Bavel, Brigidastraat 1 - Maria Hemelvaart

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:	Maria Hemelvaart
Genootschap:	Rooms-Katholieke kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Breda
Plaats:	Bavel
Adres:	Brigidastraat 1
Postcode:	4854CL
Sonneveld-index:	06998
Jaar ingebruikname:	1886-1887
Architect:	J.J. van Langelaar
Huidige bestemming:	Rooms-Katholieke kerk
Monument status:	Rijksmonument 30494

Geschiedenis

Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.

Neogotische kerk met toren, ontworpen door architect J.J, van Langeraar,

In 1648 wordt de uitoefening van de katholieke godsdienst verboden en de oude kerk komt in het bezit van de gereformeerden. De parochianen wijken eerst uit naar de kapel van Kasteel IJpelaar. Vanaf 1683 wordt gebruik gemaakt van een schuurkerk. In 1809 wordt de zwaar vervallen oude kerk van Bavel teruggegeven aan de rooms-katholieken. Nadat in 1853 in Nederland de katholieke hiërarchie is hersteld en er weer bisdommen met bisschoppen zijn, wordt in 1855 de bestaande parochie van Bavel bevestigd door de Bredase bisschop Mgr. Van Hooydonk. De oude parochiegrenzen blijven praktisch gehandhaafd. Naast de heilige Brigida krijgt de parochie nu als eerste patrones Onze Lieve Vrouw en de kerk wordt de kerk van O.L. Vrouw ten Hemelopneming (ook wel H. Maria Hemelvaart genoemd). Omdat de bijna 400 jaar oude kerk te klein is geworden wordt, door pastoor Leyten, besloten om een nieuwe kerk te bouwen. Architect J.J. van Langelaar, een leerling van Pierre Cuypers, krijgt de opdracht voor het ontwerp, waarna de bouw kan aanvangen en op 6 april 1886 een eerste steen worden gelegd. Op 23 mei 1887 wordt de kerk geconsacreerd door de vroegere pastoor Leyten die inmiddels tot bisschop is gewijd.

De oude 15e eeuwse parochiekerk wordt in 1888 afgebroken. De Brigidaklok uit 1463 wordt in de toren van de nieuwe kerk gehangen.

In 1940, aan het begin van de tweede wereldoorlog, worden veel inwoners van Bavel geëvacueerd. De schade aan de kerk bleef beperkt. Op 28 oktober 1944, tijdens de bevrijding door de Polen, is er veel schade in het dorp en er zijn enkele doden te betreuren. De toren en ramen van de kerk hebben veel schade opgelopen. In de maanden na de bevrijding wordt door neervallende vliegende bommen nog meer schade aan het kerkgebouw toegebracht. Het volledige herstel vergt enkele jaren. Plannen om een nieuwe kerk te bouwen gaan niet door. De kerk wordt in 1974 van binnen grondig gerestaureerd en komt op de lijst van Rijksmonumenten. Toren en buitenkant van de kerk worden gerestaureerd. De neogotische kerk kan nu als de belangrijkste en grootste nog bestaande kerk van architect Van Langelaar worden beschouwd - sinds de sloop van de nóg grotere Maria Hemelvaartkerk in Breda in 1967, die ook door hem werd ontworpen.

Orgel

Tussen 1840 en 1865 bouwde Loret dit instrument in Bavel. De huidige kerk kwam in 1887 gereed. Het orgel werd ongewijzigd overgebracht. In 1940 is het door Vermeulen verbouwd. Hierbij is de tractuur electro-pneumatisch gemaakt. De kas was oorspronkelijk smal, met de speeltafel in het midden. Vermeulen maakte de kas breder en plaatste een vrijstaande speeltafel. In 2002 was de toestand van het orgel zo slecht, dat een zeer grondige restauratie noodzakelijk werd. Hiervoor zijn de fondswervingsacties in december 2002 gestart. Vanaf 2005 wordt aan het orgel gewerkt.

(Bron:Orgeldatabase)

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

O. L. Vrouw ten Hemelopneming, 1885-1887, J. J. van Langelaar. Neogotische kruisbasiliek met westtoren, geinspireerd op de rijpe Franse gotiek. Mechanisch torenuurwerk, 1888, elektrische opwinding, is buiten gebruik gesteld.

MIP omschrijving

Naam monument: H. Maria - Hemelvaart
Bouwstijl: Neo-Gotiek
Bouwperiode: 1887
Gevels en materialen: Bakstenen gevel. Rijke detaillering in natuursteen.
Vensters en deuren: Glas-in-lood raam van Nicolas? Spitsboogramen.
Dak en bedekking: Zadel- en schilddaken, leien.
Bijgebouwen: Herdenkingsplaat Polen 1944. Baksteen kerkmuur met pilaster onder ezelsrug enpilaar met afdekken. IJzeren sierhek.
Bijzonderheden: Driebeukige kruisbasiliek met toren en spits. Toren in vier geledingen.

Externe links

Afbeeldingen

Exterieur

O.L.V. Hemelvaart. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004.
Foto:G.Lanting/wikimedia
Foto:G.Lanting/wikimedia
Foto:G.Lanting/wikimedia
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012
jk 01-10-2012