Dokkum, Koningstraat 25 - Martinus en Bonifatius

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam object:	Martinus en Bonifatius
Genootschap:	Rooms-Katholieke kerk
Provincie:	Friesland
Gemeente:	Noardeast-Fryslân
Plaats:	Dokkum
Adres:	Koningstraat 25
Postcode:	9101LP
Sonneveld-index:	08850
Jaar ingebruikname:	1874
Architect:	P.J.H. Cuypers
Huidige bestemming:	Rooms-Katholieke kerk
Monument status:	Rijksmonument 13139

Geschiedenis

Dokkum, H. Martinus en H.H. Bonifatius en Gezellen; opn. 23-06-2012 jk

Prachtige neogotische kerk met toren. Verving een eerdere kerk.

Bij de reformatie kwam oude St. Bonifatiuskerk in bezit van de Gereformeerden. Na de officiële toelating van de R.K. Kerk in 1853 werden in Dokkum in 1857 al plannen gemaakt voor de bouw van een nieuwe kerk. De daaropvolgende jaren werden benut om een aantal percelen tussen de Hoogstraat en de Koningstraat te kopen. Aanvankelijk kreeg architect J. F. Scheepers uit Groningen de opdracht voor een ontwerp van de nieuwe kerk. Begin 1870 werd besloten om met de bekende architect Petrus Josephus Hubertus Cuypers (1827 - 1921) uit Roermond contact op te nemen. Die had al spoedig een plan klaar dat algemene instemming vond. In september 1871 werd met de bouw begonnen en op 18 juli 1872 werd de nog niet geheel voltooide kerk geconsacreerd. De toren werd gebouwd in 1878.

Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

De kerk van St. Martinus en Bonifatius en gezellen, 1869, P.J.H. Cuypers. Driebeukige kruisbasiliek in aan de vroege gotiek ontleende vormen. Stenen kruisribgewelven onder koor en zijbeuken, houten tongewelven over middenschip en transept. Toren naast het vijfzijdig gesloten koor, veelhoekige traptoren naast het schip. Interieur behandeld als schoonwerk. Eenklaviers orgel in ca 1883 gemaakt door L. van Dam en Zonen.

Orgel

Van Gruisen-orgel

In de nieuwe kerk wordt aanvankelijk het in 1808 door A. van Gruisen en Zonen, orgelmakers te Leeuwarden, voltooide orgel uit de vorige kerk overgeplaatst. Dit werk wordt, hoewel niet expliciet vermeld, uitgevoerd door Eeltje Sjoerds Ypma uit Bolsward. De kas van het oorspronkelijke balustradegorgel wordt verdiept en voorzien van een onderkas met magazijnbalg. De claviatuur wordt aan de linkerzijkant geplaatst. Op 17 januari 1882 volgt een melding waarin over de gebrekkige toestand van het orgel wordt gesproken en een voorstel voor de aanschaf van een nieuw orgel. Deze plannen worden voortvarend ter hand genomen en al in juli een nieuw orgel besteld. Het oude orgel wordt op 20 maart 1883 voor fl. 130,-- verkocht aan G. Wüst. Daarna wordt het orgel doorverkocht aan de Gereformeerde Kerk van Enumatil.

(Meer info:Orgeldatabase)

Van Dam-orgel

Op 4 juli 1882 aan de heer L van Dam, orgelfabrikant te Leeuwarden, de opdracht gegeven voor de levering van een nieuw orgel. Een volledig bestek van het orgel met de betalingscondities wordt ondertekend. De oplevering zal op 1 juli 1883 moeten plaatsvinden. De kosten van het instrument zijn fl. 1.800,--. In 1916/1917 plaatst de Fa. Adema te Leeuwarden twee nieuwe registers, t.w. een Aeoline 8’ op een lege plaats en een Voix Céleste 8’ i.p.v. de Quint 3’. In 1941 wordt door de firma Verschueren te Heythuysen de dispositie in neobarokke zin omgebogen door de Voix Celeste en Aeoline in te korten tot resp. een Quint 2 2/3' en een Terts 1 3/5'. In 1986 wordt het orgel geïnventariseerd waarna uiteindelijk de conclusie wordt getrokken om het instrument op de monumentenlijst te plaatsen waardoor een restauratie mogelijk is. Op 18 december 1990 krijgt de Fa. Bakker en Timmenga te Leeuwarden de opdracht daarvoor. De twee bijgeplaatste registers vervallen weer, een nieuwe Fluit d'Amour 4' wordt gereconstrueerd en een Dulciaan 8’ komt op de lege sleep.

(Meer info:Orgeldatabase)

In de media

Uit Het Vaderland, 12 Juli 1933.

Aan de N.V. Bredasche Beton Industrie te Breda is opgedragen de restauratie van de R.-K. kerk te Dokkum. Dit werk omvat het afbreken en opnieuw opbouwen van den toren op betonfundeering en het leggen van een geheel nieuwe betonfundeering onder de geheele kerk, benevens kleinere restauratie aan het in- en uitwendige van de kerk. Een bedrag van f 50.000 is hiermede gemoeid.

Uit Reformatorisch Dagblad, 16 februari 2016

De Stichting Behoud Bonifatiuskerk voor Dokkum heeft zo’n 35.000 euro opgehaald met de crowdfundingsactie voor de restauratie van de toren. Dat maakte de stichting onlangs bekend. Restauratie is nodig om verdere beschadiging aan de toren en het gewelf tegen te gaan. Nu drukt de toren tegen het gewelf van de kerk aan, waardoor daarin scheuren zijn ontstaan. Met hulp van de Stichting Behoud Kerkelijke Gebouwen in Friesland heeft de stichting een planmatig onderhoudsplan gemaakt tot 2021.