Emmen, Schoolstraat 5 - Grote Kerk

Bezig met het laden van de kaart...

Algemene gegevens
Naam kerk:	Grote Kerk
Genootschap:	PKN Protestantse gemeente Emmen
Provincie:	Drenthe
Gemeente:	Emmen
Plaats:	Emmen
Adres:	Schoolstraat 5
Postcode:	7811XX
Inventarisatienummer:	13910
Jaar ingebruikname:	1856
Architect:
Huidige bestemming:	protestantse kerk
Monument status:	Rijksmonument 14958 (toren); 510954 (kerk)

Geschiedenis

opname 26-06-2010 © AvD.

Nederlands Hervormde kerk uit 1856, neigend naar waterstaatsstijl, met historische toren. Vroeger gewijd aan St. Pancratius.

Oudere romaanse toren van ca. 1200 (mon.nr.: 14958) ten dele ontmanteld, in 1856 verlaagd en deels nieuw opgemetseld en in 1972-1976 voorzien van een nieuwe spits. In juni 1998 heeft de kerkenraad van de Grote Kerk een stuurgroep geïnstalleerd met als taak de restauratie voor te bereiden en te zoeken naar mogelijkheden tot een multicultureel gebruik van de kerk.

In januari 2001 is ook opgericht – en niet bedoeld als concurrentie, maar als ondersteuning van de stuurgroep – de Stichting Vrienden van de Grote Kerk Emmen. Deze stichting hielp mee bij de activiteiten rond de restauratie, waaronder de geldwerving. Het adres is Postbus 13, 7800 AA Emmen.

Voorjaar 2002 is een begin gemaakt met de restauratie van de Grote Kerk. Daarna heeft de kerk een multifunctionele bestemming gekregen: kerkdiensten, concerten, tentoonstellingen enz. De fa. Mense Ruiter heeft het uit 1873 daterende Roelf Meijer-orgel in de (inmiddels PKN) Grote Kerk gerestaureerd. In het weekend van 19/20 juni 2004 is het gebouw weer in gebruik genomen. (47-02/48-02/52-04)

Monumentomschrijving Rijksdienst

Toren

Toren ca 1200, Zware romaanse toren ca. 1200. Beneden van behakte granietblokken en daarboven grote baksteen, ten dele ommanteld. In 1976 voorzien van een nieuwe spits.

Klokkenstoel met klok van Gebr. van Bergen uit 1877, diam. 117,7 cm. Mechanisch torenuurwerk.

Interieur gemoderniseerd, wordt tevens gebruikt voor tentoonstellingen. Orgel van Roelf Meijer. Twee manualen, in 2006 gerestaureerd en uitgebreid met vrij pedaal.

Kerkgebouw

Bakstenen kruiskerk met een gepleisterde plint en basis onder schilddaken met Lucas IJsbrandpannen en pironnen. Torenvoet van behakte zwerfkeien met een opbouw van baksteen met lisenen. Binnen de met een ijzeren hekken afgezette omgang een octogonale spits met aan vier zijden wijzerplaten en overhoeks ijzeren rondboogvensters, bekroond door een ingezwenkte spits met windvaan.

De gevels zijn geleed door dorische pilasterstellingen met een hoge gepleisterde basis met schijnvoegen. In de spaarvelden spitsboogvensters of -nissen. De architraaf loopt rondom. Ter hoogte van de boogaanzetten van de vensters loopt rondom in de spaarvelden een speklaag. De sluitstenen van nissen en vensters zijn eveneens geaccentueerd.

De gevels van het schip en de kopgevels van het transept tellen twee traveeën, de zijgevels van het transept en de gevels van het koor één.

Interieur

Houten tongewelven met trekstangen. Rondom lopende kooflijst. Originele preekstoel, tegen de torengevel het balkon met het orgel.

Orgel

Orgel uit 1872 van orgelbouwer Roelf Meijer. Door de goede akoestiek, mede ontstaan door een modernisering van de kerk in 1964-1965, draagt het interieur van de kerk in belangrijke mate bij aan de monumentwaardigheid van het orgel. De orgelkas is, evenals de kerk, in 1931 gewijzigd.

Waardering

NH kerk van cultuur-, architectuurhistorisch en stedebouwkundig belang:

als stoel van een beschermenswaardig orgel, waarbij de akoestiek van de kerk een essentieel onderdeel vormt van de monumentwaarde van het orgel
als representant van religieus leven met een rijke bouwgeschiedenis, waarvan onderdelen reeds rijksmonument zijn.
vanwege de beeldbepalende ligging aan de hoofdstraat