Breda, Haagsemarkt 2 - Martinus

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Martinus
Genootschap:	Rooms Katholieke Kerk
Provincie:	Noord-Brabant
Gemeente:	Breda
Plaats:	Princenhage
Adres:	Haagsemarkt 2
Postcode:	4813BA
Sonneveld-index:	07194
Jaar ingebruikname:	1564
Architect:	Cuypers, P.J.H. en Langelaar, J.J. van (restauratie)
Huidige bestemming:	kerk
Monument status:	Rijksmonument 10388

Geschiedenis

Plattegrond. Bron: Kerken in het Bisdom Breda, Auteur: Ton van Nijnatten. Uitgeverij: Buijten en Schipperheijn B.V. juni 2004

Grote (neo)gotische dorpskerk met hoge toren, de op één na hoogste kerktoren in Breda, na de toren van de Grote Kerk in centrum Breda.

In 1261 werd Princenhage door de abdis Hildegunde van Wassenberg van de abdij van Thorn tot een zelfstandige parochie verheven. De kerktoren dateert uit circa 1400. In 1520 tot 1564 werd het driebeukige schip gebouwd. In 1666 kreeg de toren een 38 meter hoge spits, de totale hoogte van de toren kwam daarmee op op 64 meter. Na lange tijd gebruikt te zijn door de protestanten keerde de kerk in 1800 terug in katholieke handen. Op 1 en 2 augustus 1873 werd de kerk beschadigd door brand als gevolg van een blikseminslag in de kerk. Hierna werd de kerk gerestaureerd door J.J. van Langelaar volgens plannen van P.J.H. Cuypers. Hierbij werd onder meer de toren in neogotische stijl verbouwd en de torenspits vervangen. De toren heeft een torenspits die geflankeerd wordt door vier torentjes. Op 6 november 1874 werd door storm een hoektorentje afgerukt.

(Bron:Wikipedia)

Stormschade 1921

De noordwesterstorm van 16 november 1921 was beslist de krachtigste storm van de vorige eeuw. Er werden windstoten gemeten tot maar liefst 145 km per uur, ongehoord in Nederland en de door de storm veroorzaakte materiële schade was ook pijnlijk hoog. In Princenhage was het die dag ook raak, door de wind werd de toren van de Martinuskerk van het dak geblazen en een van de kleine bij-torentjes boorde zich in het dak van het uitgebouwde transept met een enorme puinhoop als gevolg.

Monumentomschrijving Rijksdienst

Rooms-Katholieke Kerk van St. Martinus. In 1261 als kapel vermeld, in 1316 als parochiekerk. Tegen 1400 werd met het koor van de huidige kerk begonnen, van 1520 tot 1564 kwam het schip tot stand, nadat in 1499 het dwarspand voltooid was. Na een brand in 1873 hersteld door J. van Langelaar naar ontwerpen van P.J.H.Cuypers, waarbij de toren grotendeels in andere vormen vernieuwd werd (overslanke naaldspits in plaats van de bekroning met een gekoepeld lantaarntje, toevoeging van vier hoektorentjes). Vijfzijdig gesloten koor met kruisribgewelven, dwarspand en schip met spitse houten tongewelven, dwarse houten tongewelven op de zijbeuken, waarvan elke travee een afzonderlijke geveltop met dwars zadeldak heeft. Oorspronkelijk pseudobasilicaal, later vensters tussen de dwarsdaken in het schip aangebracht. Neogotische inventaris en enkele 17e eeuwse grafzerken. Twee geschilderde pastoorsportretten (XVII en XIXa) in de pastorie. Van oorsprong een tweeklaviers orgel met vrij Pedaal, in 1877 gemaakt door Ch. Anneessens. Van dit instrument, dat sinds de bouwtijd veelvuldig is gewijzigd, is in 1979 een eenklaviers instrument overgebleven, dat in een kas uit 1892 werd geplaatst. Deze kas is afkomstig uit de R.K. Kerk H. Hart te Oosterhout en werd gemaakt door de Gebr. Muller uit Reifferscheid.