,s-Gravenhage, Sportlaan 125 - Allerheiligst Sacrament (1926 - 2008)
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Allerheiligst Sacrament |
Genootschap: | Rooms Katholieke Kerk |
Provincie: | Zuid-Holland |
Gemeente: | 's-Gravenhage |
Plaats: | 's-Gravenhage |
Adres: | Sportlaan 125 |
Postcode: | 2566GK |
Sonneveld-index: | 02123 |
Jaar ingebruikname: | 1926 |
Architect: | Nicolaas Molenaar Jr. (1892-1973) |
Huidige bestemming: | gesloopt |
Monument status: | geen |
Geschiedenis
Grote kerk met forse, beeldbepalende toren in een sjieke villawijk van Den Haag. Sober exterieur. In het interieur vele interessante details en mooie kleine glas-in-lood ramen. In en op de toren bevonden zich sinds ± 1991 het uurwerk en de "wijzerplaten" van de begin 1991 gesloopte, nabij gesitueerde Gereformeerde Westduinkerk. Daarvóór zat er nooit een tijdsaanduiding op deze toren.
Buiten gebruik als R.K. kerk zomer 2008.
Sindsdien gedeeltelijk leeggehaald, en in gebruik als opslagruimte voor objecten uit andere in de nabije omgeving buiten gebruik gestelde R.K. kerkgebouwen. Intussen in enig verval.
Er bestonden sinds midden jaren 2000 uiterst interessante ideeën / plannen / serieuze ontwerpen tot interne verbouwing van deze kerk tot appartementen, met mogelijk behoud van een deel van het kerkgebouw voor erediensten, en behoud van de toren. Deze plannen bleken midden jaren 2010 echter niet meer aan de orde te zijn.
- 2016 - Voornemen tot sloop om ruimte maken voor 12 woningen.
- 2018 - Besluit tot sloop, om ruimte te maken voor enkele decadente miljonairswoningen.
De kerk is gesloopt in november 2018, op de toren na. Sloop van de toren begin 2019.
In de media
- Uit Het Vaderland, 9 Juli 1926.
De H. Sacramentskerk aan de Sportlaan zal, naar de Msb. meldt, Vrijdag 16 dezer des morgens om half tien door den Hoogeerwaarden deken H.A.Th. van Dam worden ingezegend, om terstond voor de H.H. Diensten in gebruik te worden genomen. De plechtige Consecratie door Z.D.H. den Bisschop zal plaats hebben op Dinsdag 7 September a.s. Zondag 18 dezer des avonds om half 8 zal de installatie plaats hebben van den Zeereerw. Pastoor J.H. Duymel.
- Uit Het Vaderland, 16 Juli 1926.
Hedenmorgen is onder groote belangstelling der parochianen de Sacramentskerk aan de Sportlaan door den deken van 's-Gravenhage, H.A.Th. van Dam, ingezegend. De wijding zal op nader te bepalen datum plaats hebben. De kerk is echter nu voor den dienst opengesteld. Het mooie, stemmige door eenvoud dubbel treffende gebouw, werk van den architect N. Molenaar jr., maakt een zeer goeden indruk en de architect is er uitnemend in geslaagd, aan de kerk een landelijk, bij de omgeving aansluitend karakter te geven. Wat is er in den modernen R.K. kerkbouw een gelukkigen ommekeer in de richting van schoonheid en stemming op te merken. Ook de miskleeding onderging een aesthetische, met het gebouw harmonieerende vernieuwing. Om half elf kwam de priesterstoet, voorafgegaan door het kruis en de koorknapen door den toren der kerk binnen, begroet met het koorgezang Introïtus goudeamus (sic). De stoet begaf zich in het priesterkoor waar de litanie voor alle heiligen gezongen werd en deed van daar een ommegang door de kerk, terwijl de muren met wijwater werden besprenkeld. Deken van Dam verrichtte deze plechtigheid. Daarna werd de H. Mis Eterna Christi munera opgedragen geassisteerd door kapelaan v. d. Nauweland (van de H. Agneskerk Beeklaan) als diaken, en kapelaan Filbry (van de kerk in de Parkstraat) als subdiaken, terwijl mede in het priesterkoor hadden plaats genomen pastoor Root (kerk Stadhouderslaan) en pastoor Vermeulen (kerk H. Agnes). Als ceremonarius trad op pastoor v.d. Hout.
Het Palestrijnsche zangkoor (de zangers waren in toga en Tuperplii) van de kerk aan het Bezuidenhout onder leiding van den heer v. Meel luisterde de plechtigheid op. De heer P. Kunst bespeelde het orgel. Het altaar was rijk met witte bloemen getooid.
De deken onderbrak een oogenblik de mis voor het houden van een toespraak, waarin hij wees op de vreugde van dezen dag en de Bouwcommissie naast de bouwers prees voor hun arbeid.
De parochie moge het nieuwe kerkgebouw op hoogen prijs stellen en den pastoor, den heer J.H. van Duymel, die de plechtigheid in het priesterkoor bijwoonde met milde offers verblijden, want de bouw heeft veel geld en zorg gekost. Men moge denken aan David, die den tempel te Jeruzalem niet mocht voltooien, maar zoo blijde was, dat hij het werk aan zijn zonen met zekerheid van slagen mocht overdragen.
De zoekende naar Gods genade zal deze in dezen tempel deelachtig kunnen worden. Daarna werd de Mis ten einde gebracht.
- Uit Het Vaderland, 18 Juli 1929.
Dezer dagen heeft men het orgel, dat zich op de koortribune van de Sacramentskerk aan de Sportlaan bevond, geheel afgebroken. Plannen bestaan om het geheel na grondige restauratie opnieuw ter hoogte van het rechterzijportaal, ongeveer in het midden van het kerkgebouw, gedeeltelijk in en verder boven deze nis, op te bouwen.
De speeltafel zal achter den preekstoel in het priesterkoor worden opgesteld, en langs electrischen weg met het orgel in verbinding worden gebracht.
Ook de geluidsvoortbrenging van het instrument zou door een nieuw systeem aanmerkelijk versterkt worden, hetgeen bij den in deze kerk algemeen beoefenden volkszang van vérstrekkend nut zal blijken.
In October a.s. hoopt men met het werk gereed te zullen zijn.
- Uit Het Vaderland, 14 December 1929.
Met de daarbij gebruikelijke liturgische plechtigheden, waaronder het zingen van den 150sten Psalm, zal morgen te halfvijf in de H. Sacramentskerk aan de Sportlaan het nieuwe orgel worden ingewijd en daarna door den heer W.B. Hattink voor het eerst bespeeld worden. Het is het eerste kerkorgel hier te lande, waarbij de speeltafel op grooten afstand van het orgel verwijderd staat en desnoods overal te plaatsen is en waarbij van het electrisch-pneumatisch systeem gebruik gemaakt is. Het orgel zelf is opgesteld in een der zijbeuken in het midden der kerk, dus niet boven op een zangtribune. De plaats voor de transportabele speeltafel is in een kapel ter rechterzijde van het priesterkoor. De speeltafel, een kunstwerk op zichzelf, wijkt in haar vorm geheel af van de tot nu toe gebouwde en is verder van alle moderne speelhulpmiddelen voorzien. Zoo zijn bijv. de Amerikaansche registerwippen bijzonder handig voor den organist, in ronde lijn aangebracht. De contacten onder de toetsen en registerwippen zijn vervaardigd uit zilveren plantjes mei draden van phosphorbrons, teneinde de onderbreekingsvonken zoo klein mogelijk te doen zijn. De windladen zijn gebouwd volgens het kegelsysteem en worden bediend door een electrisch-pneumatische relais. Een kabel, waarvoor duizenden meters speciaal Amerikaansch draad zijn gebruikt, verbindt de toetscontacten met de fijngebouwde electromagneten van de relais, interessant is het daarbij te hooren hoe snel bij zulk een grooten afstand (plm. 40 meter) tusschen speeltafel en orgel, de pijpen aanspreken. Het tweede manuaal is in een jalouziekast gebouwd, waardoor de organist een buitengewoon zweleffect in zijn spel bereiken kan.
Het orgel, gebouwd door de firma Blaisse en Strunk te Rotterdam, hoewel betrekkelijk klein van dispositie, beschikt daarentegen over een rijke klankenweelde en spreekt van den grooten muzikalen kunstzin van den intonateur, terwijl ook in technisch opzicht op alle wijzen aan een volmaakte samenstelling blijkt voldaan. De Sacramentskerk is met dit orgel een kunst- en waardevol instrument rijker geworden.
- Uit Het Vaderland, 16 December 1929.
In de R.-K. kerk aan de Sportlaan alhier heeft gistermiddag onder zeer groote belangstelling de plechtige inwijding en eerste bespeling van het nieuwe orgel plaatsgehad. Te 4 uur zegende pastoor J.H. Duijmel het orgel met de gebruikelijke plechtigheden in, nadat te voren de Schola Cantorum onder leiding van Henri v.d. Burght ps. 150 gezongen had. Onmiddellijk daarna zette de heer W.B. Hattink, oud-organist der O.L. Vrouwekerk te Scheveningen, die dezen middag het orgel bespeelde, het aanvangsmotief van het Te Deum in.
Na een kort Lof hield pastoor Duijmel hierop een toespraak, waarin hij in enkele woorden een uiteenzetting gaf van de taak welke het kerkorgel bij dc uitoefening der katholieke eeredienst te vervullen heeft. Spr. wees met nadruk er op dat bij onze lithurgische plechtigheden deze taak steeds een dienend karakter zou dragen. Nooit trede bij onze diensten het orgel op den voorgrond.
Spr. hoopte dat het orgel in de toekomst veel tot verhooging der kerkelijke plechtigheden zou mogen bijdragen.
Hierna had de bespeling van het instrument plaats, waarvoor de heer Hattink het volgende programma gekozen had: I. Prélude du premier ton, Fantasie Chromatique, Gilles Jullien (1563-1703). II. Allegro moderato: molto lento doloroso, Grave, J. Guy Ropartz. III. Grand Plein Jeu, 2 pièces du 2me ton, Jacques Boyvin (1630—1706). Vervolgens deed de heer J. Blaisse, lid der firma Blaisse en Strunk, orgelfabrikanten te Rotterdam, de verschillende registers en combinaties van het instrument hooren. De algemeene indruk bij deze eerste bespeling was, dat het orgel over een vollen, ronden toon beschikt, welke in de geheel gevulde kerk een fraai klankeffect teweegbracht.
Talrijke musici, waaronder vele organisten van andere R.K kerken hier ter stede, woonden deze uitvoering bij. Van den Haagschen Kerkkorenbond was het bestuurslid, kapelaan Th. Boonekamp aanwezig. Na afloop hebben vele belangstellenden het orgel van nabij bezichtigd en vooral de bij het altaar verborgen speeltafel met hare moderne vernuftige vindingen in oogenschouw genomen. Enkele organisten hebben daarbij bij wijze van proef het instrument nog even bespeeld.
- Uit : Dagblad070.nl, d.d. 23 april 2018
De Allerheiligst Sacramentskerk aan de Sportlaan in Den Haag gaat definitief tegen de vlakte. Er komen twaalf villa’s voor in de plaats met vraagprijzen tussen de 800.000 en 1,2 miljoen euro. De gemeenteraad heeft daartoe afgelopen week het bestemmingsplan Vogelwijk vastgesteld. De grondeigenaar, Kavel Vastgoed in Rijswijk, kan nu verder met de ontwikkeling van zijn ambitieuze plan voor ‘De 12 Pauwen’. Daarmee komt niet alleen een eind aan de kerk zelf; een in 1925 door Nicolaas Molenaar ontworpen kerk in traditionalistische stijl. Ook het gesteggel over wat te doen met het sinds 2008 niet meer als gebedsruimte gebruikte gebouw en de grond eronder zal nu verstommen. Sinds het bisdom de kerk van de parochie De Vier Evangelisten verkocht, zijn de bestemmingen een aantal keren gewijzigd. In 2013 werd de kerk gekraakt en kort daarna beschikbaar gesteld aan uitgeprocedeerde asielzoekers, die daarvoor in tenten op het Malieveld leefden. Eind 2014 werd de kerk ontruimd met de bedoeling plaats te maken voor een torenflat, maar daartegen kwamen omwonenden in het geweer.
Het plan van Kavel Vastgoed voor ‘De 12 Pauwen’ ontmoet geen weerstand, al plaatsten met name PvdA, 50Plus en Partij voor de Dieren er afgelopen week vraagtekens bij. Ze vinden dat het geen recht doet aan het uitgangspunt in de Haagse Woonvisie om betaalbare woningen over de stad te spreiden; ook vragen ze zich af of het nodig is op deze plek 52 bomen om te hakken, terwijl er maar 12 nieuwe bomen voor terugkomen. Moties om een pas op de plaats te maken, haalden het echter niet. Een motie van Pieter Grinwis (ChristenUnie/SGP) waarin hij het stadsbestuur oproept dan in elk geval bij nieuwe herontwikkelingen voortaan wel rekening te houden met de uitgangspunten in de Woonvisie, werd wél aangenomen. Grinwis noemde twee locaties waar wat hem betreft sociale woningbouw een kans zou moeten krijgen: het Haga-ziekenhuis aan de Sportlaan en het hoofdbureau van politie aan de Burgemeester Patijnlaan. Beide gebouwen verliezen op afzienbare termijn hun huidige functies.
Afbeeldingen
Exterieur
Sloop november 2018 - januari 2019
Eindresultaat februari 2019
Zo te zien is de voormalige pastorie rechts van de gesloopte kerk (een sjiek pand) blijven staan.