,s-Gravenhage (Loosduinen), Aaltje Noordewierstraat 4 - Pastoor van Ars

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Pastoor van Ars
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Zuid-Holland
Gemeente:	's-Gravenhage
Plaats:	's-Gravenhage
Adres:	Aaltje Noordewierstraat 4
Postcode:	2551GA
Sonneveld-index:	02131
Jaar ingebruikname:	1969
Architect:	Eyck, Aldo van
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Gemeentelijk monument

Geschiedenis

Zeer belangrijke moderne kerk. Uiterst zeldzaam voorbeeld van een door architect Aldo van Eyck ontworpen kerkelijk ensemble. Tevens één der laatste nieuw gebouwde r.-k. parochiekerken in Den Haag.

De Pastoor van Arskerk is een moderne rooms-katholieke kerk aan de Aaltje Noordewierstraat in het Haagse stadsdeel Loosduinen. De kerk is gelegen in een plantsoen van de wijk Waldeck. Het ontwerp is beïnvloed door het structuralisme. De kerk is gewijd aan de Franse rooms-katholieke heilige Johannes Maria Vianney die pastoor was te Ars bij Lyon. Het labyrintachtige gebouw is met zijn vernieuwende plattegrond en ruimtelijke indeling van invloed geweest op de (Nederlandse) kerkbouw in de tweede helft van de twintigste eeuw.

De Nederlandse architect Aldo van Eyck kreeg op initiatief van de priester van de parochie, J.H. van Vliet, de opdracht de kerk te ontwerpen. Er moest rekening worden gehouden met een capaciteit van 400 reguliere bezoekers en 200 extra bezoekers in de zomermaanden. Het eerste ontwerp kwam in 1963 gereed en werd afgekeurd omdat uitvoering te duur zou worden.

Het tweede ontwerp stamt uit de zomer van 1966 en werd wel goedgekeurd. Van Eyck liet zich bij dit ontwerp inspireren door kerken in Zuid-Europa en de bedrijvigheid in en rondom deze kerken. De kerk is ontworpen in twee delen. Het eerste deel bestaat uit een lage gesloten rechthoekige kerkruimte die lijkt op een crypte, en de hoge dwarsruimte doet denken aan een gotisch schip. De niet gelovige Van Eyck zocht voor de realisatie monnik en architect dom Hans van der Laan als projectmentor aan. Van der Laan had ervaring met het ontwerpen van katholieke kerken en gaf meteen zijn fiat aan het ontwerp. De bouw van de kerk ging van start in 1968. Op 20 december 1969 werd de kerk gewijd door mgr. M. A. Jansen, eerste bisschop van Rotterdam.[1] Het gebouw is opgetrokken uit grijze betonblokken en heeft geen toren. Het interieur van de kerk is sober. Net als bij een aantal andere kerken van de hand van Van Eyck komt in het ontwerp de cirkel op verschillende plaatsen terug als motief. Zo zijn in- en uitgang cirkelvormig uitgevoerd en komt licht binnen door middel van cirkelvormige bovenlichten. De kerk is bijzonder vanwege zijn variatie in ruimte, hoogteverschil en lichtspel. Door de aparte uitgang hoeft de kerkganger zijn rug na de dienst niet naar heilige zaken toe te keren.

In 2004 kreeg het gebouw de status van gemeentelijk monument. In 2009 werd de pastorie bij de kerk een klooster dat bewoond wordt door vier Dienaressen van de Heer en de Maagd van Matara. Hun missie is het bevorderen van christelijke waarden in een geseculariseerde samenleving.[2] In 2015 verhuisden zij naar het centrum van de stad.[3]

In 2012 is de kerk samen met drie andere Haagse kerken onderdeel geworden van de Parochie de Vier Evangelisten.

Andere aan de pastoor van Ars gewijde kerken zijn in Nederland te vinden in: Delft, Deventer, Geleen, Haarlem, Hopel, Liesbos en Eindhoven.

(Bron: Wikipedia)

Vermoedelijk is dit kerkgebouw ook een voorbeeld van "brutalisme".

Orgel

Het orgel is gebouwd door Pels & van Leeuwen in 1965 voor de Goede Herderkerk in Emmen. Het orgel is in 1986 overgeplaatst naar de Pastoor van Arskerk in Den Haag

Externe links

Website kerkelijke gemeente
Uit: architectuur.org., d.d. 17 november 2014. Over een nooit gebouwd kerkontwerp van Aldo van Eyck
Meer afbeeldingen op WikiMedia
De kerk op Wikipedia
Wikidata Q15880551

In de media

Maquette Wheels of Heaven Van Eyck eenmalig te zien

17-11-2014 - De maquette ‘Wheels of heaven’ van architect Aldo van Eyck zal op 29 november eenmalig te zien zijn tijdens Smeken om verbeelding, een programma rond kunst en religie van de Van der Leeuwstichting in De Nieuwe Liefde in Amsterdam. ‘ Wheels of heaven’ is het winnende ontwerp van een prijsvraag van deze stichting in de jaren ’60 voor het ontwerpen van een kerkgebouw. De maquette komt uit een privécollectie en is na de prijsvraag niet meer te zien geweest. Hoewel het ontwerp nooit is uitgevoerd, is het wel van groot belang geweest voor de ontwikkelingen op het gebied van religieuze architectuur. De maquette gaf een totaal vernieuwende visie op de ideale ruimtelijke indeling van een kerk en werd ook buiten de kerkelijke wereld geprezen. De plattegrond van ‘Wheels of heaven’ heeft de vorm van een rechthoek met op alle vier de hoeken uitstulpende cirkels. Elke cirkel heeft een eigen atmosfeer met een afzonderlijke lichtbron en inrichting. Het ontwerp was voorzien van lichtkappen bovenin die Van Eyck vanwege het uitzicht op de bomen en de lucht boomhappers noemde, en kleine raampjes tegen de vloer, die hij moskijkers noemde. Door de multicentraliteit van het ontwerp was de kerk niet langer gefixeerd op één punt van aandacht, waar alle belangrijke religieuze handelingen zoals preek, doop en avondmaal verricht werden, zoals tot dan toe in vrijwel alle kerken het geval was, maar gaf het ruimte aan vier centra die flexibel en los van elkaar te gebruiken waren. Voor liefhebbers is Smeken om verbeelding een bijzondere gelegenheid om de maquette eindelijk eens in het echt te zien, maar het programma biedt meer. Het ontwerp van Van Eyck vernieuwde het denken over de functie van kerkgebouwen en is opnieuw relevant. Het gaf ook de jonge architect Narda Beunders inspiratie voor haar ontwerp voor een geloofsgebouw. Haar ‘Ruimte om in te geloven’ is te zien naast Wheels of Heaven. Tijdens Smeken om verbeelding vertelt zij over de relatie tussen de twee ontwerpen. “De wens van de opdrachtgevers was destijds dat het een doorgangshuis moest zijn, waar zoekers en buitenstaanders zich ook welkom zouden voelen. Die intentie sluit sterk aan bij mijn idee van een geloofsgebouw dat meer aansluiting vind bij onze huidige samenleving. In 'Ruimte om in te geloven' gaat het om het samen komen van mensen, ongeacht culturele achtergrond, religieus of niet religieus, er is plek voor iedereen", aldus Narda Beunders. Smeken om verbeelding is een programma van de Van der Leeuwstichting. Deze stichting brengt kunst en religie in elkaars vaarwater. Tijdens Smeken om verbeelding is architectuur onderdeel van een programma vol theater, muziek, beeldende kunst en film. Er is naast architectuur aandacht voor theater, muziek, beeldende kunst en film.

Uit RTVWest d.d. 22 maart 2015

De Pastoor van Ars-kerk in Den Haag moet op de lijst van rijksmonumenten komen. Dat vinden architecten, mensen uit de cultuurwereld en het Bisdom Rotterdam. Deze kerk in Loosduinen kan nu nog niet op de lijst van rijksmonumenten komen, omdat de kerk nog geen halve eeuw oud is. De katholieke kerk is in 1968 gebouwd. Architect was Aldo van Eyck. Hij wordt gezien als één van de grote vernieuwers van de na-oorlogse architectuur. Het gebouw bestaat uit betonnen blokken en heeft geen toren. Het interieur in de kerk is in tegenstelling tot andere katholieke kerken sober. Dinsdag wordt het boek Pastoor van Ars, monument van Aldo van Eyck, over de kerk gepubliceerd. Het eerste exemplaar wordt in ontvangst genomen door directeur Menno Tempel van het Gemeentemuseum. Dan start ook de lobby om de kerk op de monumentenlijst te krijgen

(Bron: Omroep West)

Uit: Reformatorisch Dagblad d.d.3-8-2024

Martijn den Hollander

Pastoor van Arskerk: sober en vernieuwend

Architectuur rond 1970

De Pastoor van Arskerk in de Haagse wijk Loosduinen oogt sober, maar heeft een rijke architectuur. Het rooms-katholieke kerkgebouw uit 1969 geldt als een voorbeeld van het structuralisme. Architect Aldo van Eyck (1918-1999) liet zich inspireren door vroeg-christelijke basilieken en Zuid-Europese kerken. De Pastoor van Arskerk bestaat uit een lage rechthoekige ruimte die doet denken aan een crypte, met dwars daarop een hoge gang. Aan het eind daarvan staat een kruis. Daglicht valt door ronde koepels in het dak. De ronde vorm komt herhaaldelijk terug in het in- en exterieur van de kerk. Die herhaling van geometrische vormen is typerend voor het structuralisme, een stroming in de Nederlandse architectuur die ontstond in het midden van de twintigste eeuw.