Handelingen

's-Hertogenbosch, Hinthamerstraat 203 - Kapel Reinier van Arkel (1830 - 1996)

Uit Reliwiki

Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Genootschap: Rooms Katholieke Kerk
Provincie: Noord-Brabant
Gemeente: 's-Hertogenbosch
Plaats: 's-Hertogenbosch
Adres: Hinthamerstraat 203;205
Postcode: 5211MD
Inventarisatienummer:
Jaar ingebruikname: 1830
Architect:
Huidige bestemming: gesloopt
Monument status: geen

Geschiedenis

Het psychiatrisch ziekenhuis Reinier van Arkel (Hinthamerstraat 203-205) [21] is voortgekomen uit het in 1442 uit de nalatenschap van Reinier van Arkel gestichte gasthuis voor ‘zinnelozen’, het oudste in Nederland. In 1838 kwam een nieuw hoofdgebouw tot stand in een strakke neoclassicistische stijl met brede gepleisterde gevel, naar ontwerp van stadsarchitect P.J. de Zutter. Op de gevel staat de tekst ‘Geneeskundig Gesticht 1838’. Op de gelijktijdig aangelegde kleine achterplaats hangt een door Peter van Coeverden gehouwen gevelsteen met een voorstelling van opgesloten en geketende zinnelozen, behorend bij een verbouwing van het gasthuis in 1686. Tussen 1845 en 1892 groeide het complex met diverse vleugels en binnenplaatsen verder naar achteren uit tot voorbij de middeleeuwse St.-Jacobskerk. Aan de St.-Jacobsstraat werd een rond 1830 gebouwde kapel opgenomen in de vleugels van de grote binnenplaats (1845-'53). De toegang van de kapel aan de straat is voorzien van een rondboogpoort met fronton. In 1953 werden in de kapel glazen aangebracht van glazenier Ten Horn, om te herdenken dat een eeuw eerder religieuzen de verpleging in het ziekenhuis hadden overgenomen. Ook in de 20ste eeuw groeide het complex gestaag verder. Aan de Baselaarstraat verrees in 1932 naar ontwerp van J. van Dillen, architect van de Godshuizen, een aantal woningen met lessenaarsdaken. Een volgende uitbreiding van het complex vond plaats in 1936, eveneens naar ontwerp van J. van Dillen. De St.-Jacobskazerne uit 1744 werd in het complex opgenomen en daarbij grotendeels herbouwd. Het uiteinde van de kazerne aan de Bethaniëstraat kreeg op de verdieping een kapel. De kapel en het naastgelegen ingangsgebouw (Bethaniëstraat 2) zijn opgetrokken in aan de Delftse School verwante vormen. Na een ingrijpende reorganisatie van de inrichting in de jaren '80 van de 20ste eeuw is in 1996 een groot deel van het complex afgebroken, inclusief een groot deel van de kapel uit 1936.

Monumentomschrijving CultuurHistorische Waardekaart

  • Kleine Kapel Reinier van Arkel:
  • Bouwperiode: 1830
  • Gevels en Materialen: Handvorm baksteen.
  • Vensters en Deuren: Rondboogramen.
  • Dak en Bedekking: Zadeldak.
  • Interieur: Altaar uit 1953. Tongewelf.
  • Bijzonderheden: Zaalgebouw met op de verdieping de kapel. De verdieping en de kap dateren uit 1853-1855.
  • Grote Kapel Reinier van Arkel:
  • Bouwperiode: 1830
  • Gevels en Materialen: Machinale handvorm baksteen met segmentboogfries.
  • Vensters en Deuren: Ronde vensters. Getoogde vleugeldeur met tufsteen aanzetstenen.
  • Dak en Bedekking: Zadeldak met pannen.
  • Interieur: Altaar met bronzen baldakijn en tufstenen beelden van de 12 apostelen.
  • Bijzonderheden: Zaalgebouw met op de verdieping de kapel met opengewerkte topgevel waarin klok. De kapel bevindt zich op de voormalige Sint Jacobs kazerne uit 1744.

Afbeeldingen

  • Op zoek naar afbeeldingen.