Dorkwerd, Hoogeweg 4 - Hervormde Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Hervormde Kerk
Genootschap:	PKN Hervormd Dorkwerd
Provincie:	Groningen
Gemeente:	Groningen
Plaats:	Groningen
Adres:	Hoogeweg 4
Postcode:	9746TN
Sonneveld-index:	00716
Jaar ingebruikname:	1648
Architect:
Huidige bestemming:	hervormde kerk
Monument status:	Rijksmonument 18752

Geschiedenis

Historische kerk met toren. Restauratie 2008. De hervormde gemeente van het kleine dorpje Dorkwerd maakt deel uit van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN).

Monumentomschrijving Rijksdienst

Hervormde KERK op verhoogd omheind kerkhof. Eenvoudig driezijdig gesloten zaalgebouwtje. Orgel (Rijksmonument) met een manuaal en aangehangen pedaal uit 1908, gebouwd door de Gebr. Van Oeckelen (Glimmen). In de toren een klok van G. Schimmel, 1682, diam. 83 cm.

De hervormde kerk, Hogeweg 2, is in 1648 op een wierde gebouwd. In de 19de eeuw is die wierde afgegraven. Van het ontvangen geld werd het Van Oeckelen-orgel gekocht. Maar het afgraven van de wierde had als nadeel dat de kerk ging verzakken. Het nieuwe orgel en ook de in 1869 aangebouwde toren maakten het gebouw ook weer zwaarder. Eind december 2006 is met de restauratie begonnen. Onder de kerk werden 25 middeleeuwse skeletten gevonden. Die zijn herbegraven. Daarna is het kerkje stevig en degelijk op betonnen palen gezet. (54-05/58-07)

Orgel

Tot ca 1900 was er in deze kerk geen orgel aanwezig. Het schoolhoofd uit het naburige Wierum fungeerde als voorzanger. In 1907 plaatste men een advertentie, waarin een tweedehands kerkorgel werd gezocht. Daarna werden enkele oriëntatiebezoeken aan kerken met harmoniums en aan de orgelmaker Van Oeckelen ondernomen. Dat resulteerde aanvankelijk in de aanschaf of het ten geschenke krijgen van een harmonium. In 1908 werd toch bij de Gebr. Van Oeckelen een gereedstaand orgel gekocht, dat nog in hetzelfde jaar in gebruik werd genomen. In 1982 voert K. Schuitema (Dorkwerd) herstelwerkzaamheden uit en wijzigt de dispositie enigszins. In 1998 herstelt hij de windlade.

(Meer info:Orgeldatabase)

In de media

Uit Reformatorisch Dagblad, 27 september 2005.

„Welke N.H. kerk wil te zijner tijd een gift ontvangen voor restauratie?” Ruim zes jaar geleden reageerde N. van den Bergh-Bos uit Lageland (Groningen) op dit schakeltje in het Reformatorisch Dagblad. De hervormde kerk uit Dorkwerd, waar de inmiddels overleden J. van den Bergh kerkvoogd was, is in 1648 gebouwd op een wierde. De wierde is voor een deel afgegraven in het begin van de vorige eeuw, waardoor de kerk is gaan verzakken. Er komen scheuren in de muren, de vloer zakt weg en de toren van de kerk helt voorover. Van den Bergh: „De hele vloer moet uit de kerk worden gebroken en van binnenuit moet een nieuwe fundering worden aangelegd. Zo’n restauratie is een dure aangelegenheid, dus toen ik het schakeltje onder ogen kreeg, reageerde ik onmiddellijk.” Die reactie had grote gevolgen. De kerk ontving een bedrag van ruim 27.000 euro, afkomstig uit de nalatenschap van K. van Triest uit Deventer. De jaren daarna was de hervormde gemeente druk met het aanvragen van subsidie. De gemeente Groningen besloot een fors deel van de restauratiekosten te betalen uit de rijkssubsidie voor monumentenzorg. Het door de gemeente toegezegde bedrag dekt 70 procent van de 470.000 euro die nodig is. De hervormde gemeente Dorkwerd moet dus nog ruim 1,5 ton zelf opbrengen. „Wij doen dit door verschillende instanties aan te schrijven. De gemeente zal zelf 50.000 euro moeten bijdragen. Dit is natuurlijk een groot bedrag voor de kleinste zelfstandige hervormde gemeente van Nederland, maar wij hopen met de hulp van vele mensen uit het land dit geld toch bij elkaar te krijgen”, zegt Van den Bergh.

Uit Reformatorisch Dagblad, 1 augustus 2006.

De restauratie van de hervormde kerk in het Friese Dorkwerd heeft ernstige vertraging opgelopen. Oorspronkelijk zou de klus mei vorig jaar beginnen, maar er is nog niets gebeurd. Volgens kerkvoogd B. Fokkens is het wachten op berekeningen van ingenieursbureau Wassenaar in Haren. Hij verwacht dat de aanbesteding van de restauratie op 8 september plaatsvindt. De kerk is in 1648 gebouwd op een wierde. De wierde is in het begin van de vorige eeuw voor een deel afgegraven, waardoor de kerk is gaan verzakken. Er komen scheuren in de muren, de vloer zakt weg en de toren van de kerk helt voorover. Het plan is een betonnen ’tafel’ onder de kerk te construeren, om verdere verzakking tegen te gaan.

Uit Reformatorisch Dagblad, 27 december 2006.

De hervormde kerk van Dorkwerd, een dorpje onder de rook van Groningen, wordt gerestaureerd. Het grootste probleem met de kerk uit 1648, die op een wierde staat, is dat deze verzakt en daardoor scheef komt te staan. De vloer van de kerk is eruit gebroken en er wordt een complete betonnen fundering gestort zodat deze de kerk en de toren weer kan dragen. Daarbij worden ook meteen de muren aan de binnen- en buitenkant aangepakt en de banken vervangen. Bij de restauratiewerkzaamheden zijn enkele munten uit de 17e eeuw gevonden. Ook zijn er beenderen opgegraven uit vermoedelijk 17e-eeuwse graven. Een team van archeologen probeert door de opgravingen meer te weten te komen over een middeleeuwse kerk die vermoedelijk op dezelfde plek heeft gestaan. Of het fundament van de huidige kerk is gebouwd op de fundamenten van deze middeleeuwse kerk is onzeker. De kosten van de restauratie worden geraamd op een half miljoen euro. De kleine hervormde gemeente van Dorkwerd draagt een deel van deze kosten zelf.

Uit Reformatorisch Dagblad, 11 april 2007.

De hervormde gemeente van Dorkwerd kampt nog met een tekort van 30.000 euro bij de dringend noodzakelijke restauratie van het eigen kerkgebouw. Het monumentale kerkgebouw dreigt te verzakken en moest daarom grondig worden gerestaureerd. Eind vorig jaar is begonnen met de opknapbeurt, die ongeveer een half miljoen euro kost. De hervormde gemeente krijgt een overheidssubsidie van ongeveer 70 procent van de kosten. Ook andere instanties hebben geld toegezegd, maar er rest desondanks een tekort van 30.000 euro. De Groningse gemeente zoekt nu daarbij steun. Als er te veel geld moet naar de restauratie van het kerkgebouw zijn er mogelijk niet voldoende middelen om pastoraat en prediking in stand te houden. De gemeente telt ongeveer negentig leden en doopleden.

Uit Reformatorisch Dagblad, 4 september 2007.

De restauratie van de hervormde kerk in Dorkwerd is bijna afgerond. Om belangstellenden de mogelijkheid te geven het resultaat te bezichtigen, houdt de gemeente zaterdag open huis. Op de wierde, waarop de kerk staat, wordt ook een snuffelmarkt gehouden. De kerk in Dorkwerd, een dorpje onder de rook van de stad Groningen, kwam scheef te staan door verzakking. Om verdere verzakking te voorkomen is de vloer van de kerk voorzien van een nieuwe fundering, zodat deze de kerk en de toren weer kan dragen. Daarbij zijn ook meteen de muren aan de binnen- en buitenkant aangepakt en de banken vervangen. De kosten van de restauratie zijn geraamd op een half miljoen euro. De kleine hervormde gemeente van Dorkwerd heeft een deel van de kosten zelf betaald. Een ander deel is betaald door een gift die de kerkelijke gemeente kreeg nadat men had gereageerd op een schakeltje in deze krant. „Welke N.H. kerk wil te zijner tijd een gift ontvangen voor restauratie?”, zo vermeldde de advertentie. De reactie van de gemeente leverde uiteindelijk 27.000 euro op, afkomstig uit een nalatenschap.

Uit Reformatorisch Dagblad, 24 juni 2013.

De hervormde gemeente in het Groningse Dorkwerd wil haar Van Oeckelenorgel uit 1908 restaureren. De gemeente deed daarom onlangs een oproep in De Waarheidsvriend, het orgaan van de Gereformeerde Bond, om de restauratie financieel te ondersteunen. „Onze kleine actieve gemeente wil dit instrument, dat op dit moment amper bruikbaar is voor de erediensten, graag zijn welluidende stem teruggeven”, zo schreven J. F. Oldenhuis, voorzitter van de kerkvoogdij, en kerkrentmeester N. van den Bergh-Bos.