index:	08833
Jaar ingebruikname:	14e eeuw
Architect:
Huidige bestemming:	Protestantse Kerk
Monument status:	Rijksmonument 13155 (kerk); 13169 (consistorie, achter de kerk)

Geschiedenis

Dokkum, St. Martinus of Grote Kerk – plattegrond met fundering naastgelegen abdijkerk; opn. 23-06-2012 jk

Historische stadskerk met toren. De naam van de kerk verwijst naar Martinus van Tours, de heilige die bekend is geworden doordat hij de helft van zijn mantel aan een bedelaar schonk. De Sint Martinuskerk is van oorsprong een langhuisbouw-zaal-kerk met sobere gotische vensters, en is niet de eerste kerk die op deze plaats staat. Er zijn tenminste drie houten kerken aan de huidige van tufsteen gemaakte kerk vooraf gegaan.

2021 - De Protestante Gemeente Dokkum-Aalsum-Wetsens zit met vier kerkgebouwen (de Catharinakerk, de Fontein, de Grote Kerk en de Herberg) te ruim in zijn jasje en wil terug naar twee kerkgebouwen. Verder met de Herberg en de Grote Kerk.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Hervormde Kerk. Gesticht als parochiekerk bij voormalige abdij. Oorspronkelijk eenbeukige kerk uit de 15de eeuw. In 1590 vergroot met zijbeuk. Tweebeukig gotisch schip met vijfzijdig gesloten koor. Vlakke houten zoldering. Onder de houten vloer talrijke zerken, waaronder door mr. B.G. en Claes Jesses. Orgelkas en galerij 1690, preekstoel met doophek en twee lezenaars uit 1751.

Orgel

Omschrijving

Het orgel is in 1688-1690 gebouwd door Johannes Helman. Na een omvangrijke reparatie door Hinsz in 1770 werkte in 1857 Lohman aan het orgel. In 1890-1894 wordt een binnenwerk door de firma Van Dam aangebracht waarbij het pedaal buiten de kas achter een houten schot werd geplaatst.

Na de restauratie van de kerk herplaatste Flentrop een deel van het binnenwerk terug met het oog op een later te realiseren nieuw binnenwerk naar het concept van Helman. In 1979 wordt dit plan tot uitvoer gebracht waarna het Van Dam binnenwerk wordt verwerkt in het orgel van de Gereformeerde Gemeente te Nunspeet.

Dispositie

Hoofdwerk (C-c’’’): Praestant 8’ - Rhoerfluyt 8’ - Octaaf 4’ - Speelfluyt 4’ - Quinta 3’ - Sup. Octaav 2’ - Mixtuur 496 st. - Cymbel 3 st. - Trompet 8’
Rugwerk (C-c’’’): Gedackt 8’ - Praestant 4’ - Fluyt-doux 4’ - Octaav 2’ - Flackfluyt 2’ - Scharp 4 st. - Sexquialter 2 st. - Touzyn 8’
Pedaal (C-c’): Bourdon 16’ - Octaav 8’ - Octaav 4’ - Mixtuur 5 st. - Trompet 8’
Speelhulpen: Tramblant (HW)
Koppelingen: HW - RW; P - HW