Handelingen

Aarle-Rixtel, Bosscheweg 18 - Kapel O.L. Vrouw in 't Zand

Uit Reliwiki


Bezig met het laden van de kaart...
Algemene gegevens
Genootschap: Rooms Katholieke Kerk
Provincie: Noord-Brabant
Gemeente: Laarbeek
Plaats: Aarle-Rixtel
Adres: Bosscheweg 18
Postcode: 5735GV
Inventarisatienummer: 00583
Jaar ingebruikname: 16e eeuw
Architect:
Huidige bestemming: kapel
Monument status: Rijksmonument 6938


Geschiedenis

Historische kapel. De hoofdruimte dateert uit ongeveer 1500 en werd in 1597 uitgebreid met een smaller en lager, driezijdig koor. Er zijn echter documenten waaruit kan worden opgemaakt dat de kapel al in 1480 bedevaartgangers trok. De verering betrof een pijpaarden beeldje van Onze Lieve Vrouw in 't Zand. In 1648 ging de kapel over naar de protestanten, en werd gebruikt als raadhuis. In 1853 kreeg de kapel haar oorspronkelijke functie weer terug. In de kapel bevindt zich een kopie van een drieluik, dat een Madonna met Kind voorstelt. Het origineel bevindt zich in het Museum voor Religieuze Kunst te Uden. Ook wel Onze Lieve Vrouw in 't Zand en Zetel der Wijsheid.

Poging tot sloop

Zoals in zoveel Nederlandse genadeoorden sloeg ook in Aarle-Rixtel de onderdrukking door de protestanten toe, en er ontstond een angstige situatie waarbij hervormingsgezinde troepen die zich tussen 's-Hertogenbosch en Helmond bewogen de buurt terroriseerden. Dit nam zulke grote vormen aan dat niemand nog bij het kapelletje durfde te gaan bidden. Rond de kapel werd het "woest en desolaat," zoals een schrijver uit die tijd vermeldt. Enkele mannen uit het dorp besloten de kapel af te breken en de stenen te gebruiken om de vervallen parochiekerk op te knappen. Dit wekte opnieuw de "afkeuring van de moedermaagd", en de eerste en enige poging om de kapel te ontmantelen resulteerde in instortende steigers, botbreuken en bij degene die het altaar had gesloopt zelfs een dodelijke koorts.

  • (Bron:Wikipedia)

Monumentomschrijving Rijksdienst

Kapel van Onze Lieve Vrouw in 't Zand. Gesticht omstreeks 1500, herbouwd in 1597, in 1608 met een zuidelijke dwarsarm vergroot, in 1648 tot raadhuis ingericht, in 1853 in haar oorspronkelijke functie hersteld. Eenschepig gebouw van drie traveeën met smaller en lager driezijdig gesloten koor; zuidarm met in- en uitgezwenkte topgevel, waarin het jaartal 1608. Diepe aanbouw uit 1893 aan de noordzijde. Rondboogvensters, steunberen, leiendak en dakruiter. Inwendig onder een groot verguld neogotisch baldakijn het XVIe eeuwse pijpaarden mirakelbeeldje van de Lieve Vrouw (polychromie XIXe eeuws) en achterin de kapel een drieluik op paneel uit 1518, in de trant van Jacob Cornelisz. van Oostsanen, voorstellende Maria met Kind en Johannes in een landschap, op de zijluiken de portretten der schenkers met hun beschermheiligen. De kapel maakt sedert 1856 deel uit van het toen erbij gebouwde klooster Mariengaarde.

Externe links

Afbeeldingen