Grijpskerke, Jacob Catsstraat 7 - Opstandingskerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Opstandingskerk
Genootschap:	PKN Gereformeerde Kerk
Provincie:	Zeeland
Gemeente:	Veere
Plaats:	Grijpskerke
Adres:	Jacob Catsstraat 7
Postcode:	4364AL
Inventarisatienummer:	06490
Jaar ingebruikname:	1967
Architect:	Steen en Tuinhof
Huidige bestemming:	gesloopt(2022)
Monument status:	geen

Geschiedenis

Interessante moderne kerk. Gebouwd ter vervanging van een eerder Gereformeerd kerkgebouw. Laatstr dienst 1 november 2020. Sloop Maart 2022.

Geschiedenis. Bron: pkn-grijpskerke.nl

Opstandingskerk

Bij de vorming van de federatieve Samen op Weg gemeente Grijpskerke in 2000 is de naam ‘Opstandingskerk’ verbonden met het kerkgebouw aan de Jacob Catsstraat. Dit gebouw is sinds 1967 in gebruik en staat op de plaats waar aan het einde van de 19e eeuw de eerste Gereformeerde Kerk werd gebouwd, aan het toen zo genoemde Booneswegje. Deze kerk werd wegens bouwvalligheid halverwege de jaren 1960 gesloopt en vervangen door de huidige Opstandingskerk.

Reeds in de beginjaren 1960 bleek de bestaande Gereformeerde Kerk zeer slecht van kwaliteit, vooral door zoutschade, ontstaan tijdens de inundatie in 1944. In combinatie met de minder praktische indeling, nauwelijks geschikt voor nevenactiviteiten, de onprettige sfeer, het ontbreken van een garderobe en goede entree, werd al gauw het idee geboren om een ander kerkgebouw neer te zetten. Om alle voor- en nadelen van zowel restauratie als nieuwbouw helder te krijgen, werd een speciale bouwcommissie in het leven geroepen. Een architectenbureau werd ingeschakeld om voor beide opties een kostenplaatje op te stellen. Al gauw bleek nieuwbouw nauwelijks duurder dan de noodzakelijke ingrijpende verbouwing, waarbij nieuwbouw duidelijk meer mogelijkheden bood op het gebied van inrichting, nevenruimtes, sanitaire voorzieningen e.d. De keuze voor nieuwbouw was dan ook geen verrassing. In 1965 werd daartoe definitief besloten. Onderstaande tekst in de verslaglegging uit die periode is daarbij zeer welsprekend: ‘Belangrijk is dat dit kerkgebouw als een werkelijk huis der gemeente kan functioneren. Een gebouw dat in de eerste plaats dient voor de ontmoeting van de gemeente met haar Heer, doch dat ook in belangrijke mate een functie zou moeten hebben voor de opbouw van de kerkelijke gemeenschap, moet het doel zijn.’ Op 28 juni 1967 werd het nieuwe kerkgebouw officieel in gebruik genomen. De bouw van onze Opstandingskerk heeft in totaal nog geen ƒ400.000,-- gekost!

Eén van de blikvangers in de kerkzaal van de Opstandingskerk is het raam in de oostgevel. Dit venster is gemaakt van verschillende lagen gekleurd glas, naast, op en over elkaar gelijmd. Het is gemaakt door de Fa. Prins Glas in Vlissingen en geschonken door een groep oud-gemeenteleden die tijdens de bouw van de kerk Grijpskerke al verruild hadden voor een andere woonplaats.

Het venster is eigenlijk een krachtige verbeelding van Pasen, een combinatie van Goede Vrijdag, Stille Zaterdag en natuurlijk Paaszondag.

Rechtsboven ziet u Goede Vrijdag – de voorstelling van het kruis.

Dan de linkerkant: Stille Zaterdag – de verbeelding van Jezus’ woorden over de graankorrel, die in de aarde moet vallen om te sterven, want juist daardoor kan zij ontkiemen om tenslotte vrucht, veel vrucht, voort te brengen (Joh. 12 : 24).

De grote, geelkleurig bolvorm, omgeven door zwart, is de ontkiemende graankorrel, verborgen in de aarde. De dichter Willem Barnard knoopt hierbij aan met de laatste woorden van couplet 7 van Gezang 199 : ‘… een koning als een korenaar, staat op in majesteit’, en maakt daarmee de overgang naar de Paaszondag.

Tenslotte ziet u onderaan de ontkiemende graankorrel, omhoog rijzend en bloeiend, als verbeelding van de Opstanding en rechts van het dood-zwarte gat de min of meer ronde vorm van de steen, weggerold van de grafopening.

Aan de lange wand van de kerkzaal hangt een wandplastiek. Dit plastiek in staal en touw, gemaakt door de kunstenares Anneke Ruimschotel, werd in 1986 speciaal voor de Opstandingskerk vervaardigd en bekostigd uit een ontvangen legaat. Het is een enorme blikvanger in de ruimte, en verbeeldt het verhaal van Noach. U ziet het donkere water van de zondvloed, met daarboven de duif met een takje in de snavel. Daarachter komt uit de donkere regenwolken de regenboog al tevoorschijn.

Orgel Opstandingskerk

Voorin de Opstandingskerk, links naast het liturgisch centrum, staat het orgel. Dit orgel, gebouwd door J. van den Bijlaardt Orgelbouw, werd in 1967 overgeplaatst vanuit het oude kerkgebouw. Veel materieel verkeerde in dusdanig goede staat, dat een plan voor restauratie en uitbreiding van het orgel werd ontworpen. Dit werk werd uitgevoerd door de fa. Verschueren uit Heythuizen. Het orgel werd, tegelijk met het nieuwe kerkgebouw, in gebruik genomen op 28 juni 1967, door de heer W.A. Houtman uit Schiedam en de heer J.J. de Vos uit Rotterdam, die beiden adviseur waren namens de Landelijk Gereformeerde Adviescommissie. Het orgel was in 1906 door Jac. Staal uit Kapelle in de oude Gereformeerde Kerk aan het Booneswegje geplaatst, op de galerij boven de ingang. Waar het orgel vandaan kwam, is helaas niet bekend. Het betrof een eenmanualig instrument, en werd op 6 juli 1906 in gebruik genomen. In 1924 plaatste J. van den Bijlaardt Orgelbouw het instrument voor in de kerk, boven de preekstoel. Er werd een Bourdon 16' en een Vox Celeste 8’ toegevoegd, en de bestaande Trompet 8 werd vervangen door een Mixtuur 4 sterk. Het orgel werd pneumatisch gemaakt, en het orgelfront werd vernieuwd. Later heeft de fa. Koppejan de Cornet 4 st. vervangen door een Quint 1 1/3’.

In september 1966 werd het orgel i.v.m. de sloop van de oude kerk gedemonteerd en vervoerd naar orgelbouwer Verschueren in Heythuizen, Limburg. Hier werd het orgel omgebouwd als aanpassing aan het nieuwe kerkgebouw.

Dit hield het volgende in:

1. Er werd een nieuwe orgelkast ontworpen in samenwerking met architect Steen en Tuinhof in Vlissingen, de architect van de Opstandingskerk. Deze werd vervaardigd van mahonie en wengé, een bijna zwarte, zeer harde houtsoort. 2. Het front en de frontpijpen werden vernieuwd 3. Ook werd de speeltafel vernieuwd en werden 2 klavieren gemaakt. 4. Het pedaal werd vernieuwd en vrijgemaakt. 5. Een fluit 8’ en sexquialter 2 sterk werden bijgemaakt. 6. De Vox Celeste 8’ kwam te vervallen, de Mixtuur 4 sterk werd naar 2-3 afgeslankt. 7. Het orgel was pneumatisch, werd nu electro-pneumatisch gemaakt.

In 1999 bleek er grote schade aan het orgel door lekkage van het dak. Herstel leek in eerste instantie niet meer mogelijk, maar de fa. A. Nijsse & Zoon uit Oud-Sabbinge wist het instrument toch te herstellen. Voor verdere informatie kijkt u op de website: www.orgelsinzeeland.nl

Orgel

De kerk heeft een pijporgel op de galerij tegenover de preekstoel.

Zie ook website http://www.orgelsinzeeland.nl, Stichting Utrechts Orgelarchief Maarten Vente

Historische gegevens

De bouwer van orgelkas en binnenwerk is Firma L. Verschueren en het is opgeleverd in 1964

Door een onbekende bouwer zijn tussen 1967 en 1999 de Sesquialter van Manuaal I en de Octaaf 2 van Manuaal II omgewisseld.
1999: A. Nijsse & Zn: herstel van het orgel na waterschade, opgelopen bij een lekkage van het kerkdak.

Technische gegevens

Het orgel heeft de volgende klavieren: twee manualen, pedaal met eigen registers De dispositie is : Manuaal I: Prestant 8’, Roerfluit 8’, Octaaf 4’, Octaaf 2’, Mixtuur II-III sterk Manuaal II: Holpijp 8’, Gamba 8’, Roerfluit 4’, Quint 1 1/3’, Sesquialter II sterk Pedaal: Subbas 16’, Octaaf 8’ (transmissie), Gedekt 8’ (unit), Koraal 4’ (unit) Werktuiglijke registers: Koppel Manuaal I-Manuaal II, Koppel Pedaal-Manuaal I, Koppel Pedaal-Manuaal II, Tremulant Manuaal II

Plaats klaviatuur / speeltafel: rechterzijde kas Manuaalomvang: C-g’’’; Pedaalomvang: C-f’; Windvoorziening (motor met magazijnbalg); Windladensysteem: kegelladen; Toetstractuur: elektro-pneumatisch; Registertractuur: elektro-pneumatisch; Stemtoonhoogte: a1 = 440 Hz Stemmingssysteem (Temperatuur): Evenredig zwevend

Bijzonderheden: Bij de bouw van de huidige Ontmoetingskerk werd besloten het Van den Bijlaardt-orgel (1906) uit de oude Gereformeerde Kerk in Grijpskerke zoveel mogelijk te gebruiken bij de bouw van een nieuw orgel in de Opstandingskerk.

[INVCOZZL]