Eindhoven, Heezerweg 339 - Jozef (Tivolikerk) (1941 - 2005)
Uit Reliwiki
Algemene gegevens | |
---|---|
Naam kerk: | St. Jozef ("Tivolikerk") |
Genootschap: | Rooms Katholieke Kerk |
Provincie: | Noord-Brabant |
Gemeente: | Eindhoven |
Plaats: | Eindhoven |
Adres: | Heezerweg 337 en 339 (pastorie / klooster) |
Postcode: | 5643KA |
Sonneveld-index: | 07424 |
Jaar ingebruikname: | 1941 |
Architect: | Beer, F.C. de, Tilburg |
Huidige bestemming: | gesloopt |
Monument status: | toren was Gemeentelijk monument |
Geschiedenis
Grote, driebeukige, basilicale kerk met forse toren links naast de voorgevel. Gebouwd in traditionalistische vormen onder lichte invloed van de Delftse School. Oorspronkelijk rectoraatskerk, later parochiekerk. Het musicale Tivolikoor van deze kerk was decennia lang bekend in heel Eindhoven en omgeving. Bijnaam "Tivolikerk", naar de buurt waarin de kerk is gelegen. Pastorie en klooster rechts van het kerkgebouw.
De kerk was opgezet als zogenaamde volkskerk, typerend voor de r.-k. kerkbouw van de jaren 1920 en 1930: breed middenschip met smalle zijbeuken. Verhoogd koor met aan weerszijden twee zijkapellen, waarin rijen van ongeveer 10 kleine moderne glas-in-loodramen met voorstellingen van heiligen. Ook in de apsis zelf twee kleine glas-in-loodramen.
Buiten gebruik als kerk in 2005; later leeggehaald. Plan in 2005 was: sloop kerk, behoud toren. De markante toren is later echter alsnog gesloopt. Kortom: zowel kerk als toren als pastorie zijn weg. Eind 2008 is er brand gesticht, met relatief beperkte schade. Desondanks was behoud van de toren (waaruit de drie klokken in 2008 zijn verwijderd) de bedoeling. Het orgel is overgeplaatst naar de R.K. parochiekerk van Sint Petrus’ Stoel van Antiochië (1890, C. Weber) te Uden, waar het in het linker transept staat. Het is onduidelijk wat er met al die kleine glas-in-loodramen in de zijkapellen van het koor is gebeurd.
Geschiedenis vervolg
Aan het Arnaudinaplein werd in 1930 een R.K. St. Jozefkerk gebouwd. Het was een noodkerk, die in 1941 is afgebroken, nadat verderop aan de Heezerweg deze nieuwe en definitieve Sint Jozefkerk was gebouwd. Architect De Beer uit Tilburg maakte het ontwerp. In deze kerk, die ook wel Tivolikerk werd genoemd, is zondag 17 april 2005 de laatste dienst gehouden. De kerk en het daarnaast staande klooster zal voor een groot deel worden gesloopt. Enkele beeldbepalende elementen kunnen blijven staan voor zover ze passen binnen de plannen die men met deze wijk heeft. Het orgel is verhuisd naar de St. Petruskerk in Uden. Een deel van de inventaris is verhuisd naar Volkel, waar een nieuwe kapel wordt gebouwd aan de komgrens van Volkel aan de kant van Odiliapeel. Met de bouw van die kapel moest toen nog worden begonnen.
Er is geschreven over de sluiting van de R.K. Sint Jozefkerk, in de wandeling de Tivolikerk genoemd. Na 2005 is er van alles met de kerk gebeurd. Laatstelijk was ze het onderkomen voor de voedselbank terwijl de stichting Eindhoven in Beeld een deel van de pastorie in gebruik had. Plan was de kerk najaar 2008 te slopen. De toren zou blijven bestaan. In de nacht van maandag 6 op dinsdag 7 oktober 2008 is de kerk in vlammen opgegaan. Ook de toren is dusdanig beschadigd dat behoud niet kan. Alles wijst er op dat de brand aangestoken is, getuige de gevonden jerrycans. Als de kerk is gesloopt zullen op deze plek 63 woningen, een school, een bibliotheek en een kinderdagverblijf verrijzen.
- ( teksten uit Contactbrief Kerkenverzamelaars)
- Tijdens de sloop van de kerk, in juni 2010, ging iedereen er nog vanuit dat de beeldbepalende toren zou blijven staan, en waar nodig worden gerestaureerd, temidden van een niewbouwcomplex van woningen.
Recente geschiedenis
In mei-juni 2010 zijn het kerkgebouw en de pastorie geheel gesloopt. De toren zou behouden blijven. Hieromheen zou een groot appartementencomplex worden gebouwd, waarbij (in grote lijnen) het gedeelte, waar de kerk zich bevond, een open ruimte (atrium) zou worden.
- 2019 De markante, beeldbepalende toren van de Tivolikerk stond begin 2019 nog steeds eenzaam op de hoek van een groot braakliggend terrein.
- 2019 De Tivolitoren aan de Heezerweg is in maart 2019 gesloopt. Op het terrein gaan SDK Vastgoed en woningcorporatie Sint Trudo 36 eengezinswoningen en ongeveer 25 appartementen bouwen, voor zowel sociale als middeldure huur en koop.
Opmerkelijk dat de Gemeente Eindhoven in 2019 niet heeft ingegrepen in deze trieste gang van zaken m.b.t. een gemeentelijk monument.
Cultuur Historische Waardekaart
- Bouwperiode:1940-1941
- Architect: Beer, F.C. de
- Gevels en Materialen: Baksteen, vierkante toren, galmgaten. Grote steunberen, lage zijbeuken. Doopkapel vooraan tegen zijgevel.
- Vensters en Deuren: Rondboogramen met glas-in-lood.
- Dak en Bedekking: Zadeldak met opnieuw verbeterde Hollandse pannen. Spits en tentdak, lei.
- Bijzonderheden: Driebeukig schip, lager voorportaal.
Gebouwomschrijving SKKN
De wijk Tivoli werd omstreeks 1929 gebouwd in het grensgebied van Eindhoven en Geldrop. In eerste instantie wilde men ca. 1200 woningen bouwen, maar door de crisisjaren werd nog niet de helft van dat aantal woningen voltooid. In hetzelfde jaar werd in de wijk een rektoraat gesticht door de paters Missionarissen van het H. Hart van Jezus (M.S.C.). Het rektoraat lag in Zes Gehuchten en ten dele in Stratum en behoorde tot de Brigida parochie te Zes Gehuchten. In eerste instantie maakten de paters gebruik van een huiskapelletje in een woonhuis (Leeuwenstraat 5). Op 30 maart 1930 werd een noodkerkje geopend. Het lag op het terrein dat later het Arnaudinaplein genoemd zou worden. Op 1 december vestigden de Zusters Dochters van Onze Lieve Vrouw van 't heilig Hart zich te Tivoli. Zij wijdden zich aan het onderwijs voor meisjes. In januari 1931 werd het kerkhof ingezegend, dat zich elders in de wijk bevindt, aan het pad Riel. In 1933 was de noodkerk te klein geworden en met steun van de familie Smits-van Oyen kon een terrein aan de Heezerweg worden aangekocht voor de bouw van een nieuwe kerk. Pas 7 jaar later, hoofdzakelijk wegens geldgebrek, kon op 14 april 1940 de eerste steen worden gelegd. De kerk werd gebouwd naar ontwerp van de Tilburgse architect F.C. de Beer. De kerk werd voltooid in 1941 en op 19 mei 1943 plechtig geconsacreerd door Bisschop Mutsaerts. De naam rectorale hulpkerk werd in 1946 gewijzigd in Rectoraat van den Heiligen Joseph - Tivoli- Eindhoven. In 1978 werd de kerk officieel verheven tot parochiekerk. Binnenkort wordt het gebouw aan de eredienst onttrokken.
Afbeeldingen
Zoals op de foto's te zien, wordt deze kerk binnenkort gesloopt, dus voor deze kerk is het echt te laat!
In januari 2008 werden kerk en pastorie gebruikt door de voedselbank. Najaar 2008 is er brand geweest in de kerk.
Onderstaande foto's van maquettes van kerken in Eindhoven zijn ook genomen op 20-01-2008, tijdens een expositie over o.a. kerken in Eindhoven, door Eindhoven in Beeld, in de voormalige pastorie van de St. Jozefkerk Tivoli.
Sloop kerk. 12 juni 2010.
Sloop kerk. 30 juni 2010. Op enkele foto's, de 2e t/m de 5e, is op de achtergrond de vm. Don Boscokerk te zien, die niet ver van de Tivolikerk staat/stond..