Vaals, Kerkstraat 47 - Protestantse Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Protestantse Kerk
Genootschap:	PKN Protestantse gemeente Maas-Heuvelland (Hervormde kerk)
Provincie:	Limburg
Gemeente:	Vaals
Plaats:	Vaals
Adres:	Kerkstraat 47
Postcode:	6291AA
Sonneveld-index:	13610
Jaar ingebruikname:	1671
Architect:	Post, Pieter
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 36625 (kerk); 36624 (toren)

Geschiedenis

Protestantse Gemeente Vaals-Gulpen. De bouw van deze hervormde kerk werd voltooid in 1671 naar een ontwerp van de befaamde bouwmeester Pieter Post. De kerk werd in opdracht van de Staten-Generaal gesticht ten dienste van de talrijke Hervormden, die in Aken e.o. vanwege hun godsdienst werden vervolgd. De kerk is voor de protestantse eredienst gebouwd, en als zodanig de oudste in Limburg. De toren (13e eeuw) is een zogenaamde verdedigingstoren. De kerk bevat een uniek Teschemacher orgel.

Orgel

Het orgel van de Hervormde Kerk te Vaals is een werkstuk van Teschemacher uit 1772. De kas suggereert twee werken, maar er is alleen een hoofdwerk gemaakt. Mogelijk is het oorspronkelijke ontwerp (geldgebrek?) nooit uitgevoerd. Het orgel verkeert nog vrijwel in originele staat. Rond 1800 werd een aangehangen pedaal toegevoegd. Peter Joseph Korfmacher heeft in 1825/1826 wel enkele wijzigingen aangebracht. Hij verving de Sesquialter/Cornet-combinatie door een Cimbal/Carillon. Enkele andere registers schoof hij op en werden door hem gewijzigd. Wilhelm Korfmacher werkte in 1842 aan het orgel, waarbij de windvoorziening werd vernieuwd. Het klavier is rond 1897 vernieuwd, toen ook de toonhoogte werd gewijzigd. Pereboom vernieuwde in 1958 de windvoorziening en plaatste een windmotor. Verschueren restaureerde het orgel in 1986 met als uitgangspunt de situatie in 1826. Bij deze restauratie waren drie adviseurs betrokken: Onno Wiersma namens Monumentenzorg, Hans van der Harst namens de Hervormde Gemeente Gulpen-Vaals en Aart van Beek namens de Hervormde Orgelcommissie. Bij de restauratie werd het manuaalklavier gereconstrueerd in oude stijl. De toonhoogte werd weer verlaagd. Op 28 juni 1986 werd het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Aart van Beek.

(Bron:Orgeldatabase)

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kerk

Rijksmonument 36625

Hervormde kerk, in 1671 opgetrokken tegen de oude kerktoren; bakstenen zaalkerk met veelzijdige sluiting en steunberen bekroond met voluten. Eenklaviers orgel, in 1773 gemaakt door J.E. Teschemacher.

Toren

Rijksmonument 36624

Toren van de vroegere parochiekerk, opgetrokken van ruwe zandsteenblokken, omstreeks 1300. Klokkenstoel met klok van anonieme gieter, 1406, diam. 95 cm.