Amsterdam, Waterlooplein 207 - Mozes en Aaron
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | Antonius van Padua |
Genootschap: | Rooms Katholieke Kerk |
Provincie: | Noord-Holland |
Gemeente: | Amsterdam |
Plaats: | Amsterdam |
Adres: | Waterlooplein 205 |
Postcode: | 1011MS |
Inventarisatienummer: | 04923 |
Jaar ingebruikname: | 1841 |
Architect: | Suys, T.F. |
Huidige bestemming: | kerk |
Monument status: | Rijksmonument 6305 |
Geschiedenis
Monumentale "waterstaatskerk". Officiële naam parochiekerk is "Sint Antonius van Padua". In de volksmond echter bekend als "Mozes- en Aäronkerk". Dit is de enige "waterstaatskerk" in Nederland met een dubbeltorenfront. In Brussel is enkele jaren later, ook naar ontwerp van Suys, de St. Josephkerk gebouwd, die eveneens een dubbeltorenfront heeft.
In 1980 buiten gebruik voor reguliere R.K. vieringen.
Van 1969 tot voorjaar 2014 fungeerde de kerk als aula van het Mozeshuis voor speciale vieringen, symposia, exposities en muziekuitvoeringen. Om financiële redenen is het Mozeshuis voorjaar 2014 gesloten (zie voor meer info de nieuwe website "mozeshuis.pz.nl").
Vanaf september 2014 zijn kerk en Mozeshuis in gebruik bij de Gemeenschap Sant'Egidio, een internationale lekenorganisatie die bidt voor en zich inzet voor de armen. Officiële (her)inwijding als kerk zondag 28 september 2014. Sant'Egidio houdt regelmatig kerkelijke vieringen, en het kerkgebouw zal vaker geopend zijn.
Monumentomchrijving Rijksdienst
Mozes- en Aäronkerk (Rooms-Katholieke kerk St. Antonius van Padua). Rechthoekig, in de straatwand gelegen neoclassicistisch kerkgebouw (1837-'41 door Tieleman Franciscus Suys) met zandstenen, van twee houten torens voorziene voorgevel waarin ionische, door beelden bekroonde tempelportiek. Zandstenen achtergevel met fronton. Inwendig driebeukige hallenruimte met corintische zuilen. Voor de inventaris, w.o. de zeer fraaie hoofd- en zijaltaren (plm 1700) uit de vroegere schuilkerk.
Orgel
Het orgel (Rijksmonument) is in 1871 gebouwd door de firma C. & P.J. Adema, Amsterdam, onder advies van de Franse consul Charles Philbert. Het pijpwerk van enkele registers dateert uit 1772. In 1878 worden door Adema enkele kleine wijzigingen aangebracht, in 1887 volgt door hen een uitbreiding, waardoor de thans nog bestaande situatie ontstaat. Restauraties volgen in 1954 door de firma Adema's Kerkorgelbouw (Hubert Schreurs) te Amsterdam en in 1993-1994 door Flentrop Orgelbouw te Zaandam. Het instrument was het eerste grote orgel in de hoofdstad, dat ontworpen was volgens de principes van de Franse symfonische orgelbouw, zoals ontwikkeld door Aristide Cavaillé-Coll.
Dispositie:
- Groot Orgel (manuaal 1): Grondstemmen: Principaal 16' - Gedekt 16' (1772) - Principaal 8' - Portunaal 8' - Gedekt 8' (1772) - Kwint 5⅓' - Principaal 4' - Principaal 2' - Mixtuur 2⅔' IV-VII. Combinatiestemmen: Diapason 8' - Diapason 4' - Ripiëno 1⅓'-1' - Kornet 2⅔' III-V - Bariton 16' - Trompet harmoniek 8' (1878) - Trompet harmoniek 4' (1878).
- Positief expressief (manuaal 2): Grondstemmen: Viool 16' - Salicionaal 8' - Viool 8' - Gedekt 8' (1772) - Viool 4' - Gedekt 4' (1772). Combinatiestemmen: Kwintviool 2⅔' - Viool 2' - Mixtuur 1⅓' II-VI - Fagot 16' (1878) - Fagot-Hobo 8' (1878).
- Reciet expressief (manuaal 3): Grondstemmen: Kwintatoon 16' - Fluit harmoniek 8' (1878) - Violoncel 8' - Vox coelestis 8' (1878) - Dwarsfluit 4'. Combinatiestemmen: Kwintfluit 2⅔' (1878) - Piccolo 2' - Terts 1 3/5' - Trompet harmoniek 8' (1878) - Vox humana 8' (1878) - Tremulant.
- Pedaal: Sterke grondstemmen: Subbas 32' (1887, mech. unit) - Openbas 16' (1887) - Kwint 10 ⅔' (1887). Zachte grondstemmen: Contrabas 16' - Gedekt 16' - Openbas 8' - Violoncel 8' (1887). Combinatiestemmen: Openbas 4' - Bazuin 16' (1878) - Trompet 8' (1878) - Trompet 4' (1878).
- Koppelingen: P + I / P + II / Octaafkoppeling Pedaal / I + II / I + III / II + III / Octaves graves II.
- Treden: Grondstemmen Positief - Grondstemmen Reciet - Grondstemmen Groot Orgel - Zachte grondstemmen Pedaal - Combinatiestemmen Reciet - Combinatiestemmen Groot Orgel - Sterke grondstemmen Pedaal - Combinatiestemmen Pedaal.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-f1. Barker-machine. Positief en Reciet staan in een gemeenschappelijke zwelkast. Winddruk: 130 mm. WK (discant Groot Orgel, Pedaal, Reciet, Barker-hefbomen), 100 mm. WK (Positief, bas Groot Orgel).