Amstelhoek, Piet Heinlaan 1 - Kruiskerk (1927 - 2002)
Uit Reliwiki
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam kerk: | Kruiskerk |
| Genootschap: | Gereformeerde Kerken in Nederland |
| Provincie: | Utrecht |
| Gemeente: | De Ronde Venen |
| Plaats: | Amstelhoek |
| Adres: | Piet Heinlaan 1 |
| Postcode: | 1427AB |
| Sonneveld-index: | 03909 |
| Jaar ingebruikname: | 1927 |
| Architect: | B.W. Plooij |
| Huidige bestemming: | woning |
| Monument status: | Rijksmonument 514694 |
Geschiedenis
Karakteristiek Gereformeerd kerkgebouw met toren. Eén van de eerste kerkgebouwen van architect B.W. Plooij.
Toen in 1852 de kerk van de Afscheiding in Uithoorn werd geïnstitueerd vond men een onderkomen in de buurt Amstelhoek, aan de overkant van de Amstel. En die Amstel is er grensrivier. Amstelhoek ligt dus in de provincie Utrecht. Aan de Mennonietenbuurt werd een klein gereformeerd kerkje gebouwd. In 1927 werd dit kerkje vervangen door een door architect B.W. Plooij ontworpen kerk, die later de naam Kruiskerk kreeg. De ingebruikname was op 17 februari 1927. Bij de vorming van de Samen-op-Weg-gemeente Uithoorn is besloten dat de Ned. Hervormde Thamerkerk te Uithoorn de SoW-kerk wordt. Op 17 februari 2002 was in de Kruiskerk de laatste kerkdienst. De inmiddels op de Rijksmonumentenlijst geplaatste kerk is verkocht aan de heer Van Bentum, die in de kerk gaat wonen. Voorjaar 2007 stond de kerk aan de Piet Heinlaan 3 opnieuw te koop. De vraagprijs was € 1.150.000,- k.k. (51-04/52-04/54-05/58-07)
Monumentomschrijving Rijksdienst
De in Amstelhoek gebouwde kerk aan de Piet Heinlaan werd opgetrokken in 1925. Naar verluidt is dit het eerste ontwerp van B.W. Plooij. In 1927 werd de eerste dienst gehouden. De Gereformeerde Kerk bediende behalve Amstelhoek ook de gemeente Uithoorn. Halverwege de jaren 1970 is het interieur voorzien van nieuwe kleuren, die buiten de bescherming vallen. Tot 2002 was de kerk in gebruik bij de 'Samen Op Weg'-gemeente van Uithoorn. De kerk is ontworpen in de trant van de Amsterdamse school.
Omschrijving
De aan de Piet Heinlaan, op de hoek met de Kerklaan in een plantsoen gelegen kerk heeft een plattegrond in de vorm van een Latijns kruis en hij wordt afgedekt met zadeldaken met rode verbeterde Hollandse pannen. De gevels zijn opgetrokken in twee kleuren baksteen. Aan de zuidwestzijde staat een toren met spits. Tegen de achtergevel of westgevel is de consistorie gezet onder zadeldak met de nok evenwijdig aan de Kerklaan. De gevels zijn voorzien van drielichtsvensters. Alle vensters van het kerkgedeelte zijn voorzien van gekleurd glas-in-lood. De voorgevel of oostgevel is symmetrisch van opzet met in het midden de ingang, bestaande uit dubbele houten deuren in een portiek onder een betonnen dekplaat. De deuren zijn voorzien van zware gehengen. Aan weerszijden zijn smalle vensters aangebracht. Voor de portiek is een trap met aan weerszijden gemetselde bloembakken. Boven de portiek bevat de gevel een samengesteld venster, bestaande uit een zevental smalle vensters, gescheiden door muurdammen en geplaatst in de vorm van een ruit. De gevel heeft steunberen aan weerszijden.
Tegen de linkerzijgevel is in de oksel met het transept een toren gezet op vierkante plattegrond. De toren wordt naar boven toe trapsgewijs smaller en is voorzien van smalle vensters, galmgaten en wijzerplaten, die zijn uitgevoerd in keramische tegels. De leien gedekte en iets conische spits heeft een loden bekroning. Het transept heeft een iets geringere nokhoogte en bevat een samengesteld venster, bestaande uit smalle vensters, gescheiden door muurdammen. De hoofdvorm van het venster is een driehoek.
De rechterzijgevel heeft een transept met identieke vensterindeling. De gevel links hiervan bevat een aantal smalle vensters, gescheiden door muurdammen. In de oksel met het risaliet is een portiek aangebracht onder een betonnen, plat dak. Aan de oostzijde zijn in de portiek dubbele deuren gezet met zware gehengen. Het interieur toont de gewelfconstructie die bestaat uit houten spanten op consoles in Amsterdamse Schoolstijl. Achter de preekstoel is een spitsboogvormige nis gezet. De kerk bevat een opstelling met rijen houten banken.
Waardering
De kerk is van algemeen belang vanwege de architectuurhistorische waarde door de plaats die het gebouw inneemt in het oeuvre van architect B.W. Plooij alsmede door de Amsterdamse schoolkenmerken en tevens vanwege situationele waarde als landmark of herkenningspunt voor Amstelhoek.
Afbeeldingen
foto: Ds. H.J. Douwes, Amsterdam
foto: Ds. H.J. Douwes, Amsterdam
- Op zoek naar meer afbeeldingen.